حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان در افتتاحیه سومین مدرسه تابستانی «دارالعلم» که در مدرسه علمیه میرزا جعفر حرم مطهر رضوی برگزار شد، با گرامیداشت یاد شهدای والامقام جنگ 12 روزه تحمیلی، تصریح کرد: باید یاد همه شهیدانی که جان خود را در راه حفاظت از این مرز و بوم تقدیم کردند، از دانشمندان هسته‌ای تا سرداران و آحاد ملت ایران، همواره زنده نگه داشته شود. وی با اشاره به اینکه شهادت این عزیزان در این ایام، افتخاری بزرگ برای کشور رقم زده است، بیان کرد: جنگ 12 روزه دارای درس‌ها و برکات متعددی بود که باید ابعاد مختلف آن را مورد توجه و تحلیل قرار داد و در فرصت‌های مناسب، بررسی همه‌جانبه‌ای در این خصوص صورت بگیرد.
مدیر حوزه علمیه خراسان با استناد به حدیثی از امام سجاد(ع) که فرمودند: «لَوْ یَعْلَمُ اَلنَّاسُ مَا فِی طَلَبِ اَلْعِلْمِ لَطَلَبُوهُ وَ لَوْ بِسَفْکِ اَلْمُهَجِ وَ خَوْضِ اَللُّجَجِ» گفت: این حدیث تأکید دارد ارزش دانش‌اندوزی چنان والاست که انسان باید آماده تحمل سختی‌ها و مشکلات فراوان در این مسیر باشد تا بتواند ارزش‌های علمی و معنوی را کسب کند.

میراث علمی حوزه برای نیاز نسل امروز و فردا متناسب‌سازی شود

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با اشاره به اینکه رویداد دارالعلم در سومین دوره خود قرار دارد، اظهار کرد: این اتفاق مبارک و علمی در حوزه کهن و ریشه‌دار خراسان برپا شده و هر دو جنبه تاریخی و آینده‌نگرانه را دربرمی‌گیرد. میراث علمی حوزه اقتضا دارد طراحی‌هایی متناسب با نیاز نسل امروز و فردا انجام شود.
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان افزود: تجربه موفق برگزاری دو دوره گذشته دارالعلم و نتایج نظرسنجی‌ها و مشورت با اهل فن، موجب شد تغییرات و ارتقاهایی در برنامه‌های امسال صورت گیرد و امسال دارالعلم در قالب پنج مدرسه دانشی برنامه‌ریزی شده است.
وی با بیان اینکه این پنج مدرسه دانشی برای پوشش سلیقه‌ها و نیازهای متنوع حوزه‌های علمیه طراحی شده است، عنوان کرد: حوزه‌های فقه و اصول، علوم عقلی، منطق و روش‌شناسی، ادبیات و زبان‌شناسی و علوم قرآنی و حدیث، محورهای اصلی برنامه‌های تابستانی امسال هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با تأکید بر اینکه شرکت‌کنندگان از این ساختار استقبال خوبی داشته‌اند، گفت: برنامه‌ریزی مدارس با توجه به ظرفیت‌ها و گرایش‌های گوناگون صورت گرفته و از سال گذشته نیز بعد بین‌المللی با راه‌اندازی مدرسه بین‌الملل افزوده شد که امسال بنا به شرایط، اجرا نشد که امیدواریم در سال‌های آینده پررنگ‌تر دنبال شود.

ضرورت توجه به بیانیه مهم رهبر معظم انقلاب

وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: ‌بیانیه مهم رهبر معظم انقلاب که به مناسبت صدمین سال بازتأسیس حوزه‌های علمیه صادر شد، حقیقتاً چراغ راه حوزه‌های علمیه در آینده است و نباید هرگز مورد غفلت قرار گیرد. اگرچه شرایط تحمیلی جنگ در ماه اخیر، اجرای برخی برنامه‌ها را کمرنگ کرد، اما ستاد حوزه علمیه خراسان این مسئله را با جدیت دنبال کرده و برنامه‌ریزی‌های مفصلی در این راستا انجام شده است.
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: در این بیانیه، بازتعریفی کلیدی و بنیادین برای حوزه علمیه ارائه شده است که این مرکز را از قالب صرفاً علمی خارج کرده و جایگاهی علمی، تربیتی، اجتماعی و تمدنی با رویکرد نوآورانه برای آن قائل می‌شود. این نگرش بر ضرورت پاسخ‌گویی نوین و در عین حال عمیق به مسائل روز تأکید دارد و فروکاستن حوزه به یک بعد خاص، آن را از مسیر اثرگذاری و پیشرانی بازمی‌دارد. لازم است تمام اساتید، طلاب، فضلای گرامی و همکاران ستادی هر کدام به سهم خود اجرای دقیق و سریع این بیانیه را وجهه همت خویش قرار دهند. در این بازتعریف، حوزه‌های علمیه باید مرکز تولید علم دینی و پاسخگویی نوین به نیازها و مسائل جدید جامعه باشد؛ چه در شیوه پاسخ‌گویی و چه در محتوای ارائه‌شده.

افزایش مشارکت‌های حوزه و دانشگاه

مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به نقش برجسته همکاران و مسئولان در اجرای این برنامه‌ها بیان کرد: لازم می‌دانم از تولیت آستان قدس رضوی که همواره حمایت همه‌جانبه از برگزاری این دوره‌ها داشته‌است، صمیمانه تشکر کنم. همچنین از همکاران حوزه علمیه، معاونت علمی و بخش‌های مختلف که در طول سال به برنامه‌ریزی و اجرا همت می‌گمارند، قدردانی می‌کنم. نقش ارزنده مسئولان و همکاران دانشگاه علوم اسلامی رضوی و اهتمام آن‌ها در اجرای میدانی برنامه‌ها در مدرسه میرزا جعفر و دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شایسته سپاس است. امید است این روند با قوت، پویایی و افزایش مشارکت همراه شود.

