اختلافات مالی میان پیمانکار و کارفرما، نقص تجهیزات و نیمه‌فعال بودن بخش‌هایی از این مجموعه سبب شده بهره‌برداری کامل از آن به تعویق بیفتد و همچنان پیشرفته‌ترین تصفیه‌خانه کشور سودمندی لازم را برای مردم منطقه و مشهد در راستای رفع آلودگی‌های واحدهای تولیدی صنعتی در شهرک صنعتی چرمشهر نداشته باشد.
اختلافات مالی و توقف بهره‌برداری
در این باره رئیس اداره حفاظت محیط زیست مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار می‌کند: متأسفانه شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی به عنوان کارفرما با پیمانکار در بحث تحویل موقت تصفیه‌خانه چرمشهر مشکلاتی دارد و در حال حاضر به حالت نیمه‌فعال درآمده و همین موضوع موجب شده تصفیه‌خانه شرایط خوبی نداشته باشد.
هادی موسی‌پور ادامه می‌دهد: محیط زیست از فروردین در حال پیگیری پرونده قضایی این موضوع است و پرونده در مرحله بازپرسی به صدور قرار منجر و برای صدور رأی به دادگاه ارجاع شده است. ضمن آنکه در راستای همین موضوع پیمانکار و کارفرما برای ارائه توضیحات خواسته شدند و بازپرس پرونده از تصفیه‌خانه بازدید داشته و این موضوع در شورای سلامت مشهد در حال پیگیری است.
وی می‌گوید: خروجی تصفیه‌خانه در موضوع فلزات سنگین استاندارد است؛ اما در آنالیزهای فیزیکو شیمیایی، خروجی استاندارد نیست و بالاخره باید مشکلات مالی میان پیمانکار و کارفرما به نتیجه‌ای برسد و تصفیه‌خانه از این وضعیت خارج شود و اگر از این شرایط بیرون نیاید، وضعیت تصفیه‌خانه بدتر خواهد شد.
نوسان‌های ارز و چالش‌های دستگاه‌های پیشرفته برای پیمانکار
در پیگیری این موضوع از شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی به عنوان کارفرما، معاون فنی شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی بیان می‌کند: پیمانکار تصفیه‌خانه چرمشهر، این تصفیه‌خانه را با برخی نواقص رسانده و قرار بر این بوده ایرادها برطرف شود تا شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی به عنوان کارفرما بتواند پروژه را تحویل بگیرد؛ اما نه تنها ایرادها برطرف نشده؛ بلکه ایرادهای جدیدی هم ایجاد شده است.
مصطفی پیرایش در پاسخ به پرسش خبرنگار ما در موضوع چگونگی افتتاح تصفیه‌خانه به صورت رسمی در خرداد ۱۴۰۳ با وجود مشکلات در بهره‌برداری از آن می‌گوید: وقتی تصفیه‌خانه‌ای ساخته می‌شود، از زمانی که کار ساختمانی به پایان می‌رسد تا وقتی که تحویل موقت به پیمانکار صورت می‌گیرد، یک دوره آزمایشی وجود دارد. با توجه به حساسیت‌هایی که آن زمان برای راه‌اندازی تصفیه‌خانه وجود داشت، در دوره بهره‌برداری آزمایشی افتتاحیه انجام شد. پیش‌بینی شده بود در دوره بهره‌برداری آزمایشی اشکالات در مدت دو ماه برطرف شود؛ اما این اشکالات برطرف نشده و به قوت خود باقی است ضمن آنکه باید یادآور شد پس از گذشت مهلت بهره‌برداری آزمایشی باید پیمانکار به مدت یک سال تصفیه‌خانه را به صورت تحویل موقت به بهره‌برداری برساند که از تعهدات پیمانکار است.
وی در خصوص اشکالات موجود در تصفیه‌خانه توضیح می‌دهد: یکی از اشکالات این است دستگاه‌های هواسازی که باید هوادهی کنند، از کار افتاده و شرکتی که پیمانکار این دستگاه‌ها را از آن خریداری کرده، دیگر در ایران خدمات پس از فروش ارائه نمی‌دهد و دستگاه هواساز قابلیت برگشت به مدار را ندارد و عمده‌ترین مشکل به دستگاه هواساز برمی‌گردد. از موارد دیگر می‌توان به دستگاه دکانتر اشاره کرد که آن هم از یک شرکت خارجی خریداری شده و باید راه‌اندازی شود که تاکنون راه‌اندازی نشده است. این دستگاه مواردی نیاز دارد که باید خریداری شود؛ ولی هنوز صورت نگرفته و این موضوع هم به شرکت فروشنده این دستگاه برمی‌گردد که باید موارد را تأمین کند؛ اما در حال حاضر امکان سرویس گرفتن از آن‌ها وجود ندارد.
