اما این تلاش‌های خالصانه معمولاً دور از چشم رسانه‌هاست و به‌ویژه در غربت مناطق محروم کمتر به چشم می‌آید. این گزارش گوشه‌ای از این تلاش‌ها را از زبان مسئولان تعدادی از گروه‌های جهادی وابسته به مدارس علمیه خراسان روایت می‌کند.
فرستادگان شهید حججی در مناطق محروم
گروه تبلیغی جهادی شهیدحججی، وابسته به مدرسه علمیه بقیةالله(عج) مشهد توانست ۱۵نفر از مبلغان را به مناطق مختلف شهرستان فریمان اعزام کند تا فعالیت‌های تبلیغی خود را به‌صورت مستقر به انجام رسانند. علاوه بر این، مبلغانی هم به استان‌های خراسان‌جنوبی، خراسان‌شمالی و اصفهان اعزام شدند تا بتوانند مفاهیم و معارف دینی را به مردم مناطق محروم انتقال دهند و از برکات رمضان نهایت استفاده را ببرند. یکی از مهم‌ترین محور فعالیت‌های این گروه جهادی، برپایی افطاری‌های هرچند ساده در مناطق محروم با مشارکت مردم و خیران بود. این سفره‌ها در ۱۵روستای شهرستان فریمان گسترده شد و هر شب رمضان پذیرای مؤمنان بود تا پس از ادای نماز جماعت و صرف افطار، در برنامه‌های فرهنگی و معنوی پیش‌بینی نیز شرکت داشته باشند.
این برنامه‌ها شامل برگزاری نماز جماعت، حلقه‌های معرفت، جلسات ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان، پرسش و پاسخ و مشاوره‌های دینی بود. به‌ویژه جشن ولادت امام‌حسن مجتبی(ع)، لیالی قدر و نماز و جشن ویژه عید فطر که با قدردانی از فعالان محلی در برنامه‌های رمضانیه همراه بود. اقدامات خیریه و اجتماعی این گروه به افطاری ساده محدود نشد و فعالیت‌هایی برای رسیدگی به نیازمندان به انجام رسید که توزیع ۱۰۰ بسته معیشتی از آن جمله بود. مسئول تربیتی و تبلیغی مدرسه علمیه بقیه‌الله(عج) می‌گوید: بر خلاف سال‌های گذشته که برنامه‌ها بعضاً از شب‌های پنجم یا دهم ماه مبارک آغاز می‌شد، امسال به لطف الهی توانستیم همه برنامه‌ها را از همان شب اول ماه مبارک رمضان آغاز کنیم؛ چون مردم خودشان پای کار بودند و خیران نیز در تهیه ملزومات افطاری ساده مشارکت بسیار خوبی داشتند. چون در سیل سال گذشته، مبلغان از همان ساعات اولیه در کنار مردم بودند و کمک‌رسانی کردند، همین تعامل، همکاری و همراهی مردم در برنامه‌های مختلف را دوچندان کرد.
حجت‌الاسلام سیدجمال موسوی معتقد است امسال تقارن برنامه‌های شب‌های قدر با آغاز سال نو فعالیت‌های تبلیغی و جهادی را برجسته‌تر کرده بود. به همین منظور مبلغان پس از مراسم قدر در منزل بزرگان روستاها حضور پیدا کرده و ضمن تبریک سال نو از همراهی و مشارکت آن‌ها قدردانی می‌کردند.
اعتکاف‌های جذاب
گروه تبلیغی‌جهادی مدرسه علمیه سعادت مشهد برنامه‌های تبلیغی رمضانی و نوروزی خود را در سه محور اجرا کرد؛ تبلیغ مدرسه‌ای، تبلیغ شهری، حاشیه‌شهری و روستایی و همچنین تبلیغ در فضای مجازی. در تبلیغ مدرسه‌ای، ارتباط طلاب با مدارس و گروه‌های دانش‌آموزی تقویت شد تا دانش‌آموزان مسیر ورود به حوزه علمیه را بهتر بشناسند.
