در سالروز شهادت جانسوز سیدالساجدین، امام سجاد(ع)، فرصتی مغتنم است تا با تأمل در کلام نورانی ایشان، گام‌هایی محکم‌تر در مسیر کمال برداریم. آن امام همام، که خود در کوران حوادث کربلا آبدیده شد، با هر کلام، دریچه‌ای به سوی معرفت و زندگی بهتر می‌گشاید. از همین رو، به مناسبت ایام شهادت آن امام عزیز، سخنانی درس‌آموز و حکمت‌آمیز از ایشان را که چراغ راه سعادت دنیا و آخرت است، به شما تقدیم می‌کنیم.
1.نشان دین کامل
«إنَّ الْمَعْرِفَهَ، وَکَمالَ دینِ الْمُسْلِمِ تَرْکُهُ الْکَلامَ فیما لایُغْنیهِ، وَقِلَّهُ ریائِهِ، وَحِلْمُهُ، وَصَبْرُهُ، وَحُسْنُ خُلْقِهِ»؛(1)
همانا معرفت و کمال دین مسلمان، در گرو رهاکردن سخنان و حرف هائی است که به حال او و دیگران سودی ندارد. و از ریا و خودنمائی دوری جستن، در برابر مشکلات زندگی بردبار و شکیبا بودن و دارای اخلاق پسندیده و نیک سیرت بودن است.
2. عاقبت عقل ناقص
«مَنْ لَمْ یَکُنْ عَقْلُهُ أکْمَلَ ما فیهِ، کانَ هَلاکُهُ مِنْ أیْسَرِ ما فیهِ»؛(2)
کسی که بینش و عقل خود را به کمال نرساند و در رُکود فکری و فرهنگی بسر برد ـ به سادگی در هلاکت و گمراهی و سقوط قرار خواهد گرفت.
3. تلاش برای آخرت
«عَجَباً کُلّ الْعَجَبِ لِمَنْ عَمِلَ لِدارِ الْفَناءِ وَتَرَکَ دارَ الْبقاء»؛(3)
بسیار عجیب است از کسانی که برای این دنیای زودگذر و فانی کار می کنند و خون دل می خورند ولی آخرت را که باقی و ابدی است رها و فراموش کرده اند.
4. ارزش نگاه به چهره مومن
«نَظَرُ الْمُؤْمِنِ فِی وَجْهِ أخِیهِ الْمُؤْمِنِ لِلْمَوَدَّهِ وَالْمَحَبَّهِ لَهُ عِبادَه»؛(4)
نظر کردن مؤمن به صورت برادر مؤمنش از روی علاقه و محبّت عبادت است.
5. آمادگی برای حسابرسی در قیامت
«إبْنَ آدَم إنَّکَ مَیِّتٌ وَمَبْعُوثٌ وَمَوْقُوفٌ بَیْنَ یَدَیِ اللّهِ عَزَّ وَ جَلّ مَسْؤُولٌ، فَأعِدَّ لَهُ جَواباً»؛(5)
ای فرزند آدم! (ای انسان! تو) خواهی مُرد و سپس محشور می شوی و در پیشگاه خداوند متعال جهت سؤال و جواب احضار خواهی شد، پس جوابی (قانع کننده وکامل) مهیّا و آماده کن.
6. ارزش عفت شکم و شهوت
«إنَّ أفْضَلَ الْجِهادِ عِفَّهُ الْبَطْنِ وَالْفَرْجِ»؛(6)
با فضیلت ترین ومهمترین مجاهدت ها، عفیف نگه داشتن شکم و عورت است ـ از چیزهای حرام و شبهه ناک ـ.
7. ارزش طلب علم و معرفت
«لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِی طَلَبِ الْعِلْمِ لَطَلَبُوهُ وَ لَوْبِسَفْکِ الْمُهَجِ وَ خَوْضِ اللُّجَجِ»؛(7)
چنانچه مردم منافع و فضایل تحصیل علوم را می دانستند هر آینه آن را تحصیل می کردند گرچه با ریخته شدن و یا فرو رفتن زیر آب ها در گرداب های خطرناک باشد.
