این اثر که به واکاوی علمی و میان‌رشته‌ای پدیده زیارت از منظر الهیات، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه و عرفان می‌پردازد، حاصل مجموعه‌مقالات برگزیده نخستین همایش بین‌المللی الهیات زیارت است که با همکاری انجمن علمی فلسفه دین ایران، در شهر مشهد، برگزار شد.
محتوا و سرفصل‌های کتاب
کتاب «الهیات زیارت»، دربردارنده ۱۷ مقاله برگزیده است که به واکاوی چندجانبه پدیده زیارت می‌پردازد و تلاش می‌کند با رویکردی میان‌رشته‌ای، این آیین دینی و اجتماعی را، از زوایای گوناگون، تحلیل و تبیین کند.
مقالاتی با عناوین «آثار روان‌شناختی زیارت بر استحکام خانواده»، «زیارت و مشکلات روحی و عاطفی زنان»، «تبیین فلسفی زیارت بر اساس اندیشه ابن سینا»، «تحلیل نشانه‌شناسی در ورودی آستان‌های زیارتی اسلامی»، «تأملی در باب زیارت و زنان عصر قاجار (با مرور سه سفرنامه زن‌نگار)»، «زیارت به‌عنوان سفر به مقصد خودیابی»، «قمقمه زائر از مسیحیت تا اسلام»، «زیارت به‌مثابه رشته‌ای علمی»، «گونه‌شناسی ادبیات زیارت در شعر فارسی»، «فلسفه مناسک و آئین‌های جمعی در اندیشه کانت» و... در این مجموعه، گنجانده شده است.
مقاله‌ای نیز به تحلیل زیارت به‌مثابه مواجهه جسمی و روحی در چارچوب عرفان اسلامی اختصاص‌یافته است که بر پیوند عرفانی و معنوی زائر با مکان‌های مقدس، تأکید دارد.
گسترش دامنه مطالعات زیارت
در بخشی از مقدمه این کتاب، می‌خوانیم: زیارت به‌عنوان یکی از پدیده‌های بزرگ اجتماعی و فرهنگی، هم در بطن زندگی انسان‌ها و هم در عرصه‌های پژوهشی، قلمرو وسیعی یافته است.
امروزه ابعاد زیارت فراتر از الهیات و معارف دینی، به حوزه‌هایی همچون جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، دانش سیاست و حکمرانی، اقتصاد و علوم‌شناختی، گسترش‌یافته است.
این گستردگی رویکردها، درک ژرف‌تر و جامع‌تری از پیامدهای زیارت بر فرد و جامعه را ممکن می‌سازد و زیارت را به‌مثابه یک فعالیت اجتماعی و قدسیِ چندوجهی، در معرض تحلیل علمی، قرار می‌دهد.
بنیاد پژوهش‌های اسلامی؛ پیش‌گام در پژوهش‌های علمی زیارت
بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی که از آبان ۱۴۰۲ به‌صورت رسمی جایگاه پژوهشگاه را با سه پژوهشکده مستقل کسب کرده، تمرکز ویژه‌ای بر مطالعات زیارت، دارد.
این نهاد با ساماندهی پژوهشکده‌ها به شکل مأموریت‌محور، پژوهش‌های گسترده‌ای را در حوزه زیارت تعریف و اجرا می‌کند. برگزاری همایش بین‌المللی «الهیات زیارت» نیز، از جمله این فعالیت‌ها بود که زمینه گفت‌وگوی میان‌رشته‌ای میان متخصصان علوم مختلف را فراهم کرد.
مجموعه‌مقالات کتاب حاضر، برآیند همین نشست علمی و تلاش برای تبیین جامع‌تر پدیده زیارت، است.
یادآور می‌شود، این کتاب، به قلم جمعی از نویسندگان، در شمارگان ۳۰۰ نسخه و در قطع رقعی تهیه شده و در اختیار علاقه‌مندان به مطالعه، قرار گرفته است.
نظر شما