فراوری، محصولات خام کشاورزی را به محصولاتی با ارزش بیشتر تبدیل می‌کند که این مهم افزون بر کاهش ضایعات محصولات باغی و کشاورزی منجر به افزایش صادرات و ارزآوری برای کشور می‌شود از همین رو صنعت غذا یکی از ارکان اساسی اقتصاد هر کشور محسوب می‌شود و به عنوان یک صنعت استراتژیک، نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی، اشتغال‌زایی، صادرات و رشد تولید ناخالص داخلی دارد.
استان فارس با دارا بودن بزرگ‌ترین انجیرستان دیم جهان در شهرستان استهبان، رکوردی جهانی در تولید انجیر خشک ثبت کرده است؛ با این حال، این محصول استراتژیک همچنان به صورت خام و بدون فراوری از استان خارج می‌شود و کشاورزان چشم‌انتظار توسعه زیرساخت‌های صنایع تبدیلی در این حوزه هستند.
در حال حاضر، ۴هزار و ۱۱۶ بهره‌بردار در حوزه انجیر استهبان فعالیت دارند و ۲۵ هزار و ۹۵۰ هکتار از اراضی شهرستان شامل زمین‌های مسطح و تپه‌ای به کشت انجیر اختصاص یافته که از این میزان، ۲۲ هزار و ۵۰۰ هکتار بارور و ۳هزار و ۴۴۴ هکتار هنوز در مرحله غیرباروری قرار دارد.
امکان فراوری ۷۴ محصول
مدیرعامل کنسرسیوم صادراتی انجیر استهبان در خصوص اهمیت فراوری انجیر استهبان به ما می‌گوید: طبق بررسی‌های انجام شده از سوی دانشگاه علوم پزشکی فارس، از انجیر استهبان می‌توان ۷۴ محصول فراوری تولید و صادرات کرد.
محمدعلی کاظمی‌نژاد می‌افزاید: استهبان دومین صادرات جهانی را به خود اختصاص داده و در سال‌هایی همچون سال گذشته پس از ترکیه، الجزایر و مصر رتبه چهارم صادرات انجیر جهان را داشته، اما آنچه وجه تمایز انجیر استهبان محسوب می‌شود، ارگانیک بودن این محصول است. با وجود اینکه ترکیه رتبه نخست تولید انجیر جهان را دارد محبوبیت انجیر استهبان را ندارد با این حال انجیر ترکیه برندسازی شده، در حالی که انجیر استهبان آن گونه که باید به بازارهای جهانی معرفی نشده است.
وی ادامه می‌دهد: ما باید بتوانیم از طریق کنسولگری‌ها با بازارهای جهانی خریدار انجیر و فراورده‌های این محصول آشنا شویم.
رایزنی برای دریافت مجوز شامپو و صابون انجیر
مدیرعامل شرکت توسعه صادرات انجیر ایرانیان در خصوص فراورده‌های انجیر استهبان می‌گوید: در حال حاضر در استهبان از انجیر محصولاتی همچون کلوچه، شربت و انجیربار تهیه می‌شود و با توجه به خواص بی‌شمار برای پوست، مو و استخوان اخیراً در مکاتباتی که با دانشگاه علوم پزشکی شیراز داشته‌ایم در حال رایزنی برای دریافت مجوز تولید شامپو و صابون انجیر استهبان هستیم.
کاظمی‌نژاد با اشاره به حمایت‌های جهاد کشاورزی استهبان از تولیدکنندگان و صادرات انجیر استهبان، ادامه می‌دهد: سنگ‌اندازی‌های تهران بسیار زیاد است که اگر این مانع‌تراشی‌ها رفع شود ما در حوزه انجیر می‌توانیم ۷۴ نوع فراورده از انجیر، درخت و برگ آن با کمک ایستگاه تحقیقات کشاورزی جهاد کشاورزی استهبان تولید و صادر کنیم که این فراورده‌ها شامل فراورده‌های خوراکی، نوشیدنی، آرایشی و بهداشتی، دارویی و حتی صنعتی- تولید چسب- می‌شود، اما متأسفانه به دلیل موانعی که از سوی مراکز دولتی بر سر راه تولید گذاشته شده است تاکنون آن گونه که باید به این حوزه ورود نکرده و فقط تعداد اندکی فراورده خوراکی - با استفاده از ظرفیت پارک علم و فناوری- تولید کرده‌ایم.