از تقویت علمی و مهارتی طلاب تا مناظره و گفت‌وگو

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با تصریح بر اهمیت راهبردهای محتوایی دارالعلم، اظهار کرد: نخستین اصل طراحی این رویداد، هماهنگی با تعطیلات تابستانی حوزه‌های علمیه و پرهیز از تکرار مباحث متعارف و متداول دروس رسمی مدارس است تا طلاب بتوانند با موضوعات نو و مورد نیاز مهارتی روبه‌رو شوند.
وی با بیان اینکه مطالب و مباحث ارائه شده عمدتاً در برنامه‌های رسمی حوزه‌ها عرضه نمی‌شود اما برای توانمندسازی طلاب ضروری است، گفت: تلاش بر این است برنامه‌ها با نگاهی هدفمند، به حوزه‌های مغفول و ظرفیت‌های تقویت علمی و مهارتی طلاب توجه کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با اشاره به اینکه هر پنج مدرسه دانشی دارالعلم جنبه تخصصی دارد، افزود: سعی شده محتوای ارائه شده برای تمامی علاقه‌مندان هر رشته قابل بهره‌برداری باشد تا جنبه کاربردی خود را حفظ کند.
مدیر حوزه علمیه خراسان در ادامه سخنان خود با تأکید بر اهمیت بهره‌مندی عمومی از برنامه‌های علمی و آموزشی حوزه، اظهار کرد: برنامه‌هایی که در حوزه اجرا می‌شود با هدف بهره‌مندی همه اقشار طراحی شده و گاهی حتی شکل گفت‌وگو و مناظره به خود می‌گیرد. تجربه گذشته، تأثیرگذاری این شیوه را اثبات کرده و همین رویکرد مورد توجه مسئولان قرار دارد.
وی خاطرنشان کرد: البته محدودیت‌هایی در مدت و ظرفیت دوره‌ها وجود داشته و افزایش شمار شرکت‌کنندگان فعلاً امکان‌پذیر نیست؛ چرا که همزمانی با ماه محرم و صفر و تلاقی با سایر برنامه‌ها، زمان اجرایی را به دو هفته محدود کرده است. با این حال، با بهره‌گیری از ظرفیت فناوری و فضای مجازی، فراهم کردن فرصت استفاده وسیع‌تر از برنامه‌ها برای عزیزانی که ثبت‌نام کرده‌اند، دنبال می‌شود.

تحول، شرط بقای مرجعیت علمی حوزه است

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با تأکید بر نقش بی‌بدیل حوزه‌های علمیه در مرجعیت علمی و دینی جامعه اظهار کرد: حوزه‌های علمیه باید همچون مرکزی پیشرو، نه تنها پاسخ‌گویی علمی را در ساختار خود حفظ کنند بلکه در محتوای این پاسخ‌گویی نیز دگرگونی و نوسازی را سرلوحه عمل خود قرار دهند و به‌سوی پوست‌اندازی و تحول بنیادی در راستای تأمین نیازهای روز حرکت کنند.
وی تصریح کرد: توجه جدی به مقوله تربیت نیروی متعهد و توانمند، پاسخ به مطالبات نوظهور جامعه و ایفای نقش در خط مقدم جبهه‌های فکر، اجتماع و سیاست، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای حوزه‌های علمیه است؛ زیرا امروز یکی از درخواست‌های اساسی از این نهاد علمی، توجه ویژه به پرورش نسلی پاسخگو، پویا و آماده ورود در میدان‌های مختلف است.
مدیر حوزه علمیه خراسان در ادامه خاطرنشان کرد: ایفای نقش خط مقدم در مواجهه با شبهات و کنش‌گری برجسته حوزه‌های علمیه در عرصه‌های فکری، اجتماعی، سیاسی و مبارزاتی، امری ضروری است که باید با راهبردی جدی‌تر و انعکاسی پررنگ‌تر در برنامه‌های علمی و عملی حوزه دنبال شود.

اهمیت هماهنگی با تحولات شتابان و بهره‌گیری از فرصت‌های جهانی

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با اشاره به سرعت بی‌سابقه تحولات اجتماعی و مطالبات نوین جامعه تصریح کرد: شرایط جدید ایجاب می‌کند حوزه با تمام ظرفیت‌های علمی و انسانی خود، به هماهنگی کامل با رخدادها و فرصت‌های پیش رو بپردازد و تحولات را با چابکی مدیریت کند.
وی با تحلیل جنگ 12‌روزه اخیر، این رخداد را باوجود تلخی‌ها و آسیب‌ها زمینه‌ساز فرصت‌هایی بزرگ برای ایران اسلامی و تبیین اندیشه اهل‌بیت(ع) در عرصه بین‌الملل دانست و افزود: افکار عمومی امروز بیش از هر زمان دیگری متوجه پیام حق‌طلبانه اسلام و اهل‌بیت(ع) شده‌ و این رویکرد، مسئولیت حوزه را دوچندان می‌کند.
در پایان، مدیر حوزه علمیه خراسان ضمن آرزوی توفیق خدمت برای همه ارکان حوزه و یادآوری این نکته که دغدغه تحول و نوآوری نباید هیچ‌گاه از اولویت بحث‌های نهاد روحانیت خارج شود، تأکید کرد: امید است خداوند متعال توفیق انجام وظایف را به جمیع خادمان عرصه علم و تفقه عنایت فرماید. وی همچنین مراتب قدردانی و تشکر خود را از اساتید، فضلا و همه عوامل مؤثر در پیشبرد طرح‌های علمی و فرهنگی دارالعلم ابراز کرد.