اگر چه بنا به گفته وزیر جهاد کشاورزی قیمت مصوب گوشت مرغ برای مصرفکننده برای هر کیلو حدود ۱۰۸هزار تومان است اما در روزهای گذشته قیمت مرغ در بسیاری از استانها به ویژه استانهای شمالی کشور به عنوان قطب مهم تولید افزایش نامتعارفی داشته به گونهای که هر کیلوگرم مرغ به قیمت ۱۳۷ هزار تومان و مرغهای تکه شده کیلویی ۱۹۰ تا ۲۳۰ هزار تومان رسید.
افزایش قیمت ناگهانی مرغ در استانهای شمالی در حال حاضر منجر به نارضایتی مردم این استان و همچنین مسافران و گردشگرانی شده که در آخرین روزهای تعطیلی فصل تابستان این استان را برای سفر انتخاب کردهاند.
در شرایط معمول، مازندران با تولید روزانه حجم بالایی از مرغ و تأمین نیاز داخلی خود، حتی بخش قابل توجهی از این محصول را به پایتخت و سایر استانها ارسال میکند؛ اما این وفور تولید نتوانسته جلو افزایش قیمتها را بگیرد و حال این پرسش مطرح است که چه عواملی موجب شده قطب تولید مرغ کشور با چنین چالش قیمتی مواجه شود و این محور گفتوگوی ما با تولیدکنندگان استان مازندران در این گزارش است.
بیاعتنایی به خط و نشان مسئولان
اگر چه سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی و گردشگری استانداری مازندران هفته گذشته در جلسه کارگروه اقدام مشترک با موضوع کنترل قیمت مرغ و تنظیم بازار این محصول عنوان کرد عرضه مرغ بالاتر از قیمت مصوب تخلف است، اما متأسفانه این تخلف همچنان در حال رخ دادن است و فروشندگان اعتنایی به خط و نشان مسئولان ندارند.
محمدابراهیم تولایی با بیان ضرورت ارائه آمار بهروز از جوجهریزی در استان، ادامه میدهد: در این باره پرونده تعزیراتی تشکیل شده و متخلفان و گرانفروشان به تعزیرات حکومتی معرفی شدند، از طرفی تمامی دستگاههای مربوط ضمن بررسی آمار واقعی جوجهریزی، باید نظارت دقیق بر پرورش و عرضه بهنگام به بازار مطابق استانداردهای بهداشتی و امنیت غذایی داشته و با متخلفان تعارف نداشته باشند.
وی همچنین به جهاد کشاورزی میگوید باید به دنبال تأمین نهادههای مورد نیاز تولیدکنندگان استان باشد تا تولیدکنندگان دغدغه تأمین نهاده را نداشته باشند.
با این حال، واقعیت ملموس بازار نشان میدهد اقدامهای انجام شده تاکنون نتوانسته به شکل مؤثری آرامش را به سفره مردم بازگرداند و افزایش روزانه قیمتها و نابسامانیهای مکرر در عرضه مرغ همچنان ادامه دارد و مصرفکنندگان به ویژه خانوادههای کمدرآمد و متوسط با فشار اقتصادی شدیدی در این زمینه روبهرو هستند.
به هم خوردن عرضه و تقاضا
از طرفی کارشناسان و تحلیلگران حوزه کشاورزی و اقتصاد کشاورزی استان مازندران بر این باورند که بحران مرغ در این استان فراتر از گرمای تابستان، کیفیت نهادهها یا شیوههای پرورش بوده و ریشههای آن در ساختار کلان بازار و افزایش بهای تمام شده تولید گوشت مرغ است.
به طوری که یکی از فعالان حوزه طیور استان مازندران بر این عقیده است که افزایش قیمت مرغ صرفاً در این استان رخ نداده و در روزهای اخیر به صورت سراسری در کشور با نوسانهای مختلف این مسئله پدیدار شده است.
تأثیر جنگ ۱۲ روزه
سیدمحمد حسینی با اشاره به اینکه افزایش قیمت در اثر به هم خوردن عرضه و تقاضا در این استان و پیشی گرفتن تقاضاست، در ادامه گفتوگو با خبرنگار قدس میافزاید: این موضوع دلایل مختلفی دارد که در بررسی علت این افزایش قیمت در استان مازندران به چند عامل مهم میرسیم که از جمله مهمترین آن میتوان به جنگ ۱۲روزه اخیر اشاره کرد که سبب شده بود از سراسر کشور به ویژه تهران مردم به مازندران سفر کرده و برخی از آنها تا یک ماه نیز در این استان ساکن بودند و در برخی از مناطق نظیر خانه دریا، خزرشهر و دریاکنار ویلاهایی که سالها تعطیل و خالی از سکنه بود در این ایام فعال شده و در برخی از ویلاها که نسبت به آنها آگاهی و اطلاعات دارم افزون بر ۱۰خودرو پارک شده بود.
