به گفته سیدرسول مهاجر، معاون دیپلماسی وزارت خارجه این کنفرانس پنج روزه با رویکرد سیاسی و اقتصادی برگزار می‌شود و مشارکت تعداد زیادی از کشورهای آفریقایی در این نشست گویای پویایی و عملکرد فعال نهاد دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه برای برگزاری گسترده کنفرانس است.

آفریقا؛ شریک راهبردی در هندسه نوین قدرت جهانی

مسعود پزشکیان، رئیس جمهور در سخنانی در این نشست اعلام کرد: ایران آمادگی دارد در همه دستاوردهای خود با آفریقا شریک شود و همکاری در زمینه‌های سلامت، تجارت، صنعت، کشاورزی، امنیت، صلح و آرامش را توسعه و گسترش دهد.گفتنی است توجه به سیاست‌ها و راهبردهای کلان سیاست خارجی مبنی بر استفاده از دیپلماسی اقتصادی و گسترش مناسبات و همکاری‌ها با کشورهای مختلف موجب شده وزارت خارجه به دنبال خلق یا توسعه فرصت‌های جدید حتی در دل سرزمین‌ها و قاره‌های دیگر باشد. بر همین اساس، قاره آفریقا دارای فرصت‌های بی‌بدیلی برای کشورمان از نظر گستره جمعیتی، منابع طبیعی و معدنی و همکاری‌های تجاری است و علاوه بر این، موانع سیاسی کمتری برای گسترش روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای آن وجود دارد.از سوی دیگر، قاره سیاه به دلیل اهمیت راهبردی آن و همچنین تحمل خسارت‌ها و اقدام‌های ناشی از رفتار استعماری دولت‌های سلطه‌گر، دارای پیش‌زمینه‌ها و ابعاد نرم‌افزاری مناسبی برای همکاری و مناسبات فراامپریالیستی و غیرانحصاری با کشورهای غیرغربی است. چنان‌که در همین راستا، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور در این کنفرانس با بیان اینکه به پیوندهای بیش از هزار ساله خود با قاره بزرگ آفریقا می‌بالیم، گفت: «تعامل ایران با ملت‌ها و دولت‌های آفریقایی بر پایه اصول انسانی عدالت‌محوری، کرامت ملت‌ها و اشتراکات تاریخی و تمدنی استوار است. ما آفریقا را نه صرفاً یک بازار مصرفی بلکه یک شریک راهبردی در هندسه نوین قدرت جهانی می‌دانیم، بنابراین زمان آن رسیده که ملت‌های جنوب در تاریخ معاصر قواعد بازی را خودشان بنویسند. ائتلاف جنوب جهانی، ائتلافی برای طراحی نظمی نو و نظمی برخاسته از قلب ملت‌هاست. ما در ایران، نه تنها از منابع غنی نفت، گاز و معادن برخورداریم، بلکه اراده، دانش و فناوری لازم را نیز در اختیار داریم. این توانمندی را نه در راستای سلطه، بلکه در مسیر برادری و هم‌سرنوشتی با آفریقا به کار خواهیم گرفت».

برگزاری کنفرانس با هدف جبران نقایص

همچنین اکبر خسروی‌نژاد، دستیار وزیر و مدیر کل آفریقای وزارت امور خارجه نیز جبران نقیصه‌های موجود در حوزه روابط با آفریقا را از دیگر فرصت‌ها و اهداف برگزاری این کنفرانس می‌داند.قاره آفریقا از ظرفیت‌های بسیاری همچون انقلاب فناورانه، منابع طبیعی و فرصت‌های بی‌نظیر سرمایه‌گذاری و نیروی کار جوان برخوردار است. براساس گزارش‌های مطرح شده، آفریقا ۳۰ درصد ذخایر معدنی و ۶۰ درصد زمین‌های قابل کشت جهان را داراست و ظرفیت‌های بزرگ اقتصادی این قاره موجب شده کشورهایی همچون چین، آمریکا، روسیه و حتی ترکیه نیز در پی گسترش روابط تجاری با آن باشند. این قاره امروز به بازاری ۴/۱ میلیارد نفری با ارزش بالقوه ۴۰۰ میلیارد دلاری تبدیل شده که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ایرانی بسیار جذاب باشد. از همین منظر، تهران نیز برای حضور در معادلات اقتصادی جهان و ایجاد عرصه‌های جدید مناسبات تجاری، نیازمند رونق دیپلماسی اقتصادی با کشورهای قاره آفریقا و سوق دادن برنامه‌ریزی‌ها و توجهات به سوی این قاره است. در حالی که به اعتقاد برخی از کارشناسان، توسعه روابط اقتصادی با کشورهای غربی در شرایط تحریم شاید عایدی خاصی برای ایران نداشته باشد، اما برقراری روابط تجاری با کشورهای آفریقایی از آنجایی برای جمهوری اسلامی اهمیت دارد که بخش خصوصی نیز می‌تواند با حضور در این میدان به نقش‌آفرینی بپردازد و با راه‌اندازی خطوط تولید در این کشورها علاوه ‌بر رفع نیاز آن‌ها، به درآمدزایی و ارزآوری برای کشور اقدام کند و توافقی برد – برد را رقم بزند. ایران در حال حاضر با وجود تحریم‌ها و موانع توسعه، روابط اقتصادی مطلوبی با کشور ونزوئلا در آمریکای جنوبی برقرار کرده و این تجربه می‌تواند در رابطه با آفریقا هم تجربه شده و منافع بسیاری را نصیب کشور کند.