قدس؛ «هوش مصنوعی سلاحی است که در دست‌های نادرست، خطرناک بوده اما در دست‌های درست، ابزاری باورنکردنی برای آزادی و رفاه است»؛ این بخشی از سخنرانی جی دی ونس، معاون اول ترامپ است. وی در حالی که برای سخنرانی در نشست هوش مصنوعی در پاریس حاضر شده بود، از تلاش ایالات متحده برای استیلای کامل بر فرایندهای هوش مصنوعی و جایگاه برتر در این حوزه خبر داد.

این ادعا، یک اعتراف صادقانه از ماهیت تمامیت‌خواه آمریکا در حوزه‌های فناورانه و قدرت‌ساز است و ناگفته پیداست که هوش مصنوعی، از اهم آوردگاه‌های کسب، حفظ و توسعه قدرت در جهان پیش رو خواهد بود.

تمام این صحبت‌ها در زمانی است که ایلان ماسک، همپیمان، حامی و یکی از عوامل موفقیت ترامپ در انتخابات گذشته، از عرضه گروک۳ در بامداد امروز (سه‌شنبه به وقت ایران) خبر داده و آن را هوشمندترین هوش مصنوعی زمین نامیده است.

اما جی دی ونس، در همان نشست پاریس با لحنی تهدیدآمیز، از ادامه محدود کردن دسترسی به تمام اجزا در فرایندهای هوش مصنوعی (سخت‌افزاری و نرم‌افزاری) برای رقبا گفته و هدف را حصول اطمینان از ساخته شدن قدرتمندترین سیستم‌های هوش مصنوعی در ایالات متحده و مسدود کردن دستیابی رقبا به قابلیت‌های این سطح از فناوری اعلام می‌کند. معاون اول، در حالی که بیانیه پایانی نشست را امضا نمی‌کند، پیام واضحی از اراده آمریکا بر مقابله با چندجانبه‌گرایی و بهره‌مندی و تصدی‌گری سایر کشورها در حوزه هوش مصنوعی را به جهان مخابره می‌کند.

«هوش مصنوعی فارغ از ایدئولوژی» که ونس مدعی آن است، درواقع یک ابزار ژئوپلتیک برای ایالات متحده در مسیر احیای برتری از دست رفته در حوزه‌های اقتصادی، امنیتی و احتمالاً نظامی و بازیابی چیرگی دلارهای کاغذی در چرخه اقتصاد جهانی است که طبیعتاً مورد استقبال رقبا و دشمنان بالقوه و بالفعل واشنگتن نخواهد بود.

چین در عمل، به‌تازگی نمایشی جمع‌وجور از سطح قدرت و توانایی خود در به چالش کشیدن رؤیای آمریکایی هوش مصنوعی را در قالب یک پروژه تجاری کوچک مقیاس به نام دیپ سیک به اکران عمومی گذاشته و مطمئناً در آینده‌ای نزدیک شگفتانه‌های بسیاری در این حوزه خواهد داشت.

علاوه بر این، همکاران و همپیمانان آمریکا، به عنوان مثال در اتحادیه اروپا با دلخوری شدید از مواضع دولت ترامپ و تحقیر فزاینده‌ای که در ماه‌های اخیر با آن روبه‌رو بوده‌اند، احتمالاً به این راحتی‌ها دست از ابزار نوظهور قدرت‌ساز و راهبردی هوش مصنوعی برنداشته و به توسعه توان نرم‌افزاری و سخت‌افزاری خود در این حوزه ادامه دهند.

در اقصی نقاط جهان نیز کشورها و رژیم‌های سیاسی حاکم با درجات مختلفی از استقلال و وابستگی، از روسیه تا هند، از ایران تا برزیل، از کره‌شمالی تا آفریقای جنوبی، برنامه‌های بلندپروازانه‌ای برای بهره‌مندی از این میدان مشترک قدرت داشته و طبیعتاً چشم‌انداز انحصاری آمریکا در حوزه هوش مصنوعی را به چالش خواهند کشید.