مدیرکل توسعه مشارکت‌های مردمی سازمان دارالقرآن الکریم با اشاره به اینکه نخستین دوره جشنواره «حمایت از تشکل‌های قرآنی مردم‌نهاد» در قالب همایش‌های استانی برگزار شد، گفت: بیش از هزار و ۳۰۰ طرح و ایده، ارزیابی و در نهایت از صاحبان ۲۰۶ اثر برگزیده تجلیل شد.
نخستین جشنواره حمایت از تشکل‌های قرآنی مردم‌نهاد، سال گذشته با انتشار فراخوانی از سوی اداره کل توسعه مشارکت‌های مردمی سازمان دارالقرآن الکریم برگزار شد و طی آن از صاحبان آثار، ایده و طرح‌های قرآنی خواسته شد، در آن ثبت‌نام و نسبت به ارائه طرح‌های خود اقدام کنند. مهلت ارسال آثار ۲۴ دی‌ماه سال گذشته تعیین شده بود. با حسین بهبودی؛ مدیرکل توسعه مشارکت‌های مردمی سازمان دارالقرآن الکریم درباره این جشنواره و اینکه این رویداد زین پس چه روندی را طی خواهد کرد، گفت‌وگویی صورت گرفت.
بهبودی در آنچه تاکنون در روند اجرایی این جشنواره روی داده است و اینکه چه ساز و کاری برای حمایت از طرح‌ها و ایده‌های برتر اتخاذ می‌شود، توضیحاتی داده است که در ادامه می‌خوانید؛
پس از پایان مهلت ارسال آثار به این جشنواره، چه تعداد اثر به دبیرخانه واصل شد؟
طی سه ماه پایانی سال گذشته بررسی‌های اولیه بر روی طرح‌ها و آثار ارسالی به دبیرخانه نخستین جشنواره «حمایت از تشکل‌های قرآنی مردم‌نهاد» را شاهد بودیم. البته این امر تا پایان فروردین‌ماه امسال نیز ادامه پیدا کرد، چرا که همچنان ارزیابی آثار برخی از استان‌ها باقی مانده بود. در مجموع بالغ بر هزار و ۳۰۰ اثر در سه قالب ایده، طرح، برنامه و محصول قرآنی از تمامی استان‌ها به دبیرخانه ارسال شد و آنها تفکیک موضوعی شدند، چرا که آثار در حوزه‌های مختلف اعم از آموزش‌های عمومی؛ تبلیغی، ترویجی و بعضاً با موضوع نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها» بودند.
این آثار در چند مرحله مورد ارزیابی قرار گرفتند؟
به محض پایان یافتن مهلت فراخوان این جشنواره، آثار ارسالی در دو مرحله مورد ارزیابی قرار گرفتند که مرحله نخست ارزیابی اولیه با حضور سه ارزیاب بود و داوری نهایی نیز با حضور پنج کارشناس به انجام رسید و نهایتاً از کل کشور ۲۰۶ اثر منتخب واجد شرایط شناخته شدند. در اصل این آثار مصادیق لازم برای انتخاب اثر برگزیده را کسب کرده بودند و البته از آنجا که همه استان‌ها در این جشنواره مشارکت داشتند، لذا تجلیل از این آثار در استان‌های مختلف و در قالب برگزاری همایش‌های استانی در بهمن‌ماه سال گذشته و البته ماه رمضانی که آن را پشت سر گذاشتیم به انجام رسید. در اصل این همایش‌های استانی با هدف معرفی آثار به فعالان بومی استانی صورت گرفت تا علاوه بر تشویق و ترغیبی که از سوی مسئولان صورت می‌گیرد، آنها بتوانند آثار را به نحو شایسته‌ای معرفی کنند و عموم مردم و فعالان قرآنی از ظرفیت‌های فرهنگی و قرآنی استان خود مطلع شوند.