پیشگیری از ضایعات انجیر
مدیرعامل شرکت شیرین شهد سته‌بان با بیان اینکه انواع محصولات فراوری شده از انجیر توسط چین تولید و به بازارهای جهانی عرضه می‌شود، می‌گوید: بازارهای جهانی اقبال بسیار خوبی نسبت به فراورده‌های انجیر دارند. ضمن آنکه فراوری محصولات امکان عرضه محصولاتی متنوع در خارج از فصل تولید را فراهم کرده و با بسته‌بندی مناسب، دسترسی به بازارهای دورتر را تسهیل می‌کند که با فراوری و نگهداری طولانی‌تر مواد غذایی، دسترسی به غذای کافی و حفظ ارزش‌های غذایی در طول سال تضمین می‌شود. همچنین در بازارهای بین‌المللی محصولات فراوری شده با کیفیت بالاتر و تنوع بیشتر خواهان بیشتری دارند و می‌توانند به افزایش صادرات غیرنفتی کشور کمک کنند، در واقع با وجود صنایع تبدیلی، کارخانه‌ها می‌توانند محصولات را با قیمت تضمین شده از کشاورزان خریداری کرده و ریسک تولید را برای آن‌ها کاهش دهند. افزون بر اینکه با فراوری محصولاتی همچون انجیر از ضایعات آن‌ها پیشگیری می‌شود، توسعه صنایع فراوری به ویژه در مناطق مختلف کشور موجب ایجاد شغل‌های جدید و پایدار برای دانش‌آموختگان و دست‌اندرکاران بخش باغی و زراعی و صنایع وابسته می‌شود.
تجربه موفق صادرات فراورده‌های انجیر
کاظمی‌نژاد می‌افزاید: سال گذشته از استهبان سه کانتینر انجیربار به عراق صادر کردیم و این در حالی است که صادرات یک محصول خوراکی جدید برای کشوری همچون عراق کار ساده‌ای نیست، اما خوشبختانه موفق بودیم.
مدیرعامل کنسرسیوم صادراتی انجیر استهبان ادامه می‌دهد: در سال‌های گذشته مجوزهای متعددی برای فراوری محصولاتی همچون پسته و خرما صادر شده است، اما صدور مجوز برای فراوری محصولات انجیر به کندی صورت می‌گیرد و با وجود آنکه تنها انجیرستان دیم دنیا را در استهبان داریم که باید نگاه استراتژیک به این محصول داشته باشیم و می‌توانیم به لحاظ کیفیت محصولات، بازارهای جهانی فراورده‌های انجیر را از آن خود کنیم، به دلیل موانعی که از سوی تهران برای دریافت مجوز تولید محصولات فراوری سر راه ما گذاشته می‌شود تاکنون این مهم آن گونه که باید تحقق نیافته است.
افزایش صادرات و ارزآوری برای کشور
وی با اشاره به همکاری بسیار خوب مسئولان بومی استهبان در صدور مجوز برای تولید فراورده‌های انجیر می‌گوید: شهرستان استهبان صنعت ندارد و ۹۰ درصد اقتصاد استهبان کشاورزی و باغی - با محوریت تولید انجیر- است، بنابراین تقاضا می‌شود دولت همکاری لازم در زمینه صدور مجوز برای تولید فراورده‌های انجیر استهبان را داشته باشد، زیرا فراوری انجیر این محصول را به محصولاتی با ارزش بیشتر تبدیل می‌کند که این مهم افزون بر کاهش ضایعات محصولات باغی، منجر به افزایش صادرات و ارزآوری برای کشور می‌شود.
پاشنه آشیل انجیرستان‌ها
خشکسالی، نوسان دما و سرمازدگی امسال موجب کاهش محصول انجیر استهبان شده است. از این مشکلات و کاهش محصول که بگذریم کمبود صنایع تبدیلی به درد مضاعفی تبدیل شده که کشاورزان و باغداران را به ناچار به سمت خام‌فروشی سوق می‌دهد.
مدیر جهاد کشاورزی استهبان نیز با تأیید نبود و کمبود صنایع تبدیلی مناسب برای فراوری انجیر می‌گوید: این موضوع درد مضاعف انجیرکاران استهبان شده است.
مهدی اعیان‌منش در این زمینه می‌افزاید: توسعه صنایع تبدیلی موجب می‌شود کار بسته‌بندی و فراوری انجیر به درستی و به موقع انجام شود و این مهم سود بسیار بیشتری برای کشاورز به همراه دارد و موجب ارزآوری خوبی برای استان و کشور می‌شود.
ضرورت توسعه فراوری انجیر استهبان
مدیر جهاد کشاورزی استهبان اذعان می‌کند: هر چند هم اکنون فراوری انجیر در استهبان انجام می‌شود، اما نسبت به حجم تولید، بسیار کم است؛ صادرات عمدتاً به صورت خام، یعنی پس از سورت و بسته‌بندی صورت می‌گیرد در حالی که بازارهای جهانی زمینه خرید محصولات فراوری شده انجیر را دارند. اعیان‌منش با اشاره به اینکه ۱۳ کارخانه بسته‌بندی خشکبار، چهار کارخانه فراوری و هشت سردخانه به ظرفیت ۲۰هزار تن در استهبان وجود دارد، می‌گوید: این ظرفیت پاسخگوی تولید انجیر منطقه نیست و ضرورت دارد تمهیدات لازم برای توسعه فراوری محصولات انجیر اندیشیده شود.
نظر شما