آنچه پیش رو دارید، روایتی است گرانقدر از زبان استاد حسین لطیفی، شاگردی که حدود ۳۰ سال پیوسته (1404–1374) در حلقه درس آن حکیم فرزانه نشست و اکنون با زبان ارادت و دیده‌ای آشنا، هماره تدریس‌های استاد و ویژگی‌های منحصربه‌فرد این گنجینه علمی را روایت می‌کند.
شرح همراهی علمی او و فهرست کم‌نظیر آثار تدریس‌شده استاد، سندی زنده بر عظمت این معلم یگانه است.
بخش یکم: سفرِ تلمذ؛ از نفس شفا تا خطابه شفا
سابقه درخشان تلمذ و همراهی علمی با استاد
استاد محمدحسین حشمت‌پور شاید گمنام‌ترین حکیم معاصر ایران باشند. یکی از بهترین و معتبرترین مدرسان علوم عقلی در ایران که بسیاری از کتب مهجور علوم اسلامی را با تبحر مثال‌زدنی تدریس کردند که از آن جمله می‌توان به تراث فلسفی، منطقی، کلامی، عرفانی، هیئت و نجوم، ریاضیات و مانند آن اشاره کرد. ایشان بیش از پنج دهه از عمر شریف خویش را به تحصیل و تدریس علوم عقلی و نقلی اختصاص دادند.
آشنایی بنده با استاد به نیمه اول دهه70 برمی‌گردد و این آشنایی تا زمان رحلت آن استاد ادامه داشت. در این مدت در برخی از دروس استاد شرکت و تلمذ داشته‌ام. در سال ۷۴ شمسی، مباحث مربوط به «نفس» از کتاب شفای بوعلی سینا را از محضر مبارک استاد تقریر کردم و این همراهی علمی تا زمان رحلت جانگداز استاد، پیوسته ادامه داشت. توفیق دیگری که رفیق راهمان شد، خدمتگزاری به محضر استاد در «بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی» به امر تولیت محترم آن آستان مقدس، به‌ویژه در اواخر عمر شریف و پربرکت استاد بود. در آن بنیاد، بخشی از مباحث منطق شفای ابن‌سینا، از جمله «فن خطابه» و «بحث جدل» را برگزار کردیم و ایشان این دروس را در بنیاد برای برخی از طلاب، دانشجویان و اساتید منطق تدریس می‌فرمودند. قصد و برنامه بر این بود که استاد، مباحث بعدی و دروس دیگری همچون «عیون اخبارالرضا(ع)» شیخ صدوق و تفسیر «مجمع‌البیان» مرحوم طبرسی و «اساس الاقتباس» خواجه نصیرالدین طوسی را نیز در بنیاد تدریس کنند که متأسفانه این توفیق میسور نشد.
بخش دوم: گنجینه‌ای که کمتر شناخته شد
درس‌گفتارهای ماندگاری آثار متعددی در علوم گوناگون از فلسفه، کلام، عرفان، اخلاق، فقه، حدیث، تفسیر، طبیعیات، ریاضیات و حتی موسیقی، هیئت و نجوم از آن مرحوم به یادگار مانده است. درزمینه معرفی این آثار گرانسنگ، اگرچه در برخی مصاحبه‌های منتشرشده از استاد در فضای مجازی، نکاتی توسط اساتید، دوستان و علاقه‌مندان به ایشان بیان شده، اما بنده کمتر دیده‌ام که به‌طور خاص درباره «درس‌گفتارهای» ایشان سخنی گفته شده باشد.
بخش سوم: میراثی بی‌همتا در تدریس متون نادر
در بیان ویژگی‌های منحصربه‌فرد این درس‌گفتارها در ادامه لیستی از این مباحث درسی تقدیم خواهد شد که مشتمل بر بیش از ۵۰ متن تدریس‌شده توسط استاد است. برخی از این درس‌گفتارها دارای ویژگی خاص و منحصربه‌فردی هستند. خود استاد بارها تصریح می‌فرمودند: «این متون را اگر من تدریس نکنم، دیگران تدریس نخواهند کرد». واقعاً هم به همین شکل بود. استاد برخی از متونی را تدریس کردند که شاید بتوان گفت در طول تاریخ تألیف آن اثر، سابقه تدریس آن را در هیچ شهر یا محفلی سراغ نداریم. استاد بارها سر درس یا در اوقات دیگر می‌فرمودند دیشب نخوابیدم تا متوجه شوم این دو سطر سخنان چه می‌خواهد به ما بگوید و گاهی نیز با ناراحتی از ابن‌سینا یاد می‌کردند.
بنده بارها از استاد شنیدم که می‌فرمودند: ابن‌سینا در انتهای اشارات گفته است عمداً این مطالب را سنگین نوشته‌ام، زیرا انسان‌ها سه گروه‌اند؛ یک گروه کسانی هستند که استعداد خوبی ندارند؛ اگر وارد این علوم شوند، بدون اینکه تصمیم داشته باشند، منحرف می‌شوند. به همین دلیل طوری نوشته‌ام که این‌ها نفهمند، منصرف شوند و بروند. گروهی دیگر هستند که استعداد خوبی دارند اما به دنبال مقام هستند و می‌خواهند شیادی کنند. اگر ساده می‌نوشتم این‌ها با علم سوار مردم می‌شدند. گروه سومی هستند که هم استعداد دارند و هم قربت الی الله درس می‌خوانند. این کتاب را برای آن‌ها نوشته‌ام. در نهایت هم کسانی را که این کتاب را به دسته‌های اول و دوم آموزش بدهد، نفرین می‌کند.
نظر شما