8. ارزش همنشینی با صالحان و دانشمندان
«مُجالَسَهُ الصَّالِحیِنَ داعِیَهٌ إلی الصَّلاحِ، وَ أَدَبُ الْعُلَماءِ زِیادَهٌ فِی الْعَقْلِ»؛(8)
هم نشینی با صالحان انسان را به سوی صلاح و خیر می کشاند; و معاشرت و هم صحبت شدن با علماء، سبب افزایش شعور و بینش می باشد.
9. ارزش ازدواج و صله رحم
«مَنْ زَوَّجَ لِلّهِ، وَوَصَلَ الرَّحِمَ تَوَّجَهُ اللّهُ بتَاجِ الْمَلَکِ یَوْمَ الْقِیامَهِ»؛(9)
هرکس برای رضا و خوشنودی خداوند ازدواج نماید و با خویشان خود صله رحم نماید، خداوند او را در قیامت مفتخر و سربلند می گرداند.
10. ارزش کنترل اعضای بدن
«اَلْخَیْرُ کُلُّهُ صِیانَهُ الاْنْسانِ نَفْسَهُ»؛(10)
سعادت و خوشبختی انسان در حفظ و کنترل اعضاء و جوارح خود از هرگونه کار زشت و خلاف است.
11. ارزش محاسبه نفس و ترس از خداوند
«یَا ابْنَ آدَم، إنَّکَ لا تَزالُ بَخَیْر ما دامَ لَکَ واعِظٌ مِنْ نَفْسِکَ، وَما کانَتِ الْمُحاسَبَهُ مِنْ هَمِّکَ، وَما کانَ الْخَوْفُ لَکَ شِعاراً»؛(11)
ای فرزند آدم، تا آن زمانی که در درون خود واعظ و نصیحت کننده ای دلسوز داشته باشی، و در تمام امور بررسی و محاسبه کارهایت را اهمیّت دهی، و در تمام حالات ـ از عذاب الهی ـ ترس و خوف داشته باشی; در خیر و سعادت خواهی بود.
12. ارزش سخاوتمندی و تقوا
«سادَةُ النّاسِ فی الدُّنْیا الاَسْخِیاء، وَ سادَةُ الناسِ فی الاخِرَةِ الاَتْقیاء»؛(12)
در این دنیا سرور مردم، سخاوتمندان هستند؛ و در قیامت سیّد و سرور مردم، پرهیزکاران خواهند بود.
13. شیوه تقسیم اوقات زند گی رسول خدا(صلی الله علیه و آله)
«کانَ [رسولُ الله] إذا أوَی إلیَ مَنزِلِهِ، جَزَّءَ دُخُولَهُ ثَلاثَةَ أجزَاءٍ: جُزءاً لِلَّهِ، وَجُزءاً لِأهلِهِ، وَجُزءاً لِنَفسِهِ»؛(13)
پیامبر (صلی الله علیه و آله) وقت خود را در منزل به سه قسمت میکرد: بخشی برای (عبادت) خدا، بخشی برای خانواده و بخشی برای خودش.
14. ارزش راستگویی
«خَیرُ مَفَاتیحِ الأموُرِ الصِّدقُ »؛(14)
بهترین گشایندۀ کارها، راستی و بهترین پایان برندۀ آن، وفاداری است.
15. ارزش خون شهید و اشک در شب
«مَا مِن قَطرَةٍ أَحَبُّ إِلَی الله عَزَّوَجَل مِن قَطرَةِ دَمٍ فِی سَبِیلِ الله و قَطرَةِ دَمعَةٍ فِی سَوادِ اللَّیلِ»؛(15)
هیچ قطره ای نزد خداوند محبوبتر از دو قطره نیست: قطره خونی که در راه خدا ریخته شود و قطره اشکی که در سیاهی شب جاری گردد.
16. ملاک برتر بودن
«مَن عَمِلَ بما افتَرَضَ اللهُ عَلَیهِ فَهُوَ مِن خَیر النَّاس»؛(16)
کسی که به آنچه خداوند بر او واجب ساخته عمل کند از بهترین مردمان است.
17. چیستی حق خداوند
«فَاَمّا حَقُّ اللّهِ الاَْکْبَرُ فَاِنَّکَ تَعْبُدُهُ لا تُشْرِکُ بِهِ شَیْئا فَاِذا فَعَلْتَ ذلِکَ باِخْلاصٍ جَعَلَ لَکَ عَلی نَفْسِهِ اَنْ یَکْفیَکَ اَمْرَ الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ وَ یَحْفَظَ لَکَ ما تُحِبُّ مِنْها»؛(17)
حق بزرگتر خداوند این است که او را بپرستی و چیزی را با او شریک نسازی، که اگر خالصانه چنین کنی، خداوند کار دنیا و آخرتت را کفایت می کند و آنچه را دوست داری برایت نگه می دارد.
