در سالی که از سوی رهبر انقلاب با عنوان «سرمایه گذاری برای تولید» نام‌گذاری شده، اصلاحات اقتصادی باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که هم به تأمین پایدار منابع دولت کمک کنند و هم تولیدکننده را در مسیر رشد و سرمایه‌گذاری مطمئن نگه دارند. در این میان، یکی از مهم‌ترین ابزارهای این اصلاحات، «هوشمندسازی نظام مالیاتی» و استقرار «حسابرسی سیستمی» است.
چرا شفافیت مالیاتی می‌تواند نقش مؤثری در رونق تولید ایفا کند؟
گفت‌وگوی ما با حبیب قاسمی، عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی به بررسی این موضوع پرداخته؛ اینکه چرا شفافیت مالیاتی می‌تواند نقش مؤثری در رونق تولید ایفا کند، و چگونه حذف ممیزی‌های سلیقه‌ای می‌تواند امنیت روانی و اقتصادی فعالان اقتصادی را افزایش دهد.
حبیب قاسمی درگفت‌وگو با خبرنگار قدس آنلاین تأکید می‌کند: مالیات در همه‌جای دنیا، ستون اصلی تأمین هزینه‌های عمومی دولت است، اما در کشورهایی موفق‌تر است که مالیات را نه با حدس، بلکه با داده دریافت می‌کنند. او می‌گوید: تولیدکننده نباید برای محاسبه مالیاتش به گمانه‌زنی متکی باشد. در یک اقتصاد شفاف، عدد مالیات باید از قبل مشخص، قابل‌برنامه‌ریزی و بر پایه داده‌های واقعی باشد. یعنی تولیدکننده از همان ابتدای سال بداند چه میزان از سودش بابت مالیات خواهد رفت، نه اینکه آخر سال منتظر ممیز بماند تا بر اساس سلیقه یا پرونده‌های قبلی تصمیم‌گیری شود.
وی با اشاره به تلاش‌های اخیر سازمان امور مالیاتی می‌گوید: امروز شاهد آن هستیم که بیش از ۹۵ درصد اظهارنامه‌های مالیاتی به‌صورت الکترونیکی ثبت می‌شوند. این آمار، فقط یک عدد نیست؛ نشانه‌ی آن است که زیرساخت‌ها رو به بهبودند و اعتماد مردم به سیستم در حال شکل‌گیری است.اما هنوز راه ناتمام است.
تمرکز نیروی انسانی دولتی باید روی پرونده‌های خاص و مشکوک باشد
قاسمی معتقد است: «سیستمی شدن حسابرسی» باید به‌گونه‌ای طراحی شود که تمرکز نیروی انسانی و منابع دولتی بر روی پرونده‌های خاص و مشکوک باشد، نه روی کسب‌وکارهای کوچک و قانون‌مدار. او می‌گوید: اگر تولیدکننده‌ای منظم کار می‌کند، دفاترش شفاف است و گردش مالی مشخص دارد، نباید دغدغه‌ی دفاع از خودش را داشته باشد. اما اگر کسی قصد فرار از مالیات دارد، سیستم باید او را شناسایی کند، نه اینکه کلیت فضا را برای همه سخت کنیم.
عضو کمیسیون اصل ۹۰ در ادامه به یکی از مزایای کلیدی این تحول اشاره می‌کند: شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری. وقتی فعال اقتصادی بتواند مالیاتش را دقیق برآورد کند، هم بهتر برنامه‌ریزی می‌کند و هم راحت‌تر سرمایه‌گذاری می‌کند. این یعنی حمایت غیرمستقیم از تولید، بدون دادن امتیاز یا معافیت ویژه.
قاسمی با اشاره به شعار سال، تأکید می‌کند که اگر هدف ما رشد تولید است، باید موانع آن را هم حذف کنیم. یکی از این موانع، همان فضای خاکستری و غیرقابل‌پیش‌بینی مالیاتی است که برخی تولیدکنندگان را از توسعه کسب‌وکارشان منصرف می‌کند. حسابرسی سیستمی، مسیر را روشن و قابل عبور می‌کند.
لزوم همکاری سایر نهادها برای استقرار واقعی سیستمی شدن حسابرسی
او همچنین بر لزوم همکاری سایر نهادها برای استقرار واقعی این سیستم تأکید دارد: بانک‌ها، گمرک، بیمه و نهادهای دیگر باید داده‌های خود را در اختیار نظام مالیاتی قرار دهند. این تعامل بین‌بخشی، پایه‌ی اصلی شفافیت است. بدون داده، هیچ سیستمی نمی‌تواند هوشمند باشد.
قاسمی تأکید می‌کند: مجلس نیز آماده است برای این تحول، حمایت قانونی و بودجه‌ای لازم را فراهم کند. به گفته‌ی او، ما به‌دنبال ساختن نظام مالیاتی نیستیم که فقط دنبال درآمد باشد؛ ما می‌خواهیم مالیاتی داشته باشیم که عدالت ایجاد کند، تولید را حمایت کند و اعتماد عمومی را بالا ببرد. این مسیر، با شفافیت آغاز می‌شود، و با حسابرسی سیستمی ادامه پیدا می‌کند.
وی افزود: تحقق شعار سال، یعنی « افزایش سرمایه گذاری در تولید»، که در گرو ایجاد بسترهایی شفاف و پیش‌بینی‌پذیر برای فعالان اقتصادی است. یکی از مهم‌ترین این بسترها، هوشمندسازی نظام مالیاتی است؛ تحولی که با کاهش بروکراسی، حذف برخوردهای سلیقه‌ای و تکیه بر داده‌های واقعی، به تولیدکننده این اطمینان را می‌دهد که می‌تواند بدون دغدغه، بر توسعه کسب‌وکار خود تمرکز کند.
نظر شما