به گزارش قدس آنلاین هرچند مرکز آمار به تورم ۳۷درصدی میوه و تره‌بار اذعان دارد، اما بررسی‌های میدانی خبرنگار قدس نشان می‌دهد میوه و تره‌بار در بازار با افزایش قیمت نجومی ۱۰۰ تا ۱۵۰درصدی خرید و فروش می‌شود. به عنوان مثال، سیب قرمز و زرد در خرده‌فروشی‌های سطح شهر با قیمت حدود ۷۸هزار تومان به فروش می‌رسد. خیار گلخانه‌ای ۶۸هزار تومان و قیمت موز به ۱۴۰هزار تومان رسیده است. لیموشیرین هم با قیمت ۷۶هزار تومان در بازار عرضه می‌شود. صد البته که گرانی‌ها به سیب‌زمینی هم رسیده؛ همان سیب‌زمینی که همواره در نبود گوشت، مرغ و سایر اقلام اساسی در سفره‌های مردم حضور داشته و جور کمبودهای دیگر را کشیده است. وضعیت بحرانی سیب‌زمینی به حدی فراگیر شده که این مسئله به سران قوا هم رسید.
در حالی که وعده‌هایی مبنی بر عرضه سیب‌زمینی با نرخ ۲۹هزار و ۵۰۰ تومان در بازار داده شده بود، قیمت این محصول همچنان بالاست و با قیمت ۴۵ تا ۵۰هزار تومان به فروش می‌رسد و در برخی مناطق از این نرخ هم فراتر رفته است.
کشاورزان می‌گویند در یک‌سال اخیر، افزایش قیمت کود و سموم کشاورزی، حقوق و دستمزد و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل موجب شده قیمت محصولات کشاورزی افزایش یابد. با این حال، بخش عمده‌ای از این افزایش قیمت‌ها که سبب شد سیب‌زمینی مرز ۸۰هزار تومان را لمس کند به سوءمدیریت وزارتخانه‌ها و نهادهای مربوط برمی‌گردد. صادرات بی‌رویه سیب‌زمینی در ماه‌های پایانی سال گذشته، سبب کمبود در بازار داخلی و افزایش محسوس قیمت این محصول شد.
وزارت جهاد کشاورزی در اقدامی دیگر از اسفندماه، صادرات سیب‌زمینی را به مدت دو ماه ممنوع اعلام کرد. سپس نمازی، مدیرعامل جهاد استقلال وابسته به وزارت جهاد کشاورزی، خبر داد ۵۰هزار تن سیب‌زمینی سفارش داده شده و واردات برای تنظیم بازار تا پایان اردیبهشت ادامه خواهد داشت. با این حال سیب‌زمینی هنوز گران است.
ریشه گرانی‌ها در سوءمدیریت جهاد کشاورزی
در حالی که بحران قیمت سیب‌زمینی فراگیر شده محمد نیازی، سخنگوی انجمن سیب‌زمینی، در گفت‌وگو با خبرنگار قدس، ریشه این مشکلات را در نحوه سیاست‌گذاری وزارت جهاد کشاورزی طی سال‌های گذشته می‌داند. وی با انتقاد از سیاست‌های کنترل‌نشده کشت سیب‌زمینی، اعلام کرد: متأسفانه وزارت جهاد کشاورزی و دفتر صیفی و سبزی همواره سطح زیر کشت در استان‌ها را بیشتر از میزان واقعی اعلام می‌کنند. هدف از این کار، بالا نشان دادن تولید و اجتناب از پاسخ‌گویی در مورد کمبودهاست، نه منفعت کشاورزان.
وی توضیح داد: در یک دهه گذشته، میزان تولید سیب‌زمینی در ایران به طور متوسط ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تا ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن بوده است. بخش عمده‌ای از این تولید به مصرف خانوار اختصاص دارد و بخشی نیز برای بذر و صادرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. سال‌هایی را از سر گذراندیم که به خاطر سیاست‌گذاری نادرست، یک میلیون تن تولید مازاد داشتیم و برای جلوگیری از فساد، کشاورزان مجبور به دفن محصولات، رها کردن آن‌ها مقابل دام‌ها یا صادرات با قیمت‌های اندک شدند.به گفته نیازی، این سیاست‌ها که در طول پنج سال گذشته ادامه داشته موجب می‌شود با افزایش عرضه، قیمت‌ها کاهش یابد و کشاورزان متضرر شوند و سال بعد دست از کشت این محصول بکشند. این اتفاقی است که هم‌اکنون گریبانگیر بازار شده و این در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی هیچ‌گونه اقدامی برای ذخیره‌سازی سیب‌زمینی که قوت غالب مردم است انجام نمی‌دهد؛ پیشنهادی که انجمن ملی سیب‌زمینی در شهریور و مهرماه ارائه کرده بود تا در زمان کمبود، از این ذخایر استفاده شود.
