این دیدار بیش از آنکه گامی به‌ سوی حل بحران اوکراین باشد، نمایانگر فاصله عمیق میان خواسته‌های دو طرف بود.

خواسته‌های متضاد، نتیجه‌ای مبهم

پوتین در نشست خبری پس از دیدار، بر ضرورت شناسایی ریشه‌های جنگ اوکراین تأکید کرد و فضای مذاکرات را مثبت و محترمانه خواند. ترامپ نیز از «پیشرفت بزرگ» سخن گفت، اما اذعان کرد هنوز توافقی حاصل نشده و چند نکته باقی مانده است. با این حال، رسانه‌های آمریکایی گزارش دادند نشست، بدون توافق درباره اوکراین پایان یافت.
واقعیت این است که خواسته‌های پوتین و ترامپ کاملاً متفاوت است. پوتین انتظار دارد بخشی از تحریم‌های آمریکا علیه روسیه به دلیل جنگ اوکراین لغو شود، اما در شرایط فعلی چنین زمینه‌ای وجود ندارد. این اختلافات عمیق نشان می‌دهد حل ‌و فصل مسائل میان واشنگتن و مسکو با یک دیدار امکان‌پذیر نیست و همه چیز به دور بعدی مذاکرات که به درخواست پوتین در مسکو برگزار خواهد شد، موکول شده است.

رؤیای نوبل و واقعیت دیپلماسی

ترامپ که در آخرین دوره ریاست ‌جمهوری خود قرار دارد و حدود سه سال تا پایان آن باقی مانده است، به شدت مشتاق دریافت جایزه صلح نوبل است و تلاش دارد خود را به ‌عنوان رئیس‌جمهوری متفاوت معرفی کند. اما نشست آلاسکا برای او درسی بود تا دریابد حل مسائل پیچیده بین‌المللی، به‌ ویژه بحران اوکراین، با شعارهای ساده‌انگارانه انتخاباتی ممکن نیست. اگرچه ترامپ در برخی موارد مانند میانجی‌گری در آتش‌بس میان تایلند و کامبوج یا میان پاکستان و هند موفقیت‌هایی داشته است، اما در پرونده‌های مهم بین‌المللی نتوانسته نقشی مؤثر در ایجاد صلح و ثبات ایفا کند. جز حمایت بی‌قید و شرط از اسرائیل در اقدام‌های تجاوزکارانه علیه مردم غزه، دستاورد قابل ‌توجهی در عرصه دیپلماسی ندارد.

مانورهای نمایشی و پیام‌های متناقض

پرواز جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های آمریکایی هنگام استقبال از پوتین بیش از آنکه نشانه‌ای از قدرت‌نمایی باشد، بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت. طراحان این نمایش تصور می‌کردند با چنین اقدام‌هایی می‌توانند روی طرف مقابل تأثیر بگذارند، اما روسیه نیز از توان نظامی مشابهی برخوردار است و چنین اقدام‌هایی تأثیر خاصی بر پوتین ندارد.
روسیه اگرچه از نظر اقتصادی از غرب عقب‌تر است، اما از لحاظ نظامی دومین قدرت جهان به شمار می‌رود. بنابراین این‌ گونه مانورها نه ‌تنها به امتیازگیری نمی‌انجامد، بلکه بیشتر ضعف نگاه تیم ترامپ را آشکار می‌کند. در مذاکرات آنچه اهمیت دارد نه نمایش‌های تبلیغاتی، بلکه محتوای واقعی گفت‌وگوهاست.

تمایل روسیه به مذاکره درباره سلاح‌های هسته‌ای

روسیه همواره بر اهمیت کنترل تسلیحات هسته‌ای تأکید کرده است. احتمالاً پوتین در این نشست کوشیده ترامپ را متقاعد کند که به تمدید پیمان «استارت جدید
(New START)» یا توافق‌های مشابه پایبند بماند. این پیمان که در سال ۲۰۲۱ منقضی شد، یکی از مهم‌ترین معاهدات محدودکننده زرادخانه‌های هسته‌ای دو کشور است.
مسکو از این طریق می‌خواهد از آغاز یک مسابقه پرهزینه تسلیحاتی جلوگیری کند، اما آمریکا تاکنون تمایلی به تمدید بدون قید و شرط این پیمان نشان نداده است. به نظر می‌رسد روسیه از نشست آلاسکا برای اعمال فشار غیرمستقیم بر واشنگتن در این زمینه استفاده کرده باشد.

کاهش اختلاف‌ها و همکاری احتمالی در برابر اروپا

هر دو رهبر تمایل دارند اتحادیه اروپا را تضعیف کنند؛ ترامپ بارها از ناتو انتقاد کرده و پوتین نیز خواهان شکاف در غرب است. ممکن است در این دیدار زمینه‌هایی برای همکاری غیررسمی در راستای کاهش نفوذ اروپا در مسائل جهانی ـ از انرژی و امنیت گرفته تا تحریم‌ها ـ مورد بررسی قرار گرفته باشد.
با این حال، اختلافات عمیق در پرونده‌هایی مانند اوکراین، ایران و سوریه مانع همکاری گسترده می‌شود. پوتین شاید بازی تازه‌ای را با ترامپ آغاز کرده باشد، اما بعید است دولت ترامپ کار با روسیه را به همکاری با اروپا ـ متحد دیرینه آمریکا ـ ترجیح دهد. افزون بر این، ادامه جنگ اوکراین مانع احیای روابط روسیه با اروپا شده و ترامپ نیز تمایلی به نرمش در این زمینه نشان نداده است.

تلاش ترامپ برای استفاده از روسیه علیه چین

ترامپ در دوره اخیر، چین را رقیب اصلی آمریکا معرفی کرده است. ممکن است او تلاش کرده باشد با پیشنهاد همکاری اقتصادی یا امنیتی، پوتین را به سمت کاهش روابط با پکن سوق دهد، اما روسیه به دلیل وابستگی اقتصادی به چین ـ به ‌ویژه پس از تحریم‌های غرب ـ و همکاری‌های استراتژیک در قالب سازمان‌هایی مانند «سازمان همکاری شانگهای» تمایلی به فاصله گرفتن از پکن ندارد.
پوتین احتمالاً از این موضوع به‌عنوان ابزاری برای چانه‌زنی استفاده کرده، اما بعید است به طور جدی از چین فاصله بگیرد.