این پنجره ها، هم نمایی شده‌اند برای دیدن ضریح از صحن‌های مجاور روضه منوره و هم دریچه‌ای برای زیارت کسانی که در رواق‌های زیرسطحی هستند.

حالا چند روزی است یکی از همین پنجره‌ها از قم به مشهد رسیده تا در رواق زیرسطحی شیخ بهایی نصب شود و روزنه‌ای باشد برای زائران تا دلشان را به شبکه‌های آن گره بزنند و از آقا(ع) حاجت بطلبند.

بخشی از رواق زیرسطحی جدید زیر صحن گوهرشاد است

دو سه سالی است ضلع غربی بارگاه منور رضوی حال و هوایی متفاوت از بخش شرقی دارد. داربست‌ها، فنس‌ها، جرثقیل‌ها، تابلوهای راهنمای پروژه و... همه خبر از تلاش و تکاپویی دارد که در این مدت اتفاق افتاده و همچنان ادامه دارد. پروژه عظیمی که وسعت آن از بست شیخ بهایی تا میانه‌های صحن جمهوری کشیده شده است. یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های عمرانی بارگاه رضوی که با هدف افزایش فضاهای زیارتی مسقف حرم مطهر رضوی کلید خورده و قرار است پس از پایان آن، ۱۰هزار مترمربع رواق زیارتی در دسترس زائران حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) قرار گیرد.

بناست پروژه رواق زیرسطحی شیخ بهایی با زیربنایی حدود ۴۰هزار مترمربع و در سه طبقه شامل فضاهای زیارتی و فضاهای خدماتی در زمینی به مساحت ۱۴ هزار مترمربع ساخته شود. ۲ هزارو ۸۰۰ مترمربع از این فضا زیر صحن گوهرشاد و سردرهای شرقی و غربی قرار دارد که در تمام این بخش، بنایی در یک طبقه زیر زمین ساخته می‌شود و جزئی از این رواق زیرسطحی بزرگ است.

این طرح با هدف افزایش فضاهای زیارتی مسقف حرم مطهر رضوی آغاز شد و اکنون به مرحله اجرای سازه رسیده و قرار است در طبقه منفی‌یک، همه رواق‌های زیارتی پیرامون مضجع شریف را به‌ هم وصل کند.

این پروژه بزرگ از زیر قسمت سردر شرقی گوهرشاد به دارالمرحمه (طبقه منفی یک رواق امام خمینی(ره)) وصل می‌شود و از سوی دیگر به رواق دارالحجه(عج) متصل است. در حقیقت زیرزمین‌های منفصل حرم مطهر مانند دارالمرحمه و دارالحجه(عج) به وسیله این پروژه به هم اتصال پیدا می‌کنند.

ارادتمندان بسیاری به شیوه‌های مختلفی چون نذر در ساخت این رواق سهیم شده‌اند. برخی نیز با پیشکش کردن هنر یا آثار هنری خود در آن مشارکت کرده‌اند. یکی از این نمونه‌ها چهارچوب و اسکلت چوبی پنجره‌ای اهدایی است که قرار است درست زیر پنجره زیارتی صحن گوهرشاد نصب شود.

اثر هنر دیگری که از قم آمده است

روند اجرایی این بخش از پروژه که در زیر صحن مسجد گوهرشاد قرار دارد از سال ۱۴۰۱ آغاز شده و در حال حاضر ادامه دارد. تکمیل ساخت و نصب این پنجره که از کیلومترها آن‌طرف‌تر آمده نیز یکی از قسمت‌های آن است که اکنون در مشهد ادامه پیدا می‌کند. پنجره‌ای که اثر هنری دیگری است که یکی از عاشقان حضرت(ع) آن را از قم به مشهدالرضا(ع) فرستاده است.

این را وحید سادات مادرشاهی، سرپرست مدیریت طرح‌های هنری سازمان عمران می‌گوید و ادامه می‌دهد: سال گذشته درِ چوبی طلاکاری شده‌ای از طرف حرم مطهر حضرت معصومه(س) برای حرم مطهر امام رضا(ع) فرستاده شد. این درِ طلاکاری شده در ایام دهه مبارک در رواق دارالولایه حرم مطهر نصب شد. استاد رضا متین‌فر، سازنده چهارچوب چوبی این اثر هنری بود که از سوی خادمان حرم حضرت معصومه(س) اهدا شد.

هنوز یک سال از رسیدن درِ اهدایی دارالشرف نگذشته بود که از طرف سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی پیشنهادی برای ساخت یک پنجره به متین‌فر داده می‌شود؛ «برای تکمیل بخش زیرین صحن گوهرشاد و ادامه پروژه رواق زیرسطحی شیخ بهایی به ساخت پنجره‌ای زیارتی احتیاج بود و آقای متین‌فر برای ساخت این پنجره و اجرای آن انتخاب شد».

سادات ادامه داستان ساخت این اثر هنری را این‌طور نقل می‌کند: در ابتدا بنا بود این پنجره از چوبی به نام «وِنگِه» ساخته شود اما ایشان گفتند چوب دیگری به نام «ساج بِرمِه» وجود دارد که بسیار ارزشمند و مقاوم است. موضوع دیگر این بود در عتبات دیگری هم از این نوع چوب استفاده شده و بخشی از آن باقی مانده بود. دو نفر هم به نام‌های حاج حسین سیدسلیمان و حسن گرجی قصد دارند آن را برای ساخت این پنجره اهدا کنند.

همه چیز دست به دست هم داد تا چهارچوب این پنجره در قم ساخته شود؛ «برای این کار قراردادی با آقای رضا متین‌فر بسته شد اما ایشان و پسرشان تصمیم گرفتند برای ساخت آن وجهی دریافت نکنند و این اثر را به حرم مطهر امام رضا(ع) هدیه کنند».

رضا و فرهاد متین‌فر نیز ۵۰ روز روی کلاف چوبی این پنجره کار کردند و ساختش را در قم به پایان رساندند.

جایی دقیقاً زیر پنجره زیارتی صحن گوهرشاد

حالا کلاف پنجره به مشهد رسیده و قلم‌زنی آن آغاز شده است. قلم‌زنی‌ای که با طراحی استاد حسین کیا تنکابنی بوده و قرار است به دستان هنرمند استاد فرهاد اسکندری به انجام برسد. سرپرست مدیریت طرح‌های هنری سازمان عمران درباره آن چنین توضیح می‌دهد: طرح گوی و ماسوره این پنجره با همه پنجره‌های زیارتی حرم مطهر متفاوت خواهد بود و شرکت آرایه‌های رضوی اجرای این طرح خاص را برعهده دارد.

پس از رسیدن چهارچوب و اسکلت چوبی پنجره به مشهد، کار روی آن توسط هنرمندان و استادکاران سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی آغاز شده است. کل این پنجره با روکش نقره پوشانده و در ادامه قلم‌زنی خواهد شد. خطوط قرآنی‌ای نیز با خط استاد موحد روی آن نقش خواهد بست که احتمالاً طلاکاری می‌شود.

سادات در ادامه درباره موقعیت مکانی نصب آن نیز می‌گوید: این پنجره به لحاظ موقعیتی زیر پنجره زیارتی مسجد گوهرشاد که در ضلع شمال شرقی آن واقع شده، نصب می‌شود.

ابعاد کلی این پنجره زیارتی حدود ۵۸۰ در ۳۲۰ سانتیمتر است که پس از آماده‌سازی کامل، قطعات به صورت جدا شده به محل نصب خود ارسال می‌شوند تا در آنجا دوباره سرهم‌سازی شده و در جای خود قرار گیرند.