در بازی بازار محصولات کشاورزی با کشاورزان این بار نوبت به سیب‌زمینی رسیده است. باورتان شود یا نه، اما محصولی که سال گذشته غوغای زیادی به پا کرد و قیمت آن رکوردهای جدیدی را به ثبت رساند این روزها روی دست کشاورزان گلستانی باد کرده و دلالان برای هر کیلوی آن کمتر از یک ۱۰هزار تومانی آن هم با ناز و ادا پرداخت می‌کنند.
مشخص نیست این دومینوی قیمت محصولات کشاورزی چه زمانی سودای سروسامان گرفتن دارد و چرا محصولی که در بازار و میادین میوه و تره‌بار با قیمت چندین برابر فروخته می‌شود، از کشاورز با قیمتی کمتر از بهای تمام شده می‌خرند.
همه این‌ها در حالی است که مسئولان استانی اعم از معاون اقتصادی استاندار و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ادعا دارند اجازه نخواهند داد کشاورزان در برابر نوسان‌های بازار و عدم حمایت ساختاری، قربانی شوند اما اینکه این ادعا چه زمانی می‌خواهد جامه عمل بر تن کند هنوز مشخص نیست و در این میان کشاورزان چشم به راهی مانده‌اند که هر سال وعده‌اش داده می‌شود اما هرگز نمی‌رسد.
دلایل افت قیمت سیب‌زمینی
دبیر اجرایی خانه کشاورز استان گلستان در این باره می‌گوید: بیشترین زیان این بلبشوی بازار بر تولیدکننده و مصرف‌کننده تحمیل می‌شود و در مقابل جیب دلالان را بیش از گذشته پرتر می‌کند.
علی قلی ایمانی در گفت‌وگو با قدس با بیان اینکه هزینه تولید سیب زمینی بسیار بالاست و کشاورزان هر کیلو بذر را به قیمت ۳۰ تا ۳۵هزار تومان خریداری کرده‌اند و هزینه سم، کود و آبیاری هم بماند، می‌افزاید: هر هکتار کشت سیب زمینی حدود ۳۰۰میلیون تومان هزینه دارد به عبارتی اگر به طور میانگین ۳۰تن در هکتار برداشت و کیلویی ۱۰هزار تومان به فروش برسد فقط هزینه‌های تولید را پاسخ خواهد داد که در حال حاضر در میادین میوه و تره‌بار سیب‌زمینی معمولی را بیشتر از ۱۰هزار تومان خریداری نمی‌کنند و قیمت سیب‌زمینی صادراتی بالاتر است اگرچه باید سورت شده و هزینه‌هایی نظیر بسته‌بندی و خرید کارتن را به دنبال دارد.
وی با بیان اینکه در ابتدای فصل برداشت قیمت خرید تا حدودی خوب بود و کشاورزان هر کیلو سیب‌زمینی را تا ۲۵هزار تومان هم به فروش رساندند، خاطرنشان می‌کند: اما به تدریج عواملی نظیر اشباع بازار از سیب زمینی، نبود صادرات و عدم ورود کارخانه‌های فراوری مرتبط با سیب‌زمینی، محصول در سر زمین و میدان‌های بار انباشته شد و قیمت خرید روند نزولی پیدا کرد به طوری که مثلاً فردی از مشهد تقاضای خرید به قیمت هر کیلو ۱۲هزار تومان و تحویل در مقصد را داشت که بخش زیادی از این مبلغ را کرایه حمل می‌بلعد و عملاً برای کشاورز صرفه‌ای نداشت زیرا در حال حاضر کرایه حمل بار نسبت به گذشته خیلی افزایش یافته است.
ورود غیربومی‌ها و بر هم زدن الگوی کشت
ایمانی با اشاره به اینکه گلایه‌های کشاورزان و حضور آن‌ها در میدان بار سبب شد استاندار در جمع آن‌ها حضور پیدا کند، می‌افزاید: طهماسبی در این جلسه متعهد شد سازمان تعاون را برای خرید بسیج و ریل صادرات این محصول را نیز فعال کند اما با توجه به برداشت زیاد سیب زمینی و کشش نداشتن بازار، این موارد نتوانسته قیمت منطقی را برای خرید از کشاورز رقم بزند.