مسابقات و برنامه‌های آموزشی در بستر اینترنت به یکی دیگر از ابزارهای مؤثر برای گسترش این فعالیت‌ها تبدیل شد که امسال نیز با برگزاری مسابقات فرهنگی حدود ۶هزار پاسخ صحیح واصل شد که برای برندگان مسابقه به قید قرعه هدایایی مثل کمک‌هزینه کربلا و جوایز نقدی در نظر گرفته شده بود.
اعتکاف‌های علمی و معنوی که بهانه‌ای برای ارتباط با نسل جوان است، از جذاب‌ترین و مؤثرترین برنامه‌های مدرسه بود که علاوه بر آموزش مباحث فرهنگی و دینی، به جذب و هدایت تحصیلی افراد مستعد به مسیر حوزه علمیه نیز کمک می‌کند. اما مهم‌ترین بخش فعالیت این گروه، تبلیغ در روستاها و مساجد مناطق حاشیه‌ای بود که امسال تمرکز ویژه‌ای بر مناطق تلفیقی اطراف سرخس، بابانظر، قلعه‌نو و برخی از روستاها داشت که به دلیل ترکیب فرهنگی و جمعیتی خاصشان نیازمند توجه ویژه هستند.
این گروه به منظور بومی‌سازی تبلیغ تلاش می‌کند مبلغان را تاحدامکان به موطن و مناطق زندگی خودشان اعزام کند تا با داشتن آشنایی کامل با آداب و رسوم منطقه خود، تبلیغ و فعالیت‌های دینی را با تأثیرگذاری بیشتری انجام دهند. این طرح زمینه فعالیت بیش از ۱۰ طلبه شهرستانی را در مناطق زندگی خودشان فراهم کرد. برپایی سفره افطاری ساده برای روزه‌داران مناطق محروم در مساجد حاشیه شهر هم با همراهی خیران به بیش از ۲۰هزار وعده غذایی رسید که نیمی از هزینه‌های آن توسط گروه جهادی و نیم دیگر با کمک خیران و خود مردم تأمین شد.
مسئول تربیتی و تبلیغی مدرسه علمیه سعادت نبود برنامه‌های منظم و مستمر برای تداوم ارتباط طلاب با مردم مناطق حاشیه‌ای را معضل مهمی می‌داند که به دلیل مشکلات مالی، نبود امکانات آموزشی کافی و ضعف زیرساخت‌های حوزه در این مناطق اتفاق می‌افتد و نیاز به چاره‌اندیشی دارد.
حجت‌الاسلام قاسم‌پور معتقد است وقتی مردم فعالیت طلاب و روحانیت را از نزدیک می‌بینند به آن‌ها اعتماد می‌کنند و برای همراهی آماده می‌شوند. تا جایی‌که مبالغ مناسبی برای افطاری‌های ساده مردمی در مناطق مختلف جمع‌آوری و اجرا شد که نشان‌دهنده اعتماد عمومی است.
تبلیغ حین جابه‌جایی چمدان
مهم‌ترین فعالیت طلاب مدرسه علمیه صاحب‌الزمان(عج) مشهد در تبلیغات نوروزی، تبلیغ چهره‌به‌چهره در امامزاده‌ها و طرح‌های فرهنگی همچون «آرامش بهاری» بود که با همکاری اداره اوقاف اجرا شد. مسئول تربیتی و تبلیغی این مدرسه می‌گوید از فضای سنتی منبر فراتر رفتیم و به شیوه‌ای مؤثرتر و مردمی‌تر رو آوردیم. طلبه‌ها در مکان‌های معنوی مثل حرم مطهر رضوی و مزار امامزادگانی مانند یاسروناصر(ع) و حتی اماکن عمومی مثل ایستگاه راه‌آهن به تبلیغ چهره‌به‌چهره پرداختند.
طلاب مدرسه با مردم و زائران از نزدیک گفت‌وگو کرده، مشکلات اعتقادی و اجتماعی‌شان را تحلیل کردند و راه‌حل‌های دینی برای رفع دغدغه‌های آن‌ها ارائه دادند. گفت‌وگوهایی که گاهی حین کمک به مسافران و جابه‌جایی چمدان‌هایشان شکل می‌گرفت!
