به گزارش قدس آنلاین، فاجعه‌ای که انگیزه اصلی آن سرقت یک گوشی موبایل بود، اما ابعاد آن بسیار فراتر از یک سرقت نافرجام، به عمق آسیب‌پذیری زنان در جامعه اشاره داشت. این رخداد تلخ، همچون بسیاری از حوادث مشابه که پیش از این رخ داده‌اند، لزوم توجه جدی‌تر به خشونت علیه زنان را یادآوری می‌کند؛ خشونتی که می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد: از آزار روانی و خانگی گرفته تا تجاوز، قتل‌های ناموسی و حتی سرقت‌هایی که به قیمت جان تمام می‌شوند. سینمای ایران در طول سال‌ها، به این زخم کهنه اجتماعی بی‌تفاوت نبوده است. کارگردانان بسیاری با ساخت آثار دراماتیک، تلاش کرده‌اند تا صدای زنانی باشند که قربانی جهل، تعصب، فقر یا بی‌عدالتی می‌شوند.
در ادامه، به بهانه یاد و خاطره الهه حسین نژاد و تمامی قربانیان خشونت، به معرفی گزیده‌ای از فیلم‌های شاخص ایرانی می‌پردازیم که هر یک به شکلی عمیق و تأثیرگذار، به موضوع خشونت علیه زنان و مشکلات آن‌ها در جامعه پرداخته‌اند.
قرمز (۱۳۷۶)
کارگردان: فریدون جیرانی
بازیگران اصلی: هدیه تهرانی (در نقش هستی مشرقی)، محمدرضا فروتن (در نقش ناصر ملک)، کمند امیرسلیمانی، شهرام پوراسد
داستان از جایی آغاز می‌شود که هستی مشرقی، زنی جوان و مستقل، با ناصر ملک که به ظاهر مردی جذاب و خوش‌اخلاق است، ازدواج می‌کند. اما پس از مدتی، ناصر به دلیل ابتلا به بیماری پارانویید (اختلال شخصیت بدگمان) به هستی شک می‌کند و این شکاکیت به جنون می‌انجامد. او به آزار و اذیت روحی و روانی هستی می‌پردازد، او را تحت نظر می‌گیرد، متهم به خیانت می‌کند و زندگی را برایش غیرقابل تحمل می‌سازد.
دو زن (۱۳۷۷)
کارگردان: تهمینه میلانی
بازیگران اصلی: نیکی کریمی (در نقش فرشته)، محمدرضا فروتن (در نقش حسن)، آتیلا پسیانی، مریلا زارعی (در نقش رویا)
«دو زن» داستان زندگی دو دوست صمیمی، فرشته و رویا، را از دوران دانشجویی تا سال‌ها بعد دنبال می‌کند. فرشته، دانشجوی مستعد رشته معماری، رؤیای زندگی مستقل و موفق را در سر دارد، اما درگیر آزار و اذیت‌های خیابانی و سپس خشونت‌های خانگی و اجباری می‌شود. او که پیشتر توسط یک مزاحم خیابانی اسیدپاشی شده، به اجبار با مردی سنتی و کنترل‌گر ازدواج می‌کند و زندگی‌اش به تدریج تباه می‌شود. در مقابل، رویا توانسته است به آرزوهایش برسد.
عروس آتش (۱۳۷۸)
کارگردان: خسرو سینایی
بازیگران اصلی: سعید پورصمیمی، نیکی کریمی (در نقش احلام)، مهدی احمدی (در نقش کاوه)، پریوش نظریه
داستان احلام (نیکی کریمی)، دختری تحصیل‌کرده و روشنفکر از یک قبیله عرب در جنوب ایران است که در دانشگاه تهران درس می‌خواند. او به مردی به نام کاوه (مهدی احمدی) علاقمند است و می‌خواهد با او ازدواج کند، اما طبق سنت‌های عشیره‌اش، باید با پسرعمویش، فرحان (سعید پورصمیمی)، ازدواج کند تا خون در خون بماند. احلام برای رهایی از این سنت و انتخاب زندگی خود، مبارزه می‌کند، اما این مبارزه به فاجعه‌ای می‌انجامد. فیلم به تضاد بین سنت و مدرنیته، عشق و اجبار، و قربانی شدن زنان در مقابل تعصبات قبیله‌ای می‌پردازد.
هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند (۱۳۹۱)
کارگردان: پوران درخشنده
بازیگران اصلی: طناز طباطبایی (در نقش شیرین)، شهاب حسینی، مریلا زارعی، جمشید هاشم‌پور
این فیلم درامی اجتماعی و هیجان‌انگیز است که به موضوع تجاوز به کودکان و پیامدهای آن می‌پردازد. داستان شیرین (طناز طباطبایی) را روایت می‌کند که در آستانه ازدواج است، اما به دلیل یک راز تلخ از گذشته‌اش، درگیر مشکلات عمیقی می‌شود. او در کودکی مورد تجاوز قرار گرفته و حالا برای جلوگیری از تکرار این فاجعه برای دختربچه‌های دیگر، دست به اقدامی خشونت‌آمیز و غیرقانونی می‌زند. فیلم به سکوت قربانیان تجاوز، پنهان‌کاری‌های خانوادگی برای حفظ آبرو، و تاثیرات مخرب روانی و اجتماعی این جنایت بر زندگی فرد در بزرگسالی اشاره دارد.
فروشنده (۱۳۹۴)
کارگردان: اصغر فرهادی
بازیگران اصلی: شهاب حسینی (در نقش عماد)، ترانه علیدوستی (در نقش رعنا)، بابک کریمی، فرید سجادی حسینی
«فروشنده» یک درام روانشناختی با تم انتقام و تجاوز است. داستان زوج جوانی به نام‌های عماد و رعنا را دنبال می‌کند که هر دو بازیگر تئاتر هستند و در حال اجرای نمایش «مرگ فروشنده» آرتور میلر. به دلیل ریزش ساختمان محل زندگی‌شان، آن‌ها مجبور به اسباب‌کشی می‌شوند و در خانه‌ای ساکن می‌شوند که پیش از این محل زندگی زنی بدنام بوده است. شبی، فردی ناشناس وارد خانه می‌شود و به رعنا در حمام حمله می‌کند. این اتفاق زندگی این زوج را دستخوش تغییرات عمیقی می‌کند. عماد در پی یافتن مهاجم و انتقام است، در حالی که رعنا از این تجربه آسیب دیده و نمی‌تواند به زندگی عادی برگردد.
لانتوری (۱۳۹۴)
کارگردان: رضا درمیشیان
بازیگران اصلی: نوید محمدزاده (در نقش پاشا)، مریم پالیزبان (در نقش مریم)، باران کوثری، بهرام افشاری
«لانتوری» یک درام جنایی و عاشقانه تلخ است که به پدیده اسیدپاشی و پیامدهای وحشتناک آن برای قربانیان و جامعه می‌پردازد. داستان پاشا (نوید محمدزاده)، جوانی خلافکار و عضو گروه «لانتوری» است که عاشق مریم (مریم پالیزبان)، روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی می‌شود. اما مریم به عشق او پاسخ منفی می‌دهد. پاشا از سر کینه و انتقام، اقدام به اسیدپاشی بر روی مریم می‌کند. فیلم به موضوع انتقام، خشونت، بخشش، و دردهای قربانیان این جنایت فجیع می‌پردازد و به شکلی مستندگونه، پرونده‌های اسیدپاشی در ایران را نیز مرور می‌کند.