18. ارزش دعا
«الدُّعاءُ یَدفَعُ البَلاءَ النّازِلَ وَما لَم یَنزِلْ»؛(18)
دعا، بلای نازل شده و نازل نشده را دفع می کند.
19. ارزش وفای به عهد
« وَخَیرُ خَوَاتیمِهَا الوَفَاءُ»؛(19)
بهترین گشایندۀ کارها راستی و بهترین پایان برندۀ آن وفاداری است.
20. ترس از قدرت خداوند
«خَفِ اللَّهَ لِقُدرَتِهِ عَلَیکَ واستَحیِ مِنهُ لِقُربِهِ مِنکَ»؛(20)
از قدرت خداوند بر خویش بترس و از نزدیکیاش به خود شرمگین باش.
21. شیوه دعا کردن
«و نَعُوذُ بِکَ مِن شَماتَةِ الاَعدَاء، وَ مِنَ الفَقرِ إِلی الأَکفَاء، وَ مِن مَعِیشَةٍ فِی شِدَّةٍ، و مَیتَةٍ عَلی غَیرِ عُدَّة»؛(21)
خدایا پناه می بریم به تو از شماتت و شاد شدن دشمنان و از نیازمندی به همانندان خودم و از زندگی در سختی، و از مردن بی توشه سفر.
«الَّلهُم صَلِّ عَلی مُحَمَّد و آلِه، و صَیِّرنا إِلَی مَحبُوبِک مِن التَوبَةِ، وَ أَزِلنَا عَن مَکرُوهِک مِن الاِصرار»؛(23)
بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست، و ما را به توبه و بازگشت که پسندیده بازگردان، و از اصرار (بر گناه) که آن را نمی پسندی دور گردان.
«الَّلهُم إِن تَشأ تَعفُ عَنَّا فَبفَضلِک، و إِن تَشأ تُعَذِّبنا فَبعدلِک»؛(24)
بار خدایا اگر بخواهی از ما بگذری از فضل و احسان توست (نه شایستگی ما) و اگر بخواهی ما را به کیفر رسانی از عدل و دادگری توست.
22. گناهانی که سبب نزول عذاب است
«وَ الذُّنُوبُ الّتی تُنزِلُ النِّقَمَ عِصیانُ العارِفِ بِالبَغیِ وَ التَطاوُلُ عَلَی النّاسِ وَ الاِستِهزاءُ بهِم وَ السُّخریَّةُ مِنهُم»؛(22)
گناهانی که باعث نزول عذاب می شوند، عبارتاند از: ستم کردن شخص از روی آگاهی، تجاوز به حقوق مردم، و دست انداختن و مسخره کردن آنان.
23. عوامل نجات انسان
«ثَلاثٌ مُنْجِیاتٌ لِلْمُؤْمِن: کَفُّ لِسانِهِ عَنِ النّاسِ وَاغتِیابهِمْ، وَإشْغالُهُ نَفْسَهُ بِما یَنْفَعُهُ لاَِّخِرَتِهِ وَدُنْیاهُ، وَطُولُ الْبُکأ عَلی خَطیئَتِهِ»؛(25)
سه چیز موجب نجات انسان مومن خواهد بود: نگهداری زبانش از حرف زدن درباره مردم و غیبت آنان، مشغول شدنش به خویشتن با کارهایی که برای آخرت و دنیایش مفید باشد و بسیار گریستن بر اشتباهاتش.
24. ارزش پرهیز از طمع
«رَأیْتُ الْخَیْرَ کُلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فِی قَطْعِ الطَّمَعِ عَمّا فِی أیْدِی النّاسِ»؛(26)
تمام خیرات و خوبی‌های دنیا و آخرت را در چشم پوشی و قطع طَمَع از زندگی و اموال دیگران می‌بینم.