حجت‌الاسلام توانا این شیوه تبلیغ را برگرفته از سیره رسول‌الله(ص) می‌داند که با عنوان طبیب روحی و معنوی مردم شناخته می‌شود.
علاوه بر این، طلبه‌ها در ماه رمضان در پنج امامزاده و روستاهای اطراف ازجمله هندل‌آباد، قلندرآباد و... و نیز مساجد شهری مشهد و فریمان حضور یافتند و برنامه‌های تبلیغی برگزار کردند.
باز شدن پای طلبه‌ها به کمپ‌های ترک اعتیاد!
مسئول تربیتی و تبلیغی مدرسه علمیه عالی نواب می‌گوید طلاب با اخلاص و همت بالا در عرصه‌های متنوع تبلیغی ازجمله اقامه باشکوه نمازهای جماعت، سخنرانی‌های آموزنده مذهبی، ارائه برنامه‌های متنوع برای کودکان و نوجوانان، تبلیغ چهره‌به‌چهره، برگزاری محافل قرآنی و تدریس تفسیر قرآن کریم فعالیت داشتند و علاوه بر این، به ارائه خدمات مشاوره‌ای و برگزاری کلاس‌های معارفی نیز مشغول شدند.
فعالیت‌های تبلیغی گروه تبلیغی‌جهادی شهدای مدرسه نواب تنها محدود به مساجد و حسینیه‌های شهر مشهد نبود، بلکه طلاب در حاشیه شهر، روستاهای اطراف، شهرستان‌های اطراف خراسان رضوی و حتی شهرها و روستاهای سایر استان‌های کشور نیز حضور داشتند. همچنین این گروه تبلیغی به مناطق مرزی، پادگان‌ها و مناطقی که نیاز بیشتری به حضور مبلغان احساس می‌شد، اعزام شدند.
برخی طلاب این گروه به عرصه‌های تخصصی تبلیغ وارد شدند که یکی از آن‌ها فعالیت ۱۲ طلبه در کمپ‌های ترک اعتیاد بود. آن‌ها توانستند با ارائه مشاوره‌های دینی و تربیتی، رابطه مؤثری با افراد حاضر در کمپ‌ها برقرار کنند.
حجت‌الاسلام جزایری معتقد است تبلیغ به سخنرانی محدود نمی‌شود و یک مبلغ حقیقی باید علاوه بر گفتار، در عمل نیز الگویی برای جامعه اسلامی باشد. ما در گروه جهادی شهدای مدرسه عالی نواب تلاش کرده‌ایم این نگاه را به طلاب منتقل کنیم.
نسخه مشهدی محفل
اما یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های تبلیغی حوزه علمیه مشهد در ایام رمضان بهاری، ویژه‌برنامه محفل خانوادگی قرآن بود که با همت مدارس علمیه ولایت و امام حسین(ع) و مشارکت تعداد زیادی از مبلغان برجسته در مشهد برگزار شد.
این محفل خانوادگی با موضوع قرآن و زندگی مهدوی در طول شب‌های ماه مبارک رمضان در حسینیه آیت‌الله شیرازی مشهد مقدس برپا بود.
قرائت قرآن، تفسیر سوره‌های قرآن توسط حجت‌الاسلام سیدکاظم روحبخش، بیان احکام با نمایش طنز عمونواب، به همراه برنامه‌های جذاب و اختصاصی کودکان، برپایی حسینیه کودک و جنگ شادی و قرعه‌کشی و اهدای کمک‌هزینه سفر کربلا از جمله مهم‌ترین برنامه‌های این محفل خانوادگی و قرآنی بود که با استقبال فراوان عموم مردم، طلاب و خانواده‌های آنان روبه‌رو شد.
همه کسانی که در برگزار شدن باشکوه این ویژه‌برنامه در طول شب‌های ماه مبارک رمضان نقش داشتند، ازجمله خادمان، گروه نمایش، مربیان کودک، مداح و سخنران، گروه نویسندگی و مدیریت محتوا، روضه‌خوان‌ها و افراد دخیل در برپایی ایستگاه صلواتی، طلبه بودند و تلاش کردند این محفل قرآنی را با برنامه‌های متنوعی برای عموم مردم برگزار کنند.