جهش تقاضا برای سیب‌زمینی با گرانی گوشت
نیازی با اشاره به اینکه تقاضا برای سیب‌زمینی که خطی افقی را طی می‌کرد با گران شدن سایر اقلام سبد خانوار مثل گوشت صعودی شده است، تأکید کرد: صادرات ۴۰۰ هزار تنی سیب‌زمینی به کشورهای همجوار در ماه‌های اخیر که بازار را از این محصول خالی کرد و کم شدن سیب‌زمینی در بازار همزمان با کاهش سطح زیرکشت موجب کمبود عرضه و افزایش قیمت‌ها شد. وی در عین حال واردات بی‌رویه سیب‌زمینی را ضربه‌ای به کشت داخل دانست و گفت: با وجود امکان برداشت سیب‌زمینی تازه در طول سال از مناطق مختلف و وجود بذر این محصول در کشور، در غیاب یک سیاست‌گذاری درست همچنان شاهد این وضعیت نابسامان هستیم و همیشه یک جای کار می‌لنگد.
نیازی با اشاره به اینکه در اردیبهشت سیب‌زمینی جنوب و کرمانشاه و در پی آن گرگان، همدان، طارم و زنجان وارد بازار خواهند شد و قیمت‌ها تعدیل می‌شود، قیمت منطقی سیب‌زمینی را ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان، بسته به کیفیت و هزینه‌های تولید، اعلام کرد و افزود: همین محصول در بازار ۵۰ هزارتومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد، در این میان سود اصلی به جیب دلالان و واسطه‌ها می‌رود، در حالی که دستگاه‌های نظارتی هیچ‌گونه دخالتی نمی‌کنند.نیازی ورود سران سه قوه به موضوع قیمت‌گذاری سیب‌زمینی را فاجعه خواند و تأکید کرد: این موضوع نشان‌دهنده بی‌تدبیری دفتر سبزی و صیفی جهاد کشاورزی، متولی اصلی این کار است.
سیب‌زمینی مفت ۵ هزارتومانی نداریم
سیف‌الله مرادی، کشاورز و تولیدکننده سیب‌زمینی در گفت‌وگو با قدس گفت: مصرف‌کنندگان انتظار دارند قیمت سیب‌زمینی ۵هزار تومان باشد و به نظر می‌رسد نتوانسته‌اند هزینه‌های واقعی تولید را درک کنند. کشاورزان با این حجم از سرمایه‌گذاری برای اجاره زمین، هزینه کارگر، قیمت سم و کود، حمل‌ونقل، بسته‌بندی، سردخانه و انبارداری منفعتی از کشت و کار خود نمی‌برند. چندین سال است وضعیت به همین منوال است و در سال‌های گذشته کشاورزان جز ضرر عایدی از کشت و کار خود نداشتند و صدای آن‌ها توسط دولت و رسانه‌ها شنیده نشده است. سال گذشته بسیاری از سیب‌زمینی‌ها با قیمت هزارو۵۰۰ تومان خوراک دام شد و کمر کشاورزان را شکست.
وی افزود: ممنوعیت صادرات در سال‌های گذشته موجب شده است تولید و عرضه بیشتر از نیاز بازار باشد با این حال امسال هرچند کشت کمتری صورت گرفت ولی نمی‌توان ادعا کرد تولید کاهش یافته، چراکه میزان تولید همچنان ثابت است. اما با مدیریت بهتر عرضه توسط کشاورزان، قیمت‌ها به‌نحوی تنظیم شده که به نفع آنان باشد. اگرچه هنوز سود چندانی وجود ندارد، ولی قیمت‌ها به گونه‌ای شده که کشاورزان بتوانند به بقای مالی خود ادامه دهند.
وی معتقد است در حال حاضر کمبودی وجود ندارد و در ۱۰ تا ۲۰ روز آینده مازاد تولید به بازار خواهد آمد. او تأکید کرد دولت از همین امروز باید به فکر مدیریت این مازاد تولید باشد.مرادی افزود: در حال حاضر هم که قیمت سیب‌زمینی تازه در بازار بالا رفته قیمت بار سر زمین نهایت ۲۵هزار تومان است و آنچه به اسم گرانی و کمبود در بازار به گوش می‌رسد ناشی از بی‌تدبیری در مدیریت بازار و عدم نظارت بر دست‌های واسطه‌ای است که می‌توانند قیمت را تا این حد بالا ببرند و پاسخگو نباشند.
با توجه به عدم پایداری وضعیت بازار سیب‌زمینی، نیاز به سیاست‌گذاری مؤثر و نظارت بر قیمت‌ها برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه آن ضروری است. کشاورزان با وجود چالش‌های مالی همچنان به تولید پایبند هستند و ضروری است که با حمایت دولت، این زنجیره قیمتی به‌تدریج بهبود یابد در غیر این صورت، بحران فعلی ادامه خواهد داشت و وضعیت سیب‌زمینی و سایر محصولات کشاورزی در خطر خواهد بود.
نظر شما