25. نقش زبان در سرنوشت انسان
«إنَّ لِسانَ ابْنَ آدَمٍ یَشْرُفُ عَلی جَمیعِ جَوارِحِهِ کُلَّ صَباحٍ فَیَقُولُ: کَیْفَ أصْبَحْتُمْ؟ فَیَقُولُونَ: بخَیْرٍ إنْ تَرَکْتَنا، إنَّما نُثابُ وَ نُعاقَبُ بکَ»؛(27)
زبان آدمی بر تمام اعضا و جوارحش تسلط دارد و هر صبحگاهان به آنها می‌گوید: چگونه شب را به روز رساندید؟ جواب می دهند: اگر تو ما را رها کنی خوب و آسوده هستیم، چون که ما به وسیله تو مورد ثواب و عقاب قرار می‌گیریم.
26. ارزش آیات الهی
«آیاتُ الْقُرْآنِ خَزائِنُ الْعِلْمِ، کُلَّما فُتِحَتْ خَزانَةٌ، فَیَنْبَغی لَکَ أنْ تَنْظُرَ ما فیها»؛(28)
آیه‌های قرآن، هر کدام آن، خزینه علوم (خداوند) است، هر گاه خزینه‌ای باز می‌شود شایسته است که خوب در آن بنگری.
27. حق بزرگ ترها
«حَقُّ الکَبِیر توقیرهُ لِسِنِّهِ و اجلالُهُ لِتَقدَّمَهُ فی الِاسلام»؛(29)
حق آنکه بزرگتر است این است که او را به خاطر سنش احترام کنی و او را به خاطر اینکه برتو در مسلمانی پیشی داشته است،بزرگ شماری.
28. عجز انسان از توصیف خداوند
«لَوِ اجْتَمَعَ أَهْلُ السَّماءِ وَالارْضِ أَنْ یَصِفُوا اللّهَ بعَظَمَتِهِ لَمْ یَقْدِرُوا»؛(30)
اگر تمامی اهل آسمان و زمین گِرد هم آیند و بخواهند خداوند متعال را در جهت عظمت و جلالش توصیف و تعریف کنند، قادر نخواهند بود.
29. پرهیز از همنشینی با فاسق و قطع کننده صله رحم
«إیّاکَ وَمُصاحَبَةُ الْفاسِقِ، فَإنّهُ بائِعُکَ بِأَکْلَةٍ أوْ أَقَلّ مِنْ ذلِکَ وَإیّاکَ وَمُصاحَبَةُ الْقاطِعِ لِرَحِمِهِ فَإنّی وَجَدْتُهُ مَلْعُونا فی کِتاب ِاللّهِ»؛(31)
بر حذر باش از دوستی و همراهی با فاسق چون که او به یک لقمه نان و چه بسا کمتر از آن هم ، تو را می فروشد؛ و مواظب باش از دوستی و صحبت کردن با کسی که قاطع صله رحم می باشد چون که او را در کتاب خدا ملعون یافتم.
30. ارزش پیروی از اهل بیت (علیهم السلام)
«إنَّ دینَ اللّهِ لایُصابُ بِالْعُقُولِ النّاقِصَةِ، وَالآراءِ الْباطِلَةِ، وَالْمَقاییسِ الْفاسِدَةِ، وَلایُصابُ إلاّ بالتَّسْلیمِ، فَمَنْ سَلَّمَ لَنا سَلِمَ، ومَنِ اهْتَدی بِنا هُدِیَ، وَمَنْ دانَ بِالْقِیاسِ وَالرَّأْیِ هَلَکَ»؛(32)
به وسیله عقل ناقص و نظریه های باطل، و مقایسات فاسد و بی اساس نمی توان احکام و مسائل دین را به دست آورد، بنابراین تنها وسیله رسیدن به احکام واقعی دین، تسلیم محض می باشد، پس هرکس در مقابل ما اهل بیت تسلیم باشد از هر انحرافی در امان است و هر که به وسیله ما هدایت یابد خوشبخت خواهد بود، و شخصی که با قیاس و نظریات شخصی خود بخواهد دین اسلام را دریابد، هلاک می گردد.
31. شیوه دعا کردن
«الَّلهُم صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ و آله، و اجعَلنِی لَهُم قَرِیناً، و اجعَلنِی لَهُم نَصِیراً، و امنُن عَلَیَّ بشوقٍ اِلَیک، و بالعَمَلِ لَکَ بما تُحِبُّ و تَرضَی، إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیٍء قَدِیر، و ذلِکَ عَلیکَ َیسِیر»؛(33)
بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست، و من را با ایشان همنشین قرار داده و یاری کننده ایشان گردان، و به شوق و دل باختگی به خود و به انجام آن چه دوست داری و خشنود می گردی بر من منت گزار (توفیق عطا فرما) زیرا تو بر هر چیز توانایی، و خواسته من برای تو آسان است.
