تبریز سومین شهر بزرگ کشور، مرکز استان آذربایجان‌شرقی و شهر شکلات ایران است. اگر به تبریز سفر کرده باشید، به خاطر دارید که با سفر به این شهر، به دنیایی از شیرینی‌ها و شکلات‌های خوشمزه قدم گذاشته‌اید.
تبریز تنوع بالایی از خوراکی‌ها و شیرینی‌ها را در اختیار گردشگران قرار می‌دهد و اگر سری به قنادی‌های این شهر بزنید، خوراکی‌های دلچسب و لذیذی را می‌توانید امتحان کنید.
این استان کارخانه‌های شکلات‌سازی بسیار زیادی را در خود جای داده که این کارخانه‌ها محصولات خود را به سراسر کشور و حتی به بازارهای بین‌المللی صادر می‌کنند و شکلات‌های این استان دارای شهرت زیادی در میان مصرف‌کنندگان است؛ به‌طوری‌که بیش از ۷۰ درصد شکلات کشور در آذربایجان‌شرقی تولید می‌شود. به همین دلیل مرکز این استان به قطب نیرومند صنایع غذایی و صنعت شکلات کشور تبدیل شده و تبریز با تنوع بسیار زیاد و بی‌نظیری که در شکلات‌های خوشمزه دارد، به عنوان پایتخت شکلات ایران شناخته می‌شود. با این حال کام تولیدکنندگان این صنعت در آذربایجان‌شرقی به شیرینی شکلات‌هایشان نیست و بنا بر گفته تولیدکنندگان شکلات این استان، قطع برق، هزینه‌های سرسام‌آور حامل‌های انرژی و همچنین نوسان قیمت مواد اولیه همگی در تولید شکلات تأثیر گذاشته‌اند و از مشکلات داخلی که بگذریم، در حوزه صادرات نیز با وجود مشتریان پر و پا قرص، موانعی سد راه صادرات شده که باید به رفع آن‌ها پرداخت.
صادرات۵۰ درصدی شکلات تبریز
رئیس انجمن صنایع غذایی آذربایجان‌شرقی نیز با اشاره به اینکه این استان در حوزه تولید شکلات جزو تولیدکنندگان خوب در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود، به ما می‌گوید: تولیدات شکلاتی ما به کشورهای زیادی ازجمله کشورهای آفریقایی، اروپایی و آسیایی صادر می‌شود. با این حال هنوز نمی‌توانیم بگوییم جزو برندهای مطرح دنیا هستیم؛ اما بی‌شک جزو کشورهای مطرح خاورمیانه و تولیدکنندگان خوب دنیا هستیم.
رضا جعفری در پاسخ به این پرسش که چند درصد از شکلات کشور در این استان تولید می‌شود، اظهار می‌کند: بیش از ۵۵ درصد شیرینی و شکلات کشور در آذربایجان‌شرقی و شهر تبریز تولید می‌شود؛ اما در مورد خود شکلات آمارها متفاوت است و بیش از ۷۰درصد شکلات کشور در این استان تولید می‌شود. عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی آذربایجان شرقی در خصوص سهم صادرات از تولیدات شکلاتی استان می‌افزاید: حدود ۵۰ درصد تولیدات شکلات ما به مصرف داخلی می‌رسد و ۵۰ درصد دیگر به سایر کشورها صادر می‌شود.
تأمین مواد اولیه تولید
جعفری کمبود مواد اولیه تولید شکلات را یکی از مشکلات اصلی واحدهای تولیدی این استان عنوان می‌کند و می‌گوید: درصد قابل توجهی از مواد اولیه تولید این صنعت وارداتی است به طوری‌که شکلات سه ماده اصلی دارد که شامل پودر کاکائو، شکر و روغن‌های جانشین کاکائو یا خود روغن کاکائو می‌شود و با وجود آنکه تعدادی کارخانه‌داریم که دانه کاکائو را وارد و پودر و روغن کاکائو تولید می‌کنند، بخش قابل‌توجهی از آن‌ها از طریق واردات تأمین می‌شوند، ضمن آنکه روغن‌های جانشین کاکائو روغن‌های تخصصی هستند به نام (سی‌بی‌اس) که در کشور تولیدکننده ندارند و اغلب از کشورهای آسیای جنوب شرقی وارد می‌شوند. در واقع شکر تنها ماده اولیه از این محصول است که در کشور تولید می‌شود با این حال وقتی محصولی داخلی همچون شکر در بازار کمیاب شد، بدون تردید سهمیه واحدهای تولیدی نیز کاهش می‌یابد.
وی در خصوص نوسان قیمت دلار بر صنعت شکلات می‌افزاید: با توجه به اینکه بخش قابل‌توجهی از مواد اولیه تولید شکلات از طریق واردات تأمین می‌شود، افزایش یا کاهش قیمت دلار و ارز به‌طور مستقیم بر این صنعت تأثیر می‌گذارد به‌طوری‌که قیمت مواد اولیه مورد نیاز در تولید شکلات و بسته‌بندی آن هر روز در نوسان است و این تورم آسیب زیادی به واحدهای تولیدی این صنعت می‌زند.
