عضو هیئت علمی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در این نشست که در تالار شیخ طوسی این بنیاد برگزار شد، یکی از مهم‌ترین مباحث مهم در مجموعه آستان قدس رضوی را انجام پژوهش‌های علمی در حوزه زیارت دانست.
سبک نوین پژوهش های حوزه زیارت
حجت‌الاسلام و المسلمین رضا شیرازی با بیان اینکه پژوهش‌های حوزه زیارت از سال ۱۳۸۰ به سبک نوین در ایران آغاز شده است، گفت: این پژوهش‌ها در دهه ۱۴۰۰ شتاب بیشتری گرفته و حوزه علمی با موضوعات مختلف در این خصوص، شکل گرفته است.
وی گفت: از موضوعاتی که در راستای تولیدات علمی در حوزه زیارت، در دانشگاه‌ها انجام شده است می‌توان به مدیریت زیارت، رویداد زیارت، امنیت زیارت، زنان و زیارت، شهر زیارتی، طراحی مزارات زیارت، اثرات اجتماعی مزارات، طراحی شهر زیارتی و ... اشاره کرد.
این پژوهشگر در ادامه خاطر نشان کرد: حوزه علمی زیارت به یک بلوغ نسبی رسیده است و مشکل عمده اثرات پژوهش هایی که در این حوزه انجام شده، نبود امتداد اجتماعی آن است.
وی افزود: در حوزه علمی زیارت، رشته‌های مختلفی همچون علوم جغرافیایی با علوم مختلف آن، مدیریت، الهیات و معارف با گرایش های متعدد آن، رشته علوم ارتباطات، علوم سیاسی، علوم تربیتی، مشاوره و... ورود پیدا کرده‌اند که مشکل خروجی‌ها آنان نگاه رشته‌ای به این حوزه است.
وی ادامه داد: متاسفانه اندیشمندانی که به حوزه زیارت ورود پیدا کرده‌اند، نگاه رشته‌ای به زیارت داشته‌اند، به این معنا که از نگاه زیارت به مسائل زیارت نگاه نشده است بلکه از نگاه رشته، به مسئله زیارت توجه شده است.
حجت‌الاسلام شیرازی، خاطر نشان کرد: اگر بخواهیم حوزه زیارت تبدیل به رشته شود نیاز به چندین کار مقدماتی داریم و باید بستر سازی شود.
نخست باید مباحث علمی زیارت را قابل تدریس، تعلیم و تعلم کنیم و اساتیدی تربیت شوند که با نگاه رشته حوزه زیارتی، به این حوزه بپردازند.
همکاری رشته ها در حوزه مطالعات زیارت
عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی آرمان رضوی نیز در ادامه این نشست، گفت: امروزه گرایش فزاینده‌ای به رویکرد فرارشته‌ای در برنامه‌ریزی درسی در دانشگاه‌ها، مشاهده می‌شود. مطالعات فرارشته‌ای از عرصه، مقاصد و هدف‌ها به حوزه اعمال و اقدامات در حال گذار است. در این رهگذر عینیت‌بخشی به رویکرد فرارشته‌ای در قلمروی برنامه درسی و رساندن آن از مرحله طرح به حیطه عمل، مشکلاتی فراروی کارگزاران برنامه درسی قرار دارد.
امین بابادی، با طرح این سوال که مطالعات زیارت چگونه می‌تواند برآمده از رشته‌ها باشد و نسبت همکاری رشته‌ها در حوزه مطالعات زیارت چگونه است؟ افزود: امروزه ادبیات وسیعی در مورد ماهیت میان رشته‌ای، چند رشته‌ای و... وجود دارد و تعداد نشریه‌ها و فصل نامه‌های مرتبط با موضوع مطالعات میان رشته‌ای در حال افزایش است.
وی ادامه داد: ما اگر بخواهیم درک درستی از واژه فرا رشته‌ای داشته باشیم ابتدا باید مفاهیم نزدیک به آن مانند رشته تحصیلی، چند رشته‌ای، بین رشته‌ای، میان رشته‌ای، فرا رشته‌ای، درون رشته‌ای و پسا رشته‌ای را، بدانیم.
بابادی افزود: رشته اساسا توسط مربیان و فلاسفه علم تعریف شده است و به معنای مجموعه آموزشی که به شاگرد داده می شود و از نظم و انتظام برخوردار است، گفته می‌شود.
وی ابراز کرد: باید اجتماعی از اندیشمندان مختلف تشکیل دهیم و رشته‌های مختلف به صورت میان رشته‌ای با هم همکاری کنند و نظریات خود را پیرامون مسائل زیارت مطرح کنند تا از گفت‌وگوهای رشته‌ای بتوانیم مشترکاتی را استخراج کرده و روش و نظریه جدیدی در حوزه مطالعات زیارت شکل گیرد.
نظر شما