آیین گشایش این نمایشگاه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سید جلال حسینی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و جمعی از مدیران و کارشناسان این آستان مقدس، استادان و هنرمندان مشهدی، دوشنبه، هشتم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، در محل نگارخانه موزه رضوی، برگزار شد.
رئیس اداره ارزیابی، مستندنگاری و معرفی آثار معاونت موزه‌ها و گنجینه‌های فرهنگی آستان قدس رضوی دراین‌خصوص، گفت: این نمایشگاه به همت این معاونت و با همکاری اداره کل نذورات آستان قدس رضوی، به مناسبت گرامی‌داشت دهه کرامت، در نگارخانه موزه رضوی واقع در صحن کوثر حرم مطهر حضرت رضا(ع)، دایر شده و تا ۱۳ اردیبهشت‌ماه سال جاری، همه روزه، از ساعت ۹ تا ۱۷، پذیرای بازدیدکنندگان است.
عادل مطوری‌حسین، بیان کرد: در این نمایشگاه، ۳۰ تابلو عکس با محوریت در جواهرنشان ضریح فولادی و همچنین ۹ سند تاریخی متعلق به آن، به نمایش گذاشته شده است.
وی افزود: همچنین در نمایشگاه «در جواهرنشان ضریح فولادی»، قاب نقره مطلا ساخته شده در سال ۱۳۳۸ شمسی که درِ مرصع، درون این قاب تا سال ۱۳۹۹ شمسی نصب بوده است، در معرض دید علاقه‌مندان قرار دارد.
این قاب با چهار هزار و ۵۰۰ مثقال نقره توسط استاد محمدتقی ذوفن اصفهانی، ضریح ساز و قلمزن، قلم زنی شده است.
وی، یادآور شد: با همکاری اداره اسناد آستان قدس رضوی، اسنادی چون «سند ثبت جواهرات در مرصع ضریح مطهر در حضور میرزا عبدالباقی لنگرودی، متولی باشی آستان قدس و سایر کارکنان آن آستان، در جمادی‌الثانی ۱۲۶۷ قمری»، «سند هزینه‌های زرگری چهارچوب در مرصع و قندیل مرصع، ۱۲۷۱ قمری» و «صورت مجلس تحویل نقره جدا شده از درب مرصع به خزانه، در سال ۱۳۵۳ شمسی»، در ویترینی در این نمایشگاه، به نمایش گذاشته شد.

سومین اثر شاخص جواهرنشان کشور

سید مسعود سیدبنکدار، نویسنده کتاب «در جواهرنشان ضریح فولادی»، بیان کرد: در مجموعه جواهرات شاخص و مطرح دنیا، ایران با دارابودن مجموعه‌های غنی و منحصربه‌فرد جواهرات، در رده‌های نخست قرار دارد که از این میان، چند اثر به لحاظ کمیت و کیفیت جواهرات به کار برده شده، جزو نمونه‌های شاخص و مطرح دنیا، محسوب می‌شود.
وی از «در جواهر نشان ضریح فولادی» به‌عنوان یکی از این آثار شاخص دنیا، نام برد و افزود: این در به دستور فتحعلی‌شاه قاجار ساخته و تقدیم آستان ملائک پاسبان حضرت رضا(ع) شده و از نظر تعداد جواهرات ترصیع شده بر آن، با ۱۱ هزار و ۴۶۱ قطعه، سومین اثر شاخص در میان آثار جواهرنشان موجود در کشور، است.
سیدبنکدار، گفت: براساس تاریخ مندرج بر گوهر نبشه قفل در مرصع فتحعلی‌شاهی و توصیفات منابع قاجاری، ساخت در جواهر نشان در سال ۱۲۳۶ قمری(۱۸۲۱ میلادی) پایان یافته و از تهران به مشهد، منتقل شده است.
وی ادامه داد: پیشکش شدن در جواهر نشان به شکرانه پیروزی فتحعلی‌شاه بر شورش‌های خراسان بوده است که در ۱۱ ذی‌القعده الحرام همان سال، هم زمان با میلاد مسعود حضرت رضا(ع) توسط میرزا هدایت‌الله مجتهد در پایین پای مبارک در داخل ضریح فولادی حرم مطهر، نصب شده است.
عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان با ذکر نکات بیشتری درباره تاریخچه در جواهر نشان، تصریح کرد: اکنون، این اثر ارزشمند، در روضه منوره بر روی دیوار قسمت بالاسر حضرت قرار دارد و در سال ۱۳۹۹ شمسی ضمن انجام پاک‌سازی و تعویض شیشه، قاب نقره از آن جدا شده و مجدد بر روی دیوار، نصب شد.
وی، خاطرنشان کرد: در این نمایشگاه، عکس‌هایی از جزئیات این اثر ارزشمند که در پروژه مستندنگاری توسط علی‌اصغر دانش‌پور و مهرداد دانش‌پور، عکاسی شده و همراه با عکس‌های تاریخی، به نمایش گذاشته شده است.
گفتنی است، از سوی بخش آموزش سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، دوره آموزشی «در جواهر نشان ضریح فولادی امام رضا(ع) به روایت اسناد و منابع تاریخی» نیز با تدریس سید مسعود سیدبنکدار، پس از برگزاری آیین گشایش این نمایشگاه، در محل نگارخانه موزه رضوی، اجرا شد.