از جمله دیگر اقدامات صورت گرفته، برپایی نمایشگاهی در جنب همایش‌های استانی بود که در آن تمامی آثار شرکت داده شده حضور پیدا کرد و از سوی صاحبان اثر معرفی نیز صورت گرفت و زمینه ارتباط و تعامل خوبی میان صاحبان آثار و طرح‌ها با فعالان قرآنی هر استان فراهم شد.
سازوکار تشویقی که برای آثار منتخب و برگزیده این جشنواره در نظر گرفته شد، چه کم و کیفی داشت؟
علاوه بر تجلیل از رتبه‌های برگزیده که هدایایی به ترتیب ۴۰، ۳۵ و ۳۰ میلیون تومانی برای آنها در نظر گرفته شد که در قیاس با صرف وقت و اقدامات کارشناسی که برای نتیجه‌بخش بودن هر کدام از این آثار و طرح‌ها کشیده شد، شاید مبالغ حمایتی ناچیز باشد، اما تلاش شد تا پشتیبانی درخوری از آثار برگزیده صورت گیرد و آثار برگزیده از یک سال مشاوره رایگان بهره‌مند باشند.
همچنین تلاشی صورت گرفت مبنی بر اینکه آثار برگزیده بتوانند رشد و ارتقا پیدا کرده و در قالب مجموعه‌های دانش‌پایه چه به شکل بالقوه و چه بالفعل معرفی شوند که دستاورد و محصولاتی را نیز بتوان از قبال آنها استخراج کرد. این امر هم اکنون از سوی اساتید و کارشناسان در حال راهنمایی و راهبری است و مشاوره‌های لازم را به این منظور که صاحبان آثار بتوانند مجوزهای لازم را بگیرند به ایشان ارائه می‌کنند تا زین پس هر کدام از آنها در استان خود محرک و انگیزه‌ای برای سایر مجموعه‌ها شوند تا با استفاده از دانش بومی که در اختیار دارند، طرح‌های مشابه نیز توسعه داشته باشند.
باید به این نکته اشاره کنم که اغلب آثار واصل شده به دبیرخانه محصولاتی قابل توجهی بودند، اما از این میان قریب به ۵۰ اثر در زمره آثار فاخر و نفیس طبقه‌بندی می‌شوند که بسیار امیدوارکننده است. با توجه به رکودی که در سال‌های اخیر در زمینه فعالیت تشکل‌های قرآنی شاهد بودیم، نویدبخش آینده‌ای روشن است که این مجموعه‌ها بتوانند در سال‌های اخیر با شور و نشاط مضاعفی به فعالیت پرداخته و در ادوار آتی این جشنواره نیز شاهد رشد و شکوفایی هر چه بیشتر آنها باشیم.
آیا آثار و طرح‌های واصل شده به دبیرخانه جشنواره موضوع‌بندی شدند و تحلیل آماری در مورد اینکه چه تعداد از این آثار در موضوعات گوناگون تعریف می‌شوند، وجود دارد؟
بله، تقریباً ۶۰ تجلیل موضوعی از سوی کارشناسان در مورد آثار رسیده صورت گرفت و به شکل مصداقی می‌توان به مواردی اشاره کرد که مثلاً ۳۵ اثر با موضوع قصه و داستان، ۳۰ اثر با موضوع سبک زندگی، ۱۰۱ اثر با موضوع کودکان و خردسالان، ۱۸۴ اثر با موضوع حفظ و ۱۲ اثر با موضوع حفظ موضوعی، ۱۳۸ اثر با موضوع تدبر در قرآن، ۳۷ اثر با موضوع خانواده، ۳۳ اثر با موضوع رسانه و هشت اثر با موضوع هوش مصنوعی، ۳۳ اثر با موضوع آموزش مجازی قرآن و ۱۰ اثر با موضوع طراحی اَپ‌های قرآنی به دبیرخانه ارسال شد.