32. دعا های زیبا
«الَّلهُمَّ... وَاجْعَلْنی مِمَّنْ اَطَلْتَ عُمْرَهُ وَ حَسَّنْتَ عَمَلَهُ وَ اَتْمَمْتَ عَلَیْهِ نِعْمَتَکَ وَ رَضَیْتَ عَنْهُ وَ اَحْیَیْتَهُ حَیاةً طَیِّـبَةً فی اَدْوَمِ السُّرورِ وَ اسْبَغِ الْکَرامَةِ وَ اَتـَمِّ الْعَیْشِ»؛(34)
خداوند! مرا از کسانی قرار ده که عمرشان را دراز و کردارشان را نیکو گردانیدهای و نعمتت را بر آنان تمام کردهای و از آنان خُرسندی، و به آنان زندگی ای پاک، همراه با پایدارترین شادمانی و سرشارترین کرامت و کاملترین رفاه، عطا نمودهای.
33. شیوه تعامل با پدر و مادر
«الَّلهُم خَفِّض لَهُما صَوتِی، و اَطِب لَهُما کَلامِی، و اَلِن لَهُما عَریکَتِی، و اعطِف عَلَیهِما قَلبی، و صِیِّرنِی بهِما رَفِیقاً، و عَلَیهِما شَفِیقاً»؛(35)
بار خدایا صدایم را در برابر ایشان(پدرو مادر) آهسته، و سخنم را خوشایند و خویم را نرم نما، و دلم را بر آن ها مهربان کن، و من را به ایشان سازگار و بر آنان رحیم گردان.
34. دعا برای توبه
«الّلهُم إِن یَکُنِ النَدمُ تَوبَةٌ إِلَیکَ فَأَنا أَندَمُ النَّادِمِین، و إِن یَکُنِ التَّرکُ لِمَعصِیَتِکَ إِنابَةٌ فَأَنا أَوَّلُ المُنیبین، و إِن یَکُنِ الِاستِغفَارُ حطَّةٌ لِلذُّنُوبِ فَإِنِّی لَکَ مِنَ المُستَغفِرِین»؛(36)
بار خدایا اگر پشیمانی به سوی تو توبه است پس من پشیمان ترین پشیمان هایم، و اگر بجا نیاوردن گناه تو، توبه و بازگشت (به سوی تو) است پس من نخستین توبه کنندگانم، و اگر درخواست آمرزش، سبب ریختن گناهان است پس من به درگاه تو از درخواست کنندگان آمرزشم.
35. ارزش راضی بودن به مقدرات الهی
«الرِّضا بِمَکْرُوهِ الْقَضاءِ، مِنْ اعْلی دَرَجاتِ الْیَقینِ»؛(37)
شادمانی و راضی بودن به سخت ترین مقدّرات الهی از عالی ترین مراتب ایمان و یقین خواهد بود.
36. تشبیه دنیا و آخرت
«الدُّنْیا سِنَةٌ، وَالاَّْخِرَةُ یَقْظَةٌ، وَنَحْنُ بَیْنَهُما أضْغاثُ أحْلامِ»؛(38)
دنیا همچون نیمه خواب (چرت) است و آخرت بیداری می باشد و ما در این میان رهگذر، بین خواب و بیداری به سر می بری
37. ارزش اطعام،سیراب نمودن و پوشاندن مومن
«مَنْ أطْعَمَ مُؤْمِنا مِنْ جُوعٍ أطْعَمَهُ اللّهُ مِنْ ثِمارِ الْجَنَّةِ، وَمَنْ سَقی مُؤْمِنا مِنْ ظَمَاءٍ سَقاهُ اللّهُ مِنَ الرَّحیقِ الْمَخْتُومِ، وَمَنْ کَسا مُؤْمِنا کَساهُ اللّهُ مِنَ الثّیابِ الْخُضْر»؛(39)
هرکس مؤمن گرسنه ای را طعام دهد خداوند او را از میوه های بهشت اطعام می نماید، و هر که تشنه ای را آب دهد خداوند از چشمه گوارای بهشتی سیرآبش می گرداند، و هرکس برهنه ای را لباس بپوشاند خداوند او را از لباس سبز بهشتی -که بهترین نوع و رنگ می باشد- خواهد پوشاند.