وی ادامه می‌دهد: از آنجا که سیب‌زمینی جزو محصولات خرید تضمینی بوده و برای امنیت غذایی جامعه مورد حمایت دولت است انتظار این است که با توجه به هزینه‌های تولید و سود متعارف ۱۵ تا ۲۰درصد، قیمت به گونه‌ای تعیین شود که برای کشاورز آورده اقتصادی به دنبال داشته باشد و انگیزه او برای تولید در سال زراعی آینده حفظ شود.
ایمانی به نکته مهمی اشاره می‌کند مبنی بر اینکه ورود غیربومی‌ها از استان‌های اصفهان، همدان و... به استان گلستان و اجاره زمین‌ها سبب شده الگوی کشت سیب‌زمینی در این استان به هم بریزد به طوری که الگوی کشت سیب‌زمینی در استان گلستان حدود ۵هزار هکتار بوده اما این مداخله سبب شده در حال حاضر افزون بر ۷هزار هکتار سیب‌زمینی در این استان کشت شود.
فقر در حوزه کارخانه‌های فراوری
وی در مورد فقیر بودن این استان از نظر صنایع تبدیلی و فراوری در زمینه سیب‌زمینی و تعطیلی تنها کارخانه فراوری در این استان و پروژه ساخت کارخانه سیب‌زمینی در آق‌قلا نیز می‌گوید: در این استان تنها یک کارخانه فراوری سیب‌زمینی وجود دارد که از کارایی چندانی برخوردار نیست و درباره راه‌اندازی کارخانه‌های جدید نیز تاکنون سخنان امیدبخش و وعده‌های زیادی داده شده اما در عمل اتفاق خاصی رخ نداده است، از طرفی صنایع تبدیلی در صورتی مؤثر هستند که برای کشاورزان نیز تأثیرگذار باشند زیرا برخی صنایع تبدیلی نظیر روغن‌کشی و آرد در استان وجود دارند که هیچ منفعتی برای کشاورزان ندارند.
ایمانی برخی تصمیم‌های غیرکارشناسی دولت نظیر باز و بسته کردن نابهنگام دروازه صادراتی محصولات کشاورزی را در نوسان‌های قیمتی بسیار تأثیرگذار دانسته و می‌افزاید: دولت باید همواره تعادل بازار را مورد رصد قرار دهد و این گونه نباشد که به محض کمتر شدن یک محصول در بازار، در نخستین اقدام، صادرات آن را ممنوع کند که این مسئله بیشترین آسیب را به کشاورز وارد خواهد کرد زیرا سبب می‌شود نزد تاجران و صادرکنندگان بی‌اعتبار شده و قراردادها لغو شود و محصول خود را نیز به قیمت پایینی روانه بازار کند.
دبیر اجرایی خانه کشاورز استان گلستان همچنین بر این عقیده است که سیب‌زمینی باید از چرخه خرید تضمینی خارج شود زیرا در حال حاضر ۳۲ قلم محصول و کالا مشمول خرید تضمینی هستند و دولت توان هماهنگی و برقراری تعادل بازاری در همه آن‌ها را ندارد به طوری که مثلاً در قلم‌های اساسی گندم و کلزا دچار بلاتکلیفی شده است، از این رو سیاست‌گذاری برای تولید محصولات کشاورزی و الگوی کشت نظیر سیب زمینی با در نظر گرفتن سهم بازار و صادرات باید به نهادهای محلی واگذار شود تا چالش‌های زمان برداشت به حداقل برسد و از این مسیر تولیدکننده محصول خود را با سود متعارف به فروش برساند و مصرف‌کننده نیز با قیمت پایین‌تری آن را در بازار خریداری کند.
نظر شما