قدس؛ دولت جدید حاکم بر واشنگتن موجب شده در روزهای اخیر، روابط میان ایالات متحده و اروپا در سه حوزه سیاسی، نظامی و اقتصادی دستخوش تغییرات قابل توجهی شود. این تحولات، ناشی از سیاست‌های جدید دولت آمریکا به رهبری رئیس‌جمهور دونالد ترامپ و واکنش‌های متقابل کشورهای اروپایی بوده است.
اقتصاد؛ خط قرمز آمریکا
۲ آوریل ۲۰۲۵ ترامپ اعلام کرد ایالات متحده تعرفه‌های جدیدی را بر واردات از تقریباً تمامی کشورها اعمال خواهد کرد. این تعرفه‌ها شامل ۱۰درصد بر تمامی واردات و تعرفه‌های بالاتر برای برخی کشورها می‌شود؛ به‌عنوان مثال، اتحادیه اروپا با تعرفه ۲۰درصد مواجه شده است. این اقدام سبب واکنش شدید رهبران جهانی شد. به گزارش تایم انگلیس، اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا هشدار داد این تعرفه‌ها تأثیرات وخیمی بر اقتصاد جهانی خواهند داشت و اتحادیه اروپا اقدامات متقابلی را در نظر خواهد گرفت. به گفته فون درلاین «چنین اقداماتی نه تنها همکاری‌های تجاری میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده را تضعیف می‌کند، بلکه می‌تواند موجب بحران اقتصادی گسترده‌تری شود».
ایتالیا به‌طور خاص تحت تأثیر این تعرفه‌ها قرار گرفته است. به گزارش تایمز لندن، جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا این اقدام را اشتباه خوانده و اعلام کرده در دیدار با جِی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در تاریخ ۱۹ آوریل، برای کاهش یا حذف این تعرفه‌ها مذاکره خواهد کرد. ملونی همچنین اشاره کرده که ایتالیا نمی‌تواند با چنین شرایطی به رشد اقتصادی خود ادامه دهد.
علاوه بر ایتالیا، آلمان و فرانسه نیز به شدت به این تعرفه‌ها اعتراض کرده‌اند. اولاف شولتز، صدراعظم آلمان اعلام کرده اتحادیه اروپا باید اقدامات دفاعی اقتصادی را علیه آمریکا در نظر بگیرد. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز این اقدام را غیرقابل‌قبول توصیف کرده است. تحلیلگران اقتصادی معتقدند این تعرفه‌ها می‌تواند روابط تجاری میان آمریکا و اروپا را به‌شدت تضعیف کند و سبب کاهش سرمایه‌گذاری‌های مشترک شود.
از منظر اقتصادی، اروپا همچنین با چالش‌هایی ازجمله بحران انرژی و افزایش قیمت‌ها مواجه است که به‌طور مستقیم تحت تأثیر تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه و سیاست‌های تجاری جدید آمریکا قرار دارد. بریتانیا نیز به دلیل خروج از اتحادیه اروپا و نداشتن هماهنگی کامل با سیاست‌های تجاری جدید واشنگتن، در وضعیت پیچیده‌ای قرار گرفته است.
عرصه نظامی و اتحاد پایدار غرب
هرچند در حوزه نظامی، پنتاگون در حال بررسی ادغام فرماندهی‌های نظامی آمریکا در اروپا و آفریقاست اما بعید به نظر می‌رسد سیاست‌های کلی آمریکا در این حوزه
حالا حالاها تغییر کند. به گزارش رویترز، ژنرال کریستوفر کاوولی، فرمانده ارشد نیروهای آمریکایی در اروپا هشدار داده این ادغام می‌تواند چالش‌هایی ایجاد کند و مسئولیت‌های فرماندهی را به‌شدت افزایش دهد. وی در جلسه‌ای با کمیته نیروهای مسلح کنگره آمریکا تأکید کرد چنین تصمیمی نیازمند بررسی‌های گسترده‌تر و دقیق‌تر است.
همچنین، اتحادیه اروپا در حال تدوین برنامه‌ای برای افزایش توان دفاعی خود است. این برنامه با هدف کاهش وابستگی به سیستم‌های دفاعی آمریکا و تقویت صنعت دفاعی اروپا طراحی شده است. پایگاه چت هم‌هوش در گزارشی در این زمینه گفته مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا معتقد است «اگر اروپا می‌خواهد به عنوان یک بازیگر مستقل عمل کند، باید به فکر تقویت توان دفاعی خود باشد». تحلیلگران معتقدند این اقدام می‌تواند اروپا را به یک قدرت نظامی مستقل تبدیل کند و همچنین روابط دفاعی با آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد.
همچنین اختلاف نظرها بر سر نحوه برخورد با روسیه و بحران اوکراین به یکی از موضوعات حساس میان آمریکا و اروپا تبدیل شده است. در حالی که واشنگتن خواستار افزایش فشارهای نظامی و اقتصادی بر مسکو است، برخی کشورهای اروپایی به‌ویژه فرانسه و آلمان به دنبال راه‌حل‌های دیپلماتیک‌تر هستند. همچنین به گزارش بی‌بی‌سی، امانوئل مکرون در سخنرانی اخیر خود تأکید کرد «اروپا نباید خود را کاملاً به سیاست‌های آمریکا وابسته کند و باید نقش مستقل خود را در بحران اوکراین ایفا کند».
سیاست؛ شطرنج با اهداف متفاوت
در پی این تحولات، روابط سیاسی میان آمریکا و اروپا نیز تحت تأثیر قرار گرفته است. مارکو روبیو، نماینده ویژه ترامپ در دیدار با متحدان ناتو با تنش‌هایی مواجه شده است. مسائلی مانند وضعیت گرینلند، بحران اوکراین و آینده ائتلاف ناتو ازجمله موضوعات مورد بحث بوده‌اند. به گزارش پالتیکو، همچنین برخی از اعضای ناتو از رویکرد دولت آمریکا در قبال بحران اوکراین انتقاد کرده‌اند و معتقدند واشنگتن به اندازه کافی برای حل این بحران دیپلماتیک تلاش نمی‌کند.
تحلیلگران سیاسی نیز بر این باورند که تغییرات اخیر در سیاست خارجی آمریکا می‌تواند سبب افزایش تنش‌ها میان واشنگتن و بروکسل شود. به ویژه، اقدامات یک‌جانبه دولت ترامپ و تأکید بر سیاست «اول آمریکا» در حالی که اروپا به دنبال همکاری‌های چندجانبه است، به شکاف عمیق‌تری دامن زده است.
گاردین هم در گزارشی گفته تنش‌های اخیر به مسائل محیط زیستی نیز گسترش یافته است. آمریکا از توافقات محیط زیستی جدید اروپا فاصله گرفته و رویکردهای سختگیرانه اروپا در کاهش انتشار کربن را «غیرواقعی و مضر برای رشد اقتصادی» توصیف کرده است. این اختلافات به‌ویژه در نشست اخیر سران گروه۷ به وضوح مشهود بود.
در نهایت، می‌توان گفت تحولات اخیر در روابط اروپا و آمریکا، چه در حوزه‌های اقتصادی و نظامی و چه در عرصه سیاسی، به‌وضوح نشان‌دهنده چالش‌های جدیدی است که دو سوی اقیانوس اطلس باید با آن‌ها روبه‌رو شوند. این چالش‌ها به‌ویژه با توجه به تصمیمات یک‌جانبه واشنگتن و تمایل اروپا به استقلال بیشتر، می‌تواند آینده روابط دو سوی اقیانوس را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.
نظر شما