تنها چند روز پس از سخنان وزیر خارجه دولت جدید حاکم بر دمشق که مدعی دریافت پیام های مثبتی از سوی تهران و مسکو شده بود، نماینده ویژه وزیر امور خارجه کشورمان در امور سوریه هم از دریافت نخستین پیام ها از سوی دولت شام خبر داد.
«اسعد الشیبانی»، چندی پیش در گفت و گو با روزنامه کویتی القبس در حاشیه نشست سران جهانی دولت ها در دبی درباره آینده روابط خارجی این کشور گفته بود: «هیچ کس دخالت در امور کشور را نمی‌پذیرد و ما به دنبال بازسازی روابط با روسیه و ایران هستیم و پیام‌های مثبتی در این زمینه دریافت کرده‌ایم».
نخستین پیام از دمشق به تهران
با این حال محمدرضا رئوف‌شیبانی نماینده ویژه وزیر امور خارجه در امور سوریه که روز جمعه در سفر به مسکو با الکساندر لاورنتیف نماینده ویژه پوتین در امور خاورمیانه و کشورهای آفریقایی و همچنین میخائیل بوگدانف معاون وزیر خارجه روسیه دیدار و درباره مسائل غرب آسیا از جمله اوضاع سوریه به گفت‌وگو پرداخت، در تشریح رایزنی‌هایش در مسکو عنوان کرد: سفر به مسکو در چارچوب پرونده‌ای که در اختیار من به عنوان نماینده ویژه وزیر امور خارجه در امور سوریه قرار دارد و همچنین به منظور گفت‌وگو درباره تحولات مربوط به سوریه انجام شد. وی با بیان اینکه مواضع جمهوری اسلامی درباره تحولات سوریه روشن است، افزود: قطعا ثبات و آرامش سوریه از اهمیت ویژه‌ای برای ما برخوردار است و با توجه به جایگاه ویژه‌ای که کشور سوریه در منطقه خاورمیانه دارد، اعتقاد داریم که آینده و سرنوشت آن باید توسط مردم این کشور و بدون هرگونه دخالت خارجی تعیین شود. نگاه ما نسبت به تحولات سوریه و بازگشت روابط با سوریه نگاه رو به جلو است و با تأمل و تأنی تحولات را رصد می‌کنیم و در زمان مناسب تصمیم گیری خاص خودمان را انجام خواهیم داد.
روابطی پیچیده در بستر تحولات جدید
مناسبات میان تهران و دمشق پس از سقوط دولت بشار اسد با موانع جدی روبرو شده است. در این میان برخی در محافل داخلی کشورمان معتقدند برای کسب منافع کشومان در سوریه پسااسد به رقم ملاحضات جدی که به درستی وجود دارد اما باید وارد گود شده و رابطه با دولت جدید حاکم بر دمشق توسعه داد تا این منافع تامین گردد. در مقابل برخی به دلیل رویکرد تروریستی حاکمان جدید شام چنین ارتباطی را حداقل در زمان جاری منع کرده و نادرست می دانند؛ اما رویکرد درست در این باره چیست؟
مصدق مصدق پور، کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت و گو با قدس، با اشاره به ارتباط غیرمستقیم ایران با مقامات و حاکمان جدید سوریه که اکنون وجود دارد و دریافت پیام‌های مثبت از سوی مسئولان دمشق به تهران، گفت: با وجود همه چالش ها در نگاه به دولت جدید سوریه اما ایران نباید از شطرنج قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در سوریه کنار برود در حالی که قدرت‌هایی مانند ترکیه، که روابط نزدیکی با نیروهای جولانی دارند و عربستان که از امکانات مالی خود برای نفوذ در سوریه استفاده می‌کند، همچنان در صحنه هستند. جمهوری اسلامی یکی از مهره‌های اصلی بازی در منطقه خاورمیانه است و حتی محمد الوجولانی حاکم جدید سوریه به اینکه ایران قدرت بزرگی در منطقه است و سوریه نمی تواند در رابطه با آن چشم پوشی کند گواه این مدعا است، ولی باید مراقب بود که در پشت پرده این پیام‌ها توطئه ای وجود نداشته باشد.
ایران سد راه بازیگری رژیم صهیونیستی در سوریه
وی با بیان اینکه بایستی مراحل آزمون و خطا با حاکمان تازه دمشق صورت بگیرد تصریح کرد: جمهوری اسلامی هرگز اجازه نخواهد داد که کشورهای فرامنطقه‌ای از جمله آمریکا، انگلستان، فرانسه و رژیم صهیونیستی سوریه را به پایگاه نظامی تبدیل کنند یا از آن علیه کشورهای اسلامی و حتی ایران استفاده نمایند.
مصدق پور در رابطه با حضور چالشی ایالات متحده آمریکا و اشغالگری رژیم صهیونیستی در سوریه، گفت: آمریکا به دنبال موج‌سواری بر تحولات جاری و استفاده از خلا قدرت در سوریه برای محکم کردن جای پای خود است و رژیم صهیونیستی نیز اهداف اشغالگرانه مشخصی خود را دنبال می‌کند. در این میان، جمهوری اسلامی همچنان در حال رصد کردن و پایش تحولات سوریه است و پس از بررسی داده‌ها نتیجه‌گیری خواهد کرد که چه نوع رابطه و در چه سطحی باید برقرار شود اما با توجه به سخنان مقامات دمشق، سیگنال ها نشان از اراده طرفین به سمت روابط حسنه است.
وی در خصوص نگرانی‌ها موجود در داخل و خارج منطقه درباره تغییرات ساختار حکومت در سوریه، افزود: ایران از سوریه دست برنخواهد داشت و این حق طبیعی ایران است. جمهوری اسلامی به این آسانی اجازه نخواهد داد که جایگاه خود را در شام به اسرائیل، آمریکا یا دیگر کشورهای همسو با سیاست‌های غرب واگذار کند. این خواسته نیروهای انقلابی و جوانان سوری است که به بازگشت ایران به سوریه امیدوارند.
هماهنگی مسکو و تهران در موضوع شام؟
مصدق پور، همچنین با اشاره به سفر اخیر محمدرضا رئوف‌شیبانی، نماینده ویژه وزیر امور خارجه کشورمان به مسکو، در پاسخ به این پرسش که آیا در موضوع سوریه شاهد نوع هماهنگی میان تهران و مسکو هستم؟ افزود: این سفر در چارچوب تحولات مربوط به سوریه انجام شد. اگر روسیه در نزد مقامات جدید سوریه مقبولیت کسب کند، ممکن است در نزدیکی روابط تهران و دمشق نقش ایفا کند.
وی در بخشی دیگر از گفتگوی خود بیان داشت: جولانی به دنبال جلوگیری از نفوذ و اشغال خاک سوریه توسط رژیم اسرائیل است و در این زمینه نیاز به حضور ایران و روسیه در سوریه دارد. البته روسیه با اسرائیل روابط خوبی دارد، اما در برابر اشغالگری رژیم صهیونیستی در خاک سوریه، باید مقاومتی صورت بگیرد.
این کارشناس مسائل منطقه با ابراز امیدواری از آینده منطقه گفت: به زودی کشورهای اسلامی و مسلمان منطقه به یک همگرایی منسجم با یکدیگر دست پیدا خواهند کرد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران، عربستان، مصر و حتی سوریه می‌توانند در برابر سیاست‌های نتانیاهو و ترامپ در مورد غزه متحد شوند. این همگرایی می‌تواند پدیده‌ای جدید در منطقه باشد و ایران می‌تواند با ایفای نقش سازنده خود، نفوذش را احیا کند.
نظر شما