تحریم‌ها سد راه صادرات
رئیس انجمن صنایع غذایی آذربایجان شرقی در پاسخ به این پرسش که فعالان این صنعت در حوزه صادرات با چه چالش‌هایی مواجه‌اند، اظهار می‌کند: مشکلات صادرات صنعت شکلات از مشکلات صادرات کشور جدا نیست و اگر بخواهیم اصل مشکلات را بگوییم، باید در مورد موانع صادرات کشور صحبت کنیم. ما در حوزه صادرات با دو مشکل اساسی روبه‌رو هستیم که مسئله اصلی تحریم‌ها و مسائل مربوط به عدم توانایی نقل و انتقال تسهیل شده بانکی- یعنی همان موضوعاتی که به(اف‌ای‌تی‌اف) و(سی‌اف‌تی) مربوط می‌شود- است و تا این مشکلات حل نشود، در همه صنایع در حوزه صادرات با مشکل مواجه خواهند بود؛ اما مشکل دیگر کارت‌های یک‌بار مصرف است -کارت‌هایی مربوط به افراد غیر بازرگان است و برای استفاده از موقعیت‌ها و سیاست‌های غلطی که واردات ایجاد کرده، کارت‌هایی را برای افراد می‌گیرند و با این کارت‌ها واردات و یا صادرات می‌کنند و این‌گونه بازگشت ارز دور زده می‌شود اما هم برای صاحبان کارت‌ها و هم برای کشور در آینده مشکلاتی به وجود می‌آید- متأسفانه استفاده از این کارت‌ها از دو سال گذشته تاکنون با ایجاد مقررات غلط برای بازگرداندن ارز ناشی از صادرات تولیدکنندگان تسهیل شده است در حالی که صادرکنندگان تمایلی به اینکه ارزشان در شبکه بانکی عرضه شود، ندارند.
بخشنامه‌های دست و پاگیر بانک مرکزی
جعفری در خصوص موانع سد راه صادرات شکلات نیز می‌گوید: خوشبختانه صادرات ما در گمرک خیلی معطل نیست؛ ولی کلاً در پروسه صادرات و واردات بخشنامه‌های بانک مرکزی مخل این جریان است و حادثه بسیار تلخ بندرعباس نیز نشان داد در گمرک چقدر جنس وارداتی دپو کرده داشتیم که اگر ریشه این مسئله را بررسی کنید، متوجه خواهید شد همه آن‌ها مشکل مقرراتی داخلی داشتند و در واقع هیچ بازرگانی حاضر نیست کالاهای او حتی یک روز در گمرک بماند.
این عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی آذربایجان شرقی ادامه می‌دهد: تحریم بزرگ‌ترین معضل اقتصادی کشور است؛ چرا که ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی که اقتصاد جهان در دست آن‌هاست، ما را از نقل و انتقال پول و خرید و فروش کالا تحریم کرده‌اند و حتی هر کس که با متحدان این کشورها مراوده‌ای داشته باشد، شامل تحریم‌های همه‌جانبه می‌شود.
خسارت‌های ناشی از قطعی برق
جعفری در پاسخ به این پرسش که ناترازی انرژی در یکی دو سال اخیر چه چالشی را برای تولیدکنندگان به وجود آورده، بیان می‌کند: به کار بردن کلمه ناترازی برای شرایط موجود خیلی تخفیف یافته و به‌نوعی پاک کردن صورت‌مسئله است. در واقع اگر به وضعیت موجود بگوییم ناترازی، خیلی آن را کوچک شمرده‌ایم، در حالی‌که قطع برق و کمبود آب در این شرایط ناترازی نیست؛ بلکه ناتوانی، بی‌تدبیری و سوءمدیریت بوده و موجب تحمیل خسارت‌های بسیار سنگینی به واحدهای تولیدی شده است.
به گفته این عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی آذربایجان شرقی قطع برق کارخانه‌های تولیدی کشور ازجمله کارخانه‌های مواد غذایی آذربایجان شرقی را بیچاره کرده است. اگر این وضعیت سوءمدیریت نیست، چگونه وزارت نیرو بخشنامه می‌کند کارخانه‌هایی که مصرف آن‌ها ۲ مگاوات به بالاست باید ۱۵ روز تعطیل کنند؟ آیا این کارخانه‌ها نیروی کار ندارند؟ کارگران آن‌ها حقوق و بیمه ندارند؟ مگر این کارخانه‌ها به مشتریان داخلی و خارجی تعهد ندارند؟ اکنون برای واحدهای صنعتی استان که مصرف برق آن‌ها زیر ۲ مگاوات است، دو روز در هفته قطعی برق داریم و این وضعیت تولیدکنندگان را بدبخت کرده است. برای استفاده از ژنراتور هم گازوئیل ندارند. برای تأمین گازوئیل -که تا دیروز قاچاق بود- حدود ۱۰ روز است اعلام کرده‌اند گازوئیل ۱۵ تا ۳۰ هزار تومانی به کارخانه‌ها می‌دهند؛ اما هر موقع برای دریافت گازوئیل مراجعه می‌کنیم، می‌گویند منتظر دستور هستند و هنوز ابلاغ نشده است. با این حال امید می‌رود مسئولان بتوانند در حوزه سیاست خارجی و تحریم‌ها، موضوع تبادلات بانکی را حل کنند.
خودکفایی در صنعت بسته‌بندی
جعفری در خصوص موانع سد راه توسعه بسته‌بندی صنعت شکلات در کشور نیز می‌گوید: خوشبختانه ما در حوزه بسته‌بندی این محصول نه‌تنها مشکلی نداریم؛ بلکه با داشتن چند کارخانه بزرگ و بهره‌مندی این کارخانه‌ها از دانش طراحی مدرن به خودکفایی رسیده‌ایم.
نظر شما