با این تفاصیل نخستین جشنواره جنبه عمومی داشته و شاهد ارسال آثار با تنوع موضوعی بسیار بالایی بودیم، آیا در ادوار آتی جشنواره به شکل تخصصی و با در نظر گرفتن موضوعات محدودتر به دنبال تمرکز بر روی موضوعات کاربردی‌تری خواهید بود؟
بله، اتفاقاً با اتمام عملیات اجرایی این دوره از جشنواره و با آمارگیری که صورت گرفت به دستور رئیس سازمان، گروهی انتخاب شدند تا با توجه به رویکردهای حاکم بر فضای فرهنگی و قرآنی جامعه به دنبال تحقق موضوعاتی تخصصی که مطلوب فعالان این عرصه است، باشیم که در این مسیر دو نوع نظرسنجی را در دستور کار قرار داده‌ایم؛ یکی نظرسنجی از سوی دست‌اندرکاران و مدیران استانی سازمان تبلیغات اسلامی و دیگری نظرسنجی از سوی صاحبان آثار و به ویژه آثار برتر نخستین دوره جشنواره که با استفاده از نقطه نظرات ایشان و نیازسنجی‌هایی که به عمل می‌آید، به دنبال آن باشیم تا جشنواره را در ادوار آتی هدفمندتر برگزار کنیم و آن را از جنبه‌های آموزش عمومی و همگانی قرآن و پرداختن به مباحث تبلیغی و ترویجی خارج کرده و وجهه‌ای نخبگانی به آن ببخشیم. در این راستا اقداماتی صورت گرفته است تا فراخوان دومین دوره جشنواره را تابستان سال جاری منتشر کنیم. البته با توجه به تعدد برنامه‌های سازمان و برگزاری رویدادهایی همچون اعطای مدرک تخصصی حفظ یا رویداد هم‌افزایی «صاد» و موارد مشابه، دوستان مسئول درصدد هستند تا با طراحی سامانه‌ای مشخص همه فرایندهای انتشار فراخوان، ثبت‌نام و ارزیابی و اعلام نتایج آثار در هر یک از این رویدادها در آن سامانه متمرکز و تجمیع شود تا در نهایت بانک اطلاعاتی خوبی از سوابق سیاستگذاری تا مراحل اجرایی هر یک از آنها را نیز در اختیار داشته باشیم.
اشاره شد برخی از این آثار از چنان وجاهت و مقبولیتی برخوردار هستند که بتوان آنها را به شرط هدایت و راهبری اصولی و کارشناسی تا رسیدن به یک محصول دانش‌پایه و تبدیل شدن تشکل و مؤسسه ارائه‌کننده طرح به یک مجموعه دانش‌بنیان، همراهی کرد. آیا در آینده نزدیک یا در نمایشگاه قرآن آتی می‌توان امید داشت که تعدادی از این آثار به عنوان دستاورد برگزاری جشنواره، معرفی شوند؟
این امر متضمن آن است که نگاه ملی به برگزاری این جشنواره داشته باشیم، کمااینکه جشنواره در دوره نخست برگزاری به شکل استانی برپا شد و تمام تلاش خود را کرد که برخی از شاخص‌ترین طرح‌ها و ایده‌های قرآنی را که با وجود کارآمدی و بکر بودن همواره در پشت درهای بسته حمایتی قرار داشتند به میدان آورده و برای آنها بستری برای معرفی درخور فراهم آورد. قطعاً تا همینجا هم که مدیران تصمیم‌ساز و اجرایی هر استان با مجموعه از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های فرهنگی و قرآنی موجود در استان خود به واسطه این جشنواره آشنا شدند، زمینه برای باروری و شکوفایی هر کدام به منظور قوام هر چه بیشتر و معرفی به عنوان یک طرح و ایده کارشناسی و عرضه در هر نمایشگاهی به ویژه نمایشگاه بین‌المللی قرآن فراهم است.
نظر شما