خبرنگار: محمد ولیان‌پور
فرستادگان شهید حججی در مناطق محروم
گروه تبلیغی جهادی شهیدحججی، وابسته به مدرسه علمیه بقیةالله(عج) مشهد توانست ۱۵نفر از مبلغان را به مناطق مختلف شهرستان فریمان اعزام کند تا فعالیت‌های تبلیغی خود را به‌صورت مستقر به انجام رسانند. علاوه بر این، مبلغانی هم به استان‌های خراسان‌جنوبی، خراسان‌شمالی و اصفهان اعزام شدند تا بتوانند مفاهیم و معارف دینی را به مردم مناطق محروم انتقال دهند و از برکات رمضان نهایت استفاده را ببرند. یکی از مهم‌ترین محور فعالیت‌های این گروه جهادی، برپایی افطاری‌های هرچند ساده در مناطق محروم با مشارکت مردم و خیران بود. این سفره‌ها در ۱۵روستای شهرستان فریمان گسترده شد و هر شب رمضان پذیرای مؤمنان بود تا پس از ادای نماز جماعت و صرف افطار، در برنامه‌های فرهنگی و معنوی پیش‌بینی نیز شرکت داشته باشند.
این برنامه‌ها شامل برگزاری نماز جماعت، حلقه‌های معرفت، جلسات ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان، پرسش و پاسخ و مشاوره‌های دینی بود. به‌ویژه جشن ولادت امام‌حسن مجتبی(ع)، لیالی قدر و نماز و جشن ویژه عید فطر که با قدردانی از فعالان محلی در برنامه‌های رمضانیه همراه بود. اقدامات خیریه و اجتماعی این گروه به افطاری ساده محدود نشد و فعالیت‌هایی برای رسیدگی به نیازمندان به انجام رسید که توزیع ۱۰۰ بسته معیشتی از آن جمله بود. مسئول تربیتی و تبلیغی مدرسه علمیه بقیه‌الله(عج) می‌گوید: بر خلاف سال‌های گذشته که برنامه‌ها بعضاً از شب‌های پنجم یا دهم ماه مبارک آغاز می‌شد، امسال به لطف الهی توانستیم همه برنامه‌ها را از همان شب اول ماه مبارک رمضان آغاز کنیم؛ چون مردم خودشان پای کار بودند و خیران نیز در تهیه ملزومات افطاری ساده مشارکت بسیار خوبی داشتند. چون در سیل سال گذشته، مبلغان از همان ساعات اولیه در کنار مردم بودند و کمک‌رسانی کردند، همین تعامل، همکاری و همراهی مردم در برنامه‌های مختلف را دوچندان کرد.
حجت‌الاسلام سیدجمال موسوی معتقد است امسال تقارن برنامه‌های شب‌های قدر با آغاز سال نو فعالیت‌های تبلیغی و جهادی را برجسته‌تر کرده بود. به همین منظور مبلغان پس از مراسم قدر در منزل بزرگان روستاها حضور پیدا کرده و ضمن تبریک سال نو از همراهی و مشارکت آن‌ها قدردانی می‌کردند.
اعتکاف‌های جذاب
گروه تبلیغی‌جهادی مدرسه علمیه سعادت مشهد برنامه‌های تبلیغی رمضانی و نوروزی خود را در سه محور اجرا کرد؛ تبلیغ مدرسه‌ای، تبلیغ شهری، حاشیه‌شهری و روستایی و همچنین تبلیغ در فضای مجازی. در تبلیغ مدرسه‌ای، ارتباط طلاب با مدارس و گروه‌های دانش‌آموزی تقویت شد تا دانش‌آموزان مسیر ورود به حوزه علمیه را بهتر بشناسند.
مسابقات و برنامه‌های آموزشی در بستر اینترنت به یکی دیگر از ابزارهای مؤثر برای گسترش این فعالیت‌ها تبدیل شد که امسال نیز با برگزاری مسابقات فرهنگی حدود ۶هزار پاسخ صحیح واصل شد که برای برندگان مسابقه به قید قرعه هدایایی مثل کمک‌هزینه کربلا و جوایز نقدی در نظر گرفته شده بود.