اما و اگرهای مابه‌التفاوت ارز در تصفیه‌خانه پیشرفته چرمشهر
معاون فنی شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی ادامه می‌دهد: تصفیه‌خانه در حال حاضر کارکرد خود را دارد. بخش تصفیه فیزیکی آن فعال است و در بخش تصفیه شیمیایی بخش هوادهی کارایی لازم را ندارد و پیمانکار طبق تعهداتی که دارد، باید سیستم هوادهی را راه‌اندازی کند.
پیرایش قرارداد میان پیمانکار و کارفرمای تصفیه‌خانه چرمشهر را مربوط به سال ۹۶ می‌داند و یادآور می‌شود: قرار بود در سال ۹۸ این تصفیه‌خانه به بهره‌برداری برسد و یک سال هم تحویل موقت باشد که این موضوع هنوز به سرانجام نرسیده است. در قرارداد پیش‌بینی شده بود بخشی از تجهیزات مانند هواساز و اقلام مورد نیاز در تصفیه‌خانه در ۹ ماه نخست قرارداد توسط پیمانکار تأمین و وارد تصفیه‌خانه شود و در صورتی که این امر تحقق نیابد، کارفرما مابه‌التفاوت تعدیل نرخ ارز را پرداخت نخواهد کرد. در مدت تعیین شده دستگاه تأمین نشد و پس از آن مقطع، نوسان‌های قیمت ارز به وجود آمد و به خاطر همین نوسان‌ها پیمانکار توان نداشت تا تجهیزات را به قیمت سال ۹۶ وارد کارگاه کند و علت اصلی مشکلات، محدودیت در پرداخت تعدیل است.
وی تشریح می‌کند: پس از آنکه پیمانکار تلاش کرد دستگاه‌ها را وارد کند، درخواست نرخ تعدیل کرد که به لحاظ قرارداد قابلیت پرداخت نداشت و تا این لحظه همین موضوع محل اختلاف و اشکال است. برای حل این مسئله پرونده به شورای عالی فنی کشور ارجاع و پس از بررسی تا پایان مرداد ۱۴۰۲ به پیمانکار مهلت داده شد تا تاریخ مشخص شده اگر تصفیه‌خانه تحویل شود، تعدیل قرارداد پرداخت خواهد شد؛ اما در مهلت داده شده باز هم پیمانکار به دلایل مالی نتوانست کار تصفیه‌خانه را به اتمام برساند و این موضوع همچنان به سرانجام نرسیده است.
معاون فنی شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی در توضیح پیشرفته بودن این تصفیه‌خانه بیان می‌کند: مسئله‌ای که در حال حاضر با آن برخورد کرده‌ایم، پیشرفته بودن تصفیه‌خانه است. تکنولوژی استفاده شده برای سیستم هوادهی از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌هاست و دلیل اینکه هیچ سرویسکار ایرانی هنوز نمی‌تواند آن را تعمیر کند، پیشرفته بودن تجهیزات مورد استفاده در داخل تصفیه‌خانه است. البته این تصفیه‌خانه از نظر تجهیزات نصب شده پیشرفته‌ترین تصفیه‌خانه کشور محسوب می‌شود. علاوه بر سیستم هواساز، پمپ‌های دیگری در تصفیه‌خانه داریم که فقط در تصفیه‌خانه چرمشهر نصب است و سعی شده در مقطع ساخت تصفیه‌خانه از بهترین دستگاه‌ها استفاده شود. دستگاه‌ها با مشکلات بسیار و با مساعدت وارد شده و مقداری هم مانده؛ اما قسمت‌هایی که برای فرایند ضروری بوده، وارد شده و قابلیت بهره‌برداری داشته؛ ولی هواسازها در حال حاضر از کار افتاده و پیمانکار نتوانسته تعمیرکاری را پیدا کند که بتواند تعمیرات را انجام دهد.
تصفیه‌خانه چرمشهر با سرمایه‌گذاری هنگفت و فناوری پیشرفته، به دلیل نوسان‌های قیمت ارز و اختلافات مالی میان پیمانکار و کارفرما، تنها به بهره‌برداری نیمه‌فعال رسیده و این نقد اساسی مطرح است که با وجود چالش‌های فنی موجود، چرا این تصفیه‌خانه به بهره‌برداری رسمی رسید تا چالش‌های آن از گذشته جدی‌تر شود. ضمن آنکه به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت سلامت مردم و محیط زیست این الزام وجود داشته باشد تا از طریق وزارت خارجه عمل به تعهدات شرکت‌های خارجی مورد پیگیری قرار بگیرد تا بیش از این جان و سلامت مردم در خطر نباشد. به هر حال هر روز شاهد پرواز قیمت ارز هستیم و آنچه می‌تواند این مشکل را در سریع‌ترین زمان حل کند، استفاده از همه ظرفیت‌های بخش خصوصی و دولتی است که امیدواریم هر چه زودتر شاهد آن باشیم.
نظر شما