در عصری که تفرقه و اختلاف، حربه‌ای کارآمد در دستان دشمنان اسلام است، تمسک به ریسمان وحدت، رمز پیروزی و سربلندی امت اسلامی خواهد بود.
اختلاف و تفرقه از دیرباز به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی جوامع بشری مطرح بوده است. این پدیده، نه تنها در سطح فردی، بلکه در عرصه اجتماع نیز زمینه‌ساز مشکلات و معضلات فراوانی شده است. با این حال باید توجه داشت اختلاف، امری اجتناب‌ناپذیر در زندگی جمعی است. تا زمانی که انسان به تنهایی زندگی می‌کند، با چالشی روبه‌رو نیست، اما به محض ورود به اجتماع، اختلافات بروز پیدا می‌کنند.
متأسفانه بسیاری از افراد با بروز اختلافات، برخوردی غیرطبیعی و توأم با ناامیدی دارند، در حالی که فلسفه بعثت انبیای الهی، مدیریت همین اختلافات بوده است. خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «کَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ لِیَحْکُمَ بَیْنَ النَّاسِ فِیمَا اخْتَلَفُوا فِیهِ...» (بقره، ۲۱۳)؛ مردم در آغاز یک دسته بودند [و اختلافی نداشتند] پس خداوند پیامبران را نویدآور و بیم‌دهنده برانگیخت و با آنان کتاب [آسمانی] را به حق فرو فرستاد تا میان مردم در آنچه در آن اختلاف می‌کردند، داوری کند.
اختلاف، هم فرصت است و هم تهدید. از یک سو می‌تواند زمینه‌ساز خون‌ریزی و خشونت شود، چنان‌که در طول تاریخ شاهد بوده‌ایم؛ از سوی دیگر فرصتی برای امتحان الهی و آشکار شدن استعدادها و توانمندی‌های انسان است. خداوند متعال در این زمینه می‌فرماید: «وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَکِن لِّیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرَاتِ إِلَی اللَّهِ مَرْجِعُکُمْ جَمِیعًا فَیُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ» (مائده، ۴۸)؛ و اگر خدا می‌خواست شما را یک امت قرار می‌داد، ولی [خواست] شما را در آنچه به شما داده است بیازماید. پس در کارهای نیک بر یکدیگر پیشی گیرید. بازگشت همه شما به سوی خداست، آن‌گاه درباره آنچه در آن اختلاف می‌کردید شما را آگاه خواهد کرد.
در چنین شرایطی وظیفه ماست با درایت و تدبیر به مدیریت اختلافات بپردازیم و از آن به عنوان فرصتی برای رشد و تعالی استفاده کنیم. در همین راستا، امام حسن عسکری(ع) نیز همواره بر اهمیت وحدت و همدلی تأکید داشته‌اند.

‏وحدت در سیره امام عسکری(ع)

آن حضرت با درک عمیق از شرایط زمانه، تلاش فراوانی برای حفظ وحدت و انسجام جامعه اسلامی انجام دادند. ایشان با تبیین صحیح آموزه‌های دینی و پاسخ‌گویی به شبهات، مانع بروز اختلافات مذهبی و فرقه‌ای می‌شدند. همچنین با برقراری ارتباط صمیمانه با پیروان سایر مذاهب اسلامی، زمینه را برای همزیستی مسالمت‌آمیز فراهم می‌کردند.
یکی از مهم‌ترین سفارش‌های امام حسن عسکری(ع) به شیعیان، دوری از تفرقه و اختلاف و تلاش برای ایجاد وحدت و همدلی بود. ایشان در این زمینه می‌فرمایند: «أُوصِیکُمْ بِتَقْوَی اللَّهِ وَ الْوَرَعِ فِی دِینِکُمْ وَ الِاجْتِهَادِ لِلَّهِ... صَلُّوا فِی عَشَائِرِهِمْ وَ اشْهَدُوا جَنَائِزَهُمْ وَ عُودُوا مَرْضَاهُمْ وَ أَدُّوا حُقُوقَهُمْ...» (تحف‌العقول)؛ شما را سفارش می‌کنم به تقوای خدا و ورع در دینتان و کوشش برای خدا... در میان عشیره‌هایشان نماز بخوانید و در تشییع جنازه‌هایشان حاضر شوید و به عیادت بیمارانشان رفته و حقوقشان را ادا کنید... .
این سخنان گهربار، نشان‌دهنده اهمیت فوق‌العاده‌ای است که امام عسکری(ع) برای وحدت و همدلی قائل بودند. ایشان با این سفارش‌ها، به شیعیان یادآوری می‌کنند باید با حفظ وحدت و انسجام، زمینه را برای ظهور حضرت حجت(عج) فراهم کنند.

وحدت؛ رمز پیروزی

امروزه بیش از هر زمان دیگری نیازمند وحدت و همدلی هستیم. دشمنان اسلام با تمام توان در تلاش‌اند با ایجاد تفرقه و اختلاف، مسلمانان را به جان یکدیگر بیندازند و از این طریق، به اهداف شوم خود دست یابند. در چنین شرایطی، تمسک به ریسمان وحدت، تنها راه نجات و پیروزی است.
همان‌طور که امام عسکری(ع) فرمودند، اگر شیعیان همدل و متحد شوند، ظهور حضرت حجت(عج) نزدیک خواهد بود. «لَوْ أَنَّ أَشْیَاعَنَا [وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ] عَلَی اجْتِمَاعِ الْقُلُوبِ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیُمْنُ بِلِقَائِنَا فَمَا یَحْبِسُ عَنْهُمْ مُشَاهَدَتُنَا إِلَّا لِمَا یَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکْرَهُهُ» (الخرائج و الجرائح، ج ۳، ص ۱۱۶۰)؛ اگر شیعیان ما - که خداوند آنان را به اطاعتش موفق بدارد - در وفا کردن به پیمان الهی همدل می‌شدند، نعمت دیدار ما از آنان به تأخیر نمی‌افتاد، بلکه سعادت دیدار ما زودتر نصیبشان می‌شد.
بنابراین بر همه ماست با تأسی به سیره امام حسن عسکری(ع) در راستای تقویت وحدت و همدلی گام برداریم و از هرگونه اقدامی که به تفرقه و اختلاف دامن می‌زند، دوری کنیم. بی‌شک با وحدت و انسجام می‌توانیم بر تمام مشکلات و چالش‌ها فائق آییم و زمینه را برای ظهور منجی عالم بشریت فراهم کنیم.
در سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع) ضمن عرض تسلیت به محضر امام زمان(عج) و تمامی شیعیان جهان، بار دیگر با آن امام همام عهد می‌بندیم در راستای تحقق آرمان‌های ایشان، از هیچ تلاشی دریغ نورزیم و با تمام توان برای ایجاد وحدت و همدلی در جامعه اسلامی تلاش کنیم.