رگ خواب (۱۳۹۵)
کارگردان: حمید نعمت‌الله
بازیگران اصلی: لیلا حاتمی (در نقش مینا)، کوروش تهامی (در نقش کامران)، حمیدرضا آذرنگ، الهام کردا
«رگ خواب» یک درام روانشناختی عمیق است که به تنهایی، آسیب‌پذیری و سوءاستفاده عاطفی از زنان می‌پردازد. داستان مینا (لیلا حاتمی)، زنی تنها و سردرگم است که پس از جدایی از همسرش، در تلاش برای یافتن کار و مستقل شدن است. او با مردی به نام کامران (کوروش تهامی) آشنا می‌شود که ابتدا حامی، مهربان و جذاب به نظر می‌رسد، اما به تدریج جنبه‌های تاریک، سوءاستفاده‌گرایانه و کنترل‌گرایانه او آشکار می‌شود. فیلم به خوبی نشان می‌دهد که چگونه یک زن در موقعیت ضعف می‌تواند قربانی بازی‌های روانی و سوءاستفاده‌های عاطفی قرار گیرد. «رگ خواب» به دلیل تصویرسازی قدرتمند از احساسات درونی شخصیت اصلی و بازی درخشان لیلا حاتمی، مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
عرق سرد (۱۳۹۶)
کارگردان: سهیل بیرقی
بازیگران اصلی: باران کوثری (در نقش افروز اردستانی)، امیر جدیدی (در نقش یاسمن، همسر افروز)، لیلی رشیدی، هدی زین‌العابدین
«عرق سرد» درامی اجتماعی و ورزشی است که به نابرابری‌های قانونی برای زنان و محدودیت‌هایی که در جامعه با آن روبرو هستند می‌پردازد. داستان افروز اردستانی (باران کوثری)، کاپیتان تیم ملی فوتسال زنان ایران است که به دلیل ممنوع‌الخروج شدن توسط همسرش (طبق قانون، زن برای خروج از کشور نیاز به اجازه کتبی همسر دارد)، از شرکت در مسابقات نهایی آسیایی در مالزی محروم می‌شود. او تلاش می‌کند تا با ابزارهای قانونی و حقوقی، حق خود را پس بگیرد. فیلم به موضوعات حق خروج از کشور، حق انتخاب، نابرابری‌های قانونی میان زن و مرد و مبارزه زنان برای احقاق حقوقشان اشاره دارد.
جاده قدیم (۱۳۹۶)
کارگردان: منیژه حکمت
بازیگران اصلی: مهتاب کرامتی (در نقش مینو)، آتیلا پسیانی، ترلان پروانه، محمدرضا غفاری
این فیلم درامی اجتماعی است که به موضوع تجاوز و پیامدهای روحی و اجتماعی آن بر زندگی یک زن می‌پردازد. داستان مینو (مهتاب کرامتی) را روایت می‌کند که شب قبل از شب یلدا، در مسیر بازگشت به خانه، مورد تجاوز قرار می‌گیرد. فیلم به شوک روحی و عاطفی ناشی از این حادثه، ترس از افشای آن، نگاه جامعه به قربانیان تجاوز، و تلاش‌های مینو برای کنار آمدن با این واقعیت تلخ می‌پردازد. «جاده قدیم» به سکوت و پنهان‌کاری قربانیان تجاوز، فشارهای اجتماعی و خانوادگی، و دشواری‌های روند پیگیری قانونی اشاره دارد.
مغزهای کوچک زنگ‌زده (۱۳۹۶)
کارگردان: هومن سیدی
بازیگران اصلی: نوید محمدزاده (در نقش شکور)، فرهاد اصلانی (در نقش شاهرخ)، نازنین بیاتی، فرید سجادی حسینی
این فیلم درامی تلخ و خشن است و داستان خانواده‌ای را روایت می‌کند که برای حفظ ناموس و آنچه آبرو می‌نامند، دخترشان را به قتل می‌رسانند. فیلم به ریشه‌های عمیق فقر، اعتیاد، جهل و بی‌عدالتی که منجر به این خشونت‌ها می‌شود، اشاره دارد. «مغزهای کوچک زنگ‌زده» تصویری تکان‌دهنده از چرخه معیوب خشونت، تفکرات سنتی و مردسالارانه، و قربانی شدن زنان در این شرایط ارائه می‌دهد.
