واکنش برخی کشورهای مسلمان به جنایت‌هایی که اسرائیل در غزه مرتکب شده و می‌شود و روابطشان با صهیونیست‌ها مصداق همین حرف‌هایی است که بالاتر گفتیم. از ترکیه اگر بگذریم - که آمار و ارقام می‌گویند با وجود جنگ لفظی با اسرائیل در دو سال گذشته پنجمین کشوری بوده که از طریق روابط تجاری نیازهای رژیم صهیونیستی را تأمین کرده - می‌مانند چند کشور عربی که لابد بنا به منافع و مصالح و مصلحت‌هایی که آن را به سیاست و دیپلماسی ربط می‌دهند، روابط با اسرائیل را زیرپوستی ادامه می‌دهند!

بیا پیمان ببندیم

«خبرآنلاین» در گزارشی نوشت: جنگ غزه که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل آغاز شد، اقتصاد این کشور را با چالش‌های جدی مواجه کرد. به گزارش «تایمز آو اسرائیل» اقتصاد این رژیم در سال ۲۰۲۳ شاهد کاهش ۴/۱۹درصدی تولید ناخالص داخلی و خروج ۱۵۱ میلیارد شِکِل (۴۰ میلیارد دلار) سرمایه توسط مؤسسه‌های محلی بود. با این حال، بخش‌های فناوری و دفاعی اسرائیل رشد کردند، که بخشی از آن به دلیل ادامه روابط اقتصادی با برخی کشورهای مسلمان بود. البته هیچ کشور مسلمانی به‌طور مستقیم (مانند کمک‌های بلاعوض یا وام) به اسرائیل در جنگ با حماس کمک مالی نکرده است. با این حال، برخی کشورهای مسلمان از طریق حفظ یا گسترش روابط تجاری، انرژی و دیپلماتیک به‌طور غیرمستقیم به اقتصاد اسرائیل کمک کرده‌اند.
اول از همه امارات متحده عربی که به‌عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان ابراهیم در سال ۲۰۲۰، روابط اقتصادی و دیپلماتیک قوی با اسرائیل دارد. به گزارش مؤسسه صلح آبراهام، تجارت میان اسرائیل و کشورهای عربی امضاکننده پیمان ابراهیم (شامل امارات و بحرین) در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۴ میلیارد دلار رسید، که امارات بخش عمده آن را تشکیل می‌داد. حجم تجارت دوجانبه امارات و اسرائیل در سال ۲۰۲۳ به حدود ۵/۲میلیارد دلار رسید. این تجارت به‌ویژه در بخش فناوری پیشرفته که در طول جنگ رشد ۱۲درصدی داشت، به اقتصاد اسرائیل کمک کرد.
امارات هم حمله ۷ اکتبر حماس را محکوم و هم از اقدامات اسرائیل برای «دفاع از خود» حمایت دیپلماتیک کرد. به گزارش المانیتور، امارات از محمد دحلان، مخالف حماس حمایت کرد تا نفوذ قطر و ایران در غزه را کاهش دهد که به‌طور غیرمستقیم به نفع اسرائیل بود. این در حالی است که امارات حماس را تهدیدی برای ثبات منطقه‌ و منافع خود می‌بیند. حفظ روابط با اسرائیل بخشی از راهبرد امارات برای تقویت روابط با آمریکا و رقابت با ایران است.

گاز می‌فروشیم، گاز می‌خریم

بحرین، دیگر امضاکننده پیمان ابراهیم هم روابط اقتصادی محدودی با اسرائیل دارد و در طول جنگ غزه این روابط را حفظ کرده است. به گزارش مؤسسه صلح آبراهام، بحرین در سال ۲۰۲۳ بخشی از تجارت ۴ میلیارد دلاری کشورهای عربی با اسرائیل را تشکیل می‌داد، هرچند سهمش کمتر از امارات بود. بحرین در نوامبر ۲۰۲۳ روابط اقتصادی را به‌طور موقت تعلیق کرد، اما به دلیل وابستگی به عربستان و فشار آمریکا، این تعلیق کوتاه‌مدت بود و تجارت در بخش‌های فناوری و امنیتی از سر گرفته شد. بحرین به‌طور رسمی از آتش‌بس حمایت کرد، اما روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل قطع نکرد و همین مسئله به حفظ ثبات اقتصادی اسرائیل کمک کرد. این کشور به‌عنوان متحد نزدیک عربستان و آمریکا، نمی‌توانست روابط خود با اسرائیل را به‌ویژه به دلیل میزبانی از ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا، به‌طور کامل قطع کند.
مصر هم به دلیل مرز مشترک با غزه و نقش تاریخی در میانجی‌گری، روابط استراتژیک با اسرائیل دارد. این کشور گذرگاه رفح را برای ارسال کمک‌های بشردوستانه و خروج گروگان‌ها هماهنگ کرد، که به‌طور غیرمستقیم، کمک به عملیات اسرائیلی‌ها در غزه محسوب می‌شد. دولتمردان مصری در سال ۲۰۲۳ به صادرات گاز طبیعی به اسرائیل ادامه دادند تا حدود ۲۰درصد از نیاز انرژی اسرائیل را تأمین کرده باشند. این صادرات به ارزش صدها میلیون دلار به پایداری بخش انرژی اسرائیل در طول جنگ کمک کرد.
البته نکته جالب ماجرا اقدام مصر به امضای قرارداد ۳۵ میلیارد دلاری واردات گاز از اسرائیل در بحبوحه جنگ غزه است که واکنش‌ها و مخالفت‌های زیادی را موجب شد. این رویکرد به مصر امکان داد تا کمک ۱/۳میلیارد دلاری آمریکا در سال۲۰۲۴ را دریافت کند که نشان‌دهنده حفظ روابط با غرب و اسرائیل است.

آب در برابر انرژی

اردن هم که می‌دانید در سال۱۹۹۴ پیمان صلح با اسرائیل امضا کرده است، با اینکه به دلیل جمعیت فلسطینی خود (بیش از ۵۰درصد) تحت فشار داخلی بود، اما روابط اقتصادی و امنیتی با اسرائیل را حفظ کرد.
اردن پروژه مشترک آب در برابر انرژی با اسرائیل را ادامه داد، اگرچه این پروژه به‌طور موقت متوقف شد. این همکاری به تأمین انرژی اسرائیل کمک کرد. همچنین، اردن در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان یکی از شرکای تجاری اسرائیل در منطقه، بخشی از تجارت ۴ میلیارد دلاری کشورهای عربی با اسرائیل را تشکیل می‌داد.اردن به دلیل وابستگی به کمک‌های آمریکا و نیاز به حفظ ثبات در مرزهای خود، روابط با اسرائیل را ادامه داد.
سعودی‌ها البته مذاکرات عادی‌سازی با اسرائیل را پس از ۷ اکتبر متوقف کردند، اما روابط غیررسمی با اسرائیل را ادامه دادند. در همین راستا عربستان اجازه عبور هواپیماهای تجاری اسرائیل از حریم هوایی خود را ادامه داد که به حفظ ارتباطات تجاری اسرائیل کمک کرد.
اگرچه آمار دقیقی از تجارت مستقیم عربستان و اسرائیل در سال ۲۰۲۳ وجود ندارد، اما با روابط غیرمستقیم از طریق شرکت‌های چندملیتی در بخش فناوری و انرژی به اقتصاد اسرائیل کمک کرده است. به گزارش مؤسسه صلح آبراهام (AAPI)، عربستان به‌طور غیرمستقیم در تجارت منطقه‌ای با اسرائیل مشارکت داشت.