38. عوامل کامل شدن اسلام ، محو شدن گناه و رضایت خداوند
«أرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فیهِ کَمُلَ إسْلامُهُ، وَمَحَصَتْ ذُنُوبُهُ، وَلَقِیَ رَبَّهُ وَهُوَ عَنْهُ راضٍ: وِقاءُ لِلّهِ بِما یَجْعَلُ عَلی نَفْسِهِ لِلنّاس، وَصِدْقُ لِسانِه مَعَ النّاسِ، وَالاْ سْتحْیاء مِنْ کُلِّ قَبِیحٍ عِنْدَ اللّهِ وَعِنْدَ النّاسِ، وَحُسْنِ خُلْقِهِ مَعَ أهْلِهِ»؛(40)
هرکس دارای چهار خصلت باشد، ایمانش کامل، گناهانش بخشوده خواهد بود، و در حالتی خداوند را ملاقات می کند که از او راضی وخوشنود است:
1-خصلت خودنگهداری و تقوای الهی به طوری که بتواند بدون توقّع و چشم داشتی ، نسبت به مردم خدمت نماید.
2-راست گوئی و صداقت نسبت به مردم در تمام موارد زندگی
3-حیا و پاکدامنی نسبت به تمام زشتی های شرعی و عرفی .
4-خوش اخلاقی و خوش برخوردی با اهل و عیال خود.
پی نوشت ها:
1- تحف العقول، ص 202، /بحارالأنوار، ج 2، ص 129، ح 11
2- بحارالأنوار: ج 1، ص 94، ح 26
3- بحارالأنوار: ج 73، ص 127، ح 128
4- تحف العقول، ص 204، /بحارالأنوار، ج 78، ص 140، ح 3
5- تحف العقول، ص 202، /بحارالأنوار، ج 70، ص 64، ح 5
6- مشکاه الأنوار، ص 157، س 20
7- اصول کافی، ج 1، ص 35، /بحارالأنوار، ج 1، ص 185، ح 109
8- بحارالأنوار، ج 1، ص 141، ضمن ح 30، و ج 75، ص 304
9- مشکاه الأنوار، ص 166
10- تحف العقول، ص201، /بحارالأنوار، ج 75، ص 136، ح 3
11- مشکاه الأنوار، ص 246، /بحارالأنوار، ج 67، ص 64، ح 5
12- مشکاة الا نوار، ص 232، س 20، /بحارالا نوار، ج 78، ص 50، ح 77
13- مکارم الأخلاق، ج 1، ص 44
14- بحارالأنوار، ج 75، ص 161
15- خصائل الصدوق، ص 50
16- جهاد النفس ح 237
17- تحف العقول، ص 256
18- الکافی، ج 2 ، ص 469 ح 5،/میزان الحکمة، ج 2 ، ص 870
19- بحارالأنوار، ج 75، ص 161
20- بحار الأنوار ، ج 75 ، ص 160
21- صحیفه سجادیه
22- معانی الاخبار ، ص 270
23- صحیفه سجادیه
24- همان
25- تحف العقول، ص 204، /بحارالا نوار، ج 75، ص 140، ح 3
26- اصول کافیف ج 2، ص 320
27- اصول کافی، ج 2، ص 115، /وسائل الشّیعةف ج 12، ص 189، ح 1
28- مستدرک الوسائل، ج 4، ص 238، ح 3
29- جهادالنفس،ح19
30- اصول کافی، ج 1، ص 102، ح 4
31- تحف العقول ص 202، /بحارالا نوارف ج 74، ص 196، ح 26
32- مستدرک الوسائل، ج 17، ص 262، ح 25
33- صحیفه سجادیه
34- بحارالأنوار ، ج 98، ص 91، ح 2
35- صحیفه سجادیه
36- همان
37- مستدرک الوسائل، ج 2، ص 413، ح 16
38- تنبیه الخواطر، معروف به مجموعة ورّام، ص 343، س 20
39- مستدرک الوسائل، ج 7، ص 252، ح 8
40- مشکاة الا نوار، ص 172، /بحارالا نوار، ج 66، ص 70
نظر شما