ملی و راه‌های نرفته‌اش (۱۳۹۶)
کارگردان: تهمینه میلانی
بازیگران اصلی: میلاد کی‌مرام (در نقش سیامک)، ماهور الوند (در نقش ملیحه)، السا فیروزآذر، جمشید هاشم‌پور
این فیلم نیز مانند «قرمز» و «دو زن» به موضوع خشونت خانگی و آسیب‌های آن بر زندگی یک زن می‌پردازد. ملیحه (ماهور الوند) دختری جوان و ساده است که با امید به خوشبختی با سیامک (میلاد کی‌مرام) ازدواج می‌کند. اما به زودی متوجه می‌شود که سیامک مردی عصبی، بددهن و کنترل‌گر است و او را مورد خشونت‌های فیزیکی و روانی قرار می‌دهد. «ملی و راه‌های نرفته‌اش» تلاش می‌کند به زنان قربانی خشونت، راه‌های کمک و حمایت را نشان دهد.
شنای پروانه (۱۳۹۸)
کارگردان: محمد کارت
بازیگران اصلی: جواد عزتی (در نقش حجت)، طناز طباطبایی (در نقش پروانه)، امیر آقایی، علی شادمان
داستان از جایی شروع می‌شود که فیلم خصوصی پروانه (طناز طباطبایی)، همسر حجت (جواد عزتی)، در فضای مجازی منتشر می‌شود. حجت برای پاک کردن لکه ننگ از روی خانواده‌اش و گرفتن انتقام، درگیر دنیای زیرزمینی و خطرناکی می‌شود. فیلم به موضوعاتی چون آبروداری، تعصبات مردسالارانه، خشونت‌های پنهان در خانواده و محله، و چرخه انتقام اشاره دارد. «شنای پروانه» تصویری واقع‌گرایانه و تلخ از زندگی در حاشیه‌های شهر و پیامدهای تفکرات سنتی در مواجهه با فضای مدرن را ارائه می‌دهد.
ابلق (۱۴۰۰)
کارگردان: نرگس آبیار
بازیگران اصلی: الناز شاکردوست (در نقش راحله)، بهرام رادان (در نقش جلال)، هوتن شکیبا، مهران احمدی
«ابلق» درامی اجتماعی است که در حاشیه شهر و در یک محله فقیرنشین می‌گذرد و به موضوع آزار جنسی، خشونت و ستم روا شده به زنان در این مناطق می‌پردازد. داستان زنی به نام راحله (الناز شاکردوست) را روایت می‌کند که درگیر آزار و ستم‌های مردی متمول و بانفوذ به نام جلال (بهرام رادان) می‌شود. جلال با استفاده از موقعیت خود، به زنان و دختران محله آزار می‌رساند. فیلم به سکوت زنان قربانی، همدستی جامعه در پنهان‌کاری، و دشواری‌های مبارزه با نفوذ و قدرت در مناطق حاشیه‌ای می‌پردازد.
بی‌بدن (۱۴۰۲)
کارگردان: مرتضی علیزاده
بازیگران اصلی: الناز شاکردوست، نوید پورفرج، گلاره عباسی، پژمان جمشیدی
این فیلم جنایی و درام، بر اساس یکی از پرونده‌های واقعی قتل یک دختر جوان و ناپدید شدن جسد او ساخته شده است. فیلم به تلاش‌های بی‌وقفه خانواده قربانی برای یافتن جسد دخترشان و کشف حقیقت پشت این جنایت می‌پردازد. «بی‌بدن» به ابعاد تلخ و عاطفی ناپدید شدن و قتل یک زن، مشکلات حقوقی و قضایی پس از آن، و رنج بی‌انتهای خانواده‌های قربانیان می‌پردازد و به نوعی ادای دینی به این پرونده‌های واقعی است.
نظر شما