ترس از جوجهریزی
وی با بیان اینکه جوجهریزی در این استان در چهار روز هفته صورت میگیرد، ادامه میدهد: هفتهای ۲میلیون قطعه جوجهریزی در روزهای شنبه، یکشنبه، سهشنبه و چهارشنبه در مازندران انجام میشود و در جنگ ۱۲روزه برخی مرغداران تا دو هفته و برخی نیز تا سه هفته به دلایل مختلف نظیر ترس از حمله مجدد، نوسانهای نامشخص برقی و... از جوجهریزی خوددداری کردند که به طور میانگین موجب شد دستکم ۴ تا ۶میلیون قطعه جوجه که قادر است نیاز همه استانهای کشور به گوشت مرغ را برای دو روز تأمین کند در این مدت پرورش داده نشود که این مسئله سبب شد ظرفیت مازندران از پرورش مرغ گوشتی خالی شود.
رشد قیمت دان مرغ
مدیرعامل زنجیره طیوران صنعت سید با اشاره به اینکه قیمت دان مرغ پس از جنگ اخیر افزایش زیادی داشته است، خاطرنشان میکند: قیمت دان مرغ پیش از جنگ و در اردیبهشت ماه کیلویی ۲۴ تا ۲۵هزار تومان در بازار فروخته میشد اما پس از جنگ و در حال حاضر به قیمت ۳۱ تا ۳۲هزار تومان برای هر کیلو رسیده و سهمیه بازارگاهی برای هر مرغدار نیز نسبت به سالهای اخیر حدود ۷۰درصد کاهش داشته است.
از آنجا که هر جوجه در مدت پرورش خود دستکم ۴ تا ۵کیلو دان مصرف و به طور میانگین نیز یک مرغ ۲ تا ۲/۵ کیلو گوشت تولید میکند از همین بخش حدود ۱۰هزار تومان هزینههای تولید گوشت مرغ افزایش داشته است.
حسینی در ادامه با بیان مشکلات پیش روی مرغداران استان مازندران میگوید: قیمت دارو و واکسنهای دامپزشکی در چند ماهه اخیر به طور سرسامآوری روند افزایشی داشته به طوری که قیمت برخی از آنها ۱۰۰درصد افزایش یافته است.
همچنین با توجه به خالی شدن بازار کار از نیروهای اتباع هزینه دستمزدها نیز دو برابر شده است به طوری که پیشتر یک کارگر افغانستانی به صورت شبانهروزی در مرغداری فعال بود و ماهانه دستمزدی در حدود ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان دریافت میکرد اما در حال حاضر باید کارگر برای دو شیفت استخدام و برای هر کارگر حدود ۱۵میلیون تومان پرداخت کرد.
افزایش قیمت تمام شده
وی در ادامه دلایل بهای تمام شده تولید یک کیلو گوشت مرغ به موضوع حاملهای انرژی اشاره کرده و میافزاید: با وجود همه نوسانها و قطعیهای برقی که صورت میگیرد در ماههای گذشته
قبضهای نجومی برای واحدهای تولیدی صادر شده است.
در کنار این مسائل موارد دیگری مانند افزایش هزینههای حمل و نقل نیز رخ داده، به طوری که اگر یک خودرو حدود ۵/۱ تن مرغ را از نزدیکترین استان به مازندران حمل کند هزینهای در حدود ۱۰میلیون تومان دریافت میکند.
به عبارتی این افزایش قیمت گوشت مرغ یکشبه رخ نداده است که مردم از چشم مرغدار و تولیدکننده میبینند بلکه ناشی از هزینههای افزایشی بوده که بر تولیدکننده تحمیل شده است.
مسئولانی که پاسخگو نیستند
در ادامه این گزارش به سراغ حسنزاده، رئیس اتحادیه مرغداران استان مازندران و همچنین جعفری، معاون بازرگانی جهاد کشاورزی استان مازندران رفتیم که هیچ کدام از آنها حاضر به مصاحبه و پاسخگویی به پرسشها نشدند تا گره این افزایش قیمتها کورتر از گذشته شود.
زنجیره گرانی
متأسفانه افزایش هزینههای تولید از جمله دان مرغ، حاملهای انرژی، افزایش دستمزد و حتی تغییرات آب و هوایی همگی به صورت زنجیروار روی گرانی مرغ تأثیرگذار بوده و به نظر نمیرسد دولت برای گسستن این زنجیره گرانی کاری از دستش برآید.
بنا بر گفته کارشناسان اگر دمای هوا در منطقهای گرمتر از استان مازندران باشد، سرمایهگذار به ناچار باید هزینه بیشتری برای خنک کردن واحدها و ایجاد دمای بهینه و افزایش بازدهی پرداخت کند و همین یک عامل موجب افزایش قیمت برق شده و در نهایت روی قیمت گوشت سفید تأثیر خواهد داشت.
قطعی برق
بنا بر گفته تولیدکنندگان نبود سرمایش در روزهایی که دما تا مرز طاقتفرسا بالا میرود، مرغها را تحت فشار شدید گرمایی قرار میدهد و این فشار اشتهای پرنده را کم کرده و روند رشد را کند یا متوقف میکند، از همین رو مرغداران ناچارند مرغها را پیش از رسیدن به وزن و سن استاندارد کشتار کنند که نتیجهاش مرغهای کوچکتر و سبکتر در بازار است.
افزایش هزینههای مرغداران به خاطر قطعی برق و کاهش وزنگیری دورهای، بالا رفتن قیمت داروهای مکمل و همچنین تأخیر در رسیدن نهادهها از جمله دلایل این افزایش بوده است که باید دید آیا دولتمردان قادر به چیدن قیمت بال و پر گرفته مرغ در بازار میشوند یا خیر.
نظر شما