اعتکاف‌های علمی و معنوی که بهانه‌ای برای ارتباط با نسل جوان است، از جذاب‌ترین و مؤثرترین برنامه‌های مدرسه بود که علاوه بر آموزش مباحث فرهنگی و دینی، به جذب و هدایت تحصیلی افراد مستعد به مسیر حوزه علمیه نیز کمک می‌کند. اما مهم‌ترین بخش فعالیت این گروه، تبلیغ در روستاها و مساجد مناطق حاشیه‌ای بود که امسال تمرکز ویژه‌ای بر مناطق تلفیقی اطراف سرخس، بابانظر، قلعه‌نو و برخی از روستاها داشت که به دلیل ترکیب فرهنگی و جمعیتی خاصشان نیازمند توجه ویژه هستند.
این گروه به منظور بومی‌سازی تبلیغ تلاش می‌کند مبلغان را تاحدامکان به موطن و مناطق زندگی خودشان اعزام کند تا با داشتن آشنایی کامل با آداب و رسوم منطقه خود، تبلیغ و فعالیت‌های دینی را با تأثیرگذاری بیشتری انجام دهند. این طرح زمینه فعالیت بیش از ۱۰ طلبه شهرستانی را در مناطق زندگی خودشان فراهم کرد. برپایی سفره افطاری ساده برای روزه‌داران مناطق محروم در مساجد حاشیه شهر هم با همراهی خیران به بیش از ۲۰هزار وعده غذایی رسید که نیمی از هزینه‌های آن توسط گروه جهادی و نیم دیگر با کمک خیران و خود مردم تأمین شد.
مسئول تربیتی و تبلیغی مدرسه علمیه سعادت نبود برنامه‌های منظم و مستمر برای تداوم ارتباط طلاب با مردم مناطق حاشیه‌ای را معضل مهمی می‌داند که به دلیل مشکلات مالی، نبود امکانات آموزشی کافی و ضعف زیرساخت‌های حوزه در این مناطق اتفاق می‌افتد و نیاز به چاره‌اندیشی دارد.
حجت‌الاسلام قاسم‌پور معتقد است وقتی مردم فعالیت طلاب و روحانیت را از نزدیک می‌بینند به آن‌ها اعتماد می‌کنند و برای همراهی آماده می‌شوند. تا جایی‌که مبالغ مناسبی برای افطاری‌های ساده مردمی در مناطق مختلف جمع‌آوری و اجرا شد که نشان‌دهنده اعتماد عمومی است.
تبلیغ حین جابه‌جایی چمدان
مهم‌ترین فعالیت طلاب مدرسه علمیه صاحب‌الزمان(عج) مشهد در تبلیغات نوروزی، تبلیغ چهره‌به‌چهره در امامزاده‌ها و طرح‌های فرهنگی همچون «آرامش بهاری» بود که با همکاری اداره اوقاف اجرا شد. مسئول تربیتی و تبلیغی این مدرسه می‌گوید از فضای سنتی منبر فراتر رفتیم و به شیوه‌ای مؤثرتر و مردمی‌تر رو آوردیم. طلبه‌ها در مکان‌های معنوی مثل حرم مطهر رضوی و مزار امامزادگانی مانند یاسروناصر(ع) و حتی اماکن عمومی مثل ایستگاه راه‌آهن به تبلیغ چهره‌به‌چهره پرداختند.
طلاب مدرسه با مردم و زائران از نزدیک گفت‌وگو کرده، مشکلات اعتقادی و اجتماعی‌شان را تحلیل کردند و راه‌حل‌های دینی برای رفع دغدغه‌های آن‌ها ارائه دادند. گفت‌وگوهایی که گاهی حین کمک به مسافران و جابه‌جایی چمدان‌هایشان شکل می‌گرفت!
حجت‌الاسلام توانا این شیوه تبلیغ را برگرفته از سیره رسول‌الله(ص) می‌داند که با عنوان طبیب روحی و معنوی مردم شناخته می‌شود.
علاوه بر این، طلبه‌ها در ماه رمضان در پنج امامزاده و روستاهای اطراف ازجمله هندل‌آباد، قلندرآباد و... و نیز مساجد شهری مشهد و فریمان حضور یافتند و برنامه‌های تبلیغی برگزار کردند.
باز شدن پای طلبه‌ها به کمپ‌های ترک اعتیاد!
مسئول تربیتی و تبلیغی مدرسه علمیه عالی نواب می‌گوید طلاب با اخلاص و همت بالا در عرصه‌های متنوع تبلیغی ازجمله اقامه باشکوه نمازهای جماعت، سخنرانی‌های آموزنده مذهبی، ارائه برنامه‌های متنوع برای کودکان و نوجوانان، تبلیغ چهره‌به‌چهره، برگزاری محافل قرآنی و تدریس تفسیر قرآن کریم فعالیت داشتند و علاوه بر این، به ارائه خدمات مشاوره‌ای و برگزاری کلاس‌های معارفی نیز مشغول شدند.
فعالیت‌های تبلیغی گروه تبلیغی‌جهادی شهدای مدرسه نواب تنها محدود به مساجد و حسینیه‌های شهر مشهد نبود، بلکه طلاب در حاشیه شهر، روستاهای اطراف، شهرستان‌های اطراف خراسان رضوی و حتی شهرها و روستاهای سایر استان‌های کشور نیز حضور داشتند. همچنین این گروه تبلیغی به مناطق مرزی، پادگان‌ها و مناطقی که نیاز بیشتری به حضور مبلغان احساس می‌شد، اعزام شدند.
برخی طلاب این گروه به عرصه‌های تخصصی تبلیغ وارد شدند که یکی از آن‌ها فعالیت ۱۲ طلبه در کمپ‌های ترک اعتیاد بود. آن‌ها توانستند با ارائه مشاوره‌های دینی و تربیتی، رابطه مؤثری با افراد حاضر در کمپ‌ها برقرار کنند.
حجت‌الاسلام جزایری معتقد است تبلیغ به سخنرانی محدود نمی‌شود و یک مبلغ حقیقی باید علاوه بر گفتار، در عمل نیز الگویی برای جامعه اسلامی باشد. ما در گروه جهادی شهدای مدرسه عالی نواب تلاش کرده‌ایم این نگاه را به طلاب منتقل کنیم.
نسخه مشهدی محفل
اما یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های تبلیغی حوزه علمیه مشهد در ایام رمضان بهاری، ویژه‌برنامه محفل خانوادگی قرآن بود که با همت مدارس علمیه ولایت و امام حسین(ع) و مشارکت تعداد زیادی از مبلغان برجسته در مشهد برگزار شد.
این محفل خانوادگی با موضوع قرآن و زندگی مهدوی در طول شب‌های ماه مبارک رمضان در حسینیه آیت‌الله شیرازی مشهد مقدس برپا بود.
قرائت قرآن، تفسیر سوره‌های قرآن توسط حجت‌الاسلام سیدکاظم روحبخش، بیان احکام با نمایش طنز عمونواب، به همراه برنامه‌های جذاب و اختصاصی کودکان، برپایی حسینیه کودک و جنگ شادی و قرعه‌کشی و اهدای کمک‌هزینه سفر کربلا از جمله مهم‌ترین برنامه‌های این محفل خانوادگی و قرآنی بود که با استقبال فراوان عموم مردم، طلاب و خانواده‌های آنان روبه‌رو شد.
همه کسانی که در برگزار شدن باشکوه این ویژه‌برنامه در طول شب‌های ماه مبارک رمضان نقش داشتند، ازجمله خادمان، گروه نمایش، مربیان کودک، مداح و سخنران، گروه نویسندگی و مدیریت محتوا، روضه‌خوان‌ها و افراد دخیل در برپایی ایستگاه صلواتی، طلبه بودند و تلاش کردند این محفل قرآنی را با برنامه‌های متنوعی برای عموم مردم برگزار کنند.
خبرنگار: محمد ولیان‌پور
نظر شما