در دولت‌های پیشین، سفر ارزان به معنای اقامت در مدارس سفر با اتوبوس و صرف غذا در رستوران درجه ۳ بود. همه ساله با نزدیک شدن به پایان سال سفرهای داخلی و گشت و گذار به عنوان یکی از تفریحات خانواده ها صدرنشین نیازها می شود اما امسال با توجه به گرانی‌های حادث شده، این موضوع از حالا به دغدغه خانواده‌ها به ویژه سرپرستان خانواده تبدیل شده است.
ارزان‌سازی سفر یکی از شعارهایی است که در تمامی دولت‌ها مطرح شده اما تاکنون محقق نشده است.
سفر ارزان یکی از شعارهایی است که برای مسئولان حکم دغدغه داشته بنابراین در طول سال‌های گذشته تمام مسئولانی که وارد سازمان میراث فرهنگی شدند طرح‌های مختلفی را درباره آن ارائه کردند که تاکنون فرجامی نداشته است.
تاکنون باوجود ارائه طرح‌های مختلف ازجمله طرح تقسیط هزینه‌های سفر، بنزین مسافرتی، سفر کارت ملی و یارانه سفر اتفاق کاربردی در این زمینه رخ نداده است.
وظیفه دولت چیست؟
یکی از مهم‌ترین وظایفی که دولت‌ها بر عهده دارند، حوزه گردشگری است ولی متأسفانه این حوزه در دولت‌های گذشته کنار گذاشته‌شده و در این سال‌ها از جانب دولتمردان اقدامی عملی برای تسهیل مسافرت برای خانواده‌ها صورت نگرفته است.
حال با توجه به گرانی‌های اخیر و هزینه‌های بالای مسافرت برای خانواده‌ها، بیشترین صدمه را حوزه گردشگری متحمل می‌شود؛ زیرا خانواده‌ها تمایلی برای رفتن برای مسافرت ندارند و از سوی دیگر هزینه‌های سنگین، آن‌ها را از رفتن به مسافرت منصرف می‌کند.
یکی از مهم‌ترین وظایفی که دولت‌ها بر عهده دارند، حوزه گردشگری است ولی متأسفانه این حوزه در دولت‌های گذشته کنار گذاشته‌شده و در این سال‌ها از جانب دولتمردان اقدامی عملی برای تسهیل مسافرت برای خانواده‌ها صورت نگرفته است.
شاید به همین علت بود که علی‌اصغر مونسان از نخستین روزهای انتخاب خود به‌عنوان معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در دولت یازدهم موضوع ارزان‌سازی سفر را در اولویت برنامه‌های خود قرارداد و اذعان کرد برنامه‌ریزی‌ها برای تحقق این موضوع در معاونت گردشگری این سازمان آغازشده است!
راه‌اندازی قطار گردشگری و توسعه بوم‌گردی دو راهکار اصلی مونسان برای تحقق سفرهای ارزان‌قیمت در سال ۹۶ عنوان شد و او ۱۳ بهمن ۹۶ در گفت‌وگو با بخش خبری ۲۱ شبکه یک سیما درباره برنامه‌های سازمان میراث برای توسعه گردشگری داخلی و ارزان‌قیمت گفت: گران بودن و هزینه‌های بالای تمام‌شده حوزه گردشگری یکی از چالش‌هایی است که تلاش داریم این قیمت‌ها را با تمهیدات ویژه‌ای کنترل کنیم!
این‌همه درحالی‌که است که نه‌تنها شیوع بیماری کرونا فرصت رونق از گردشگری داخلی را ربود، بلکه با افزایش تورم لجام‌گسیخته هزینه سفرهای داخلی به چند برابر رسید و عملاً هیچ‌یک از وعده‌های رئیس سازمان میراث فرهنگی سابق به منصه ظهور نرسید.
وعده‌های وزرا
با روی کار آمدن دولت سیزدهم وعده‌های سفر ارزان به شکل دیگری جلوه پیدا کرد. نشست اصناف و انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی استان‌های مختلف در شهر شیراز ۱۱ شهریور ۱۴۰۰ و سخنان وزیر گردشگری اگرچه روزنه‌ای از امید در دل ایرانیان برای تحقق سفر ارزان ایجاد کرد، اما هنوز تا پایان تعطیلات نوروز ۱۴۰۲ دستاوردی برای مسافران نداشته است.
در این نشست عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به شکل ویدئوکنفرانس حضور داشت و بارها تأکید کرد: باید بسته‌های سفر ارزان تهیه شوند، شعاری که همواره در دولت قبلی تکرار می‌شد.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به بخش خصوصی تأکید کرد برنامه سفر ارزان را برای اقشار کم‌درآمد، طراحی کند زیرا سفر و شادی حق همه مردم است و سفرهای زیارتی در کنار سفرهای سیاحتی، حق مسلم مردم ایران است.
جالب اینجاست این وزیر جدید حتی پا را از سفرهای ارزان داخلی هم فراتر گذاشت و اظهار کرد: «طی مذاکرات متقابل با دولت تاجیکستان در بحث گردشگری ارزان‌قیمت رئیس‌جمهور کشور تاجیکستان نسبت به این مهم علاقه نشان دادند؛ بنابراین ما گردشگری زمینی و مسافرت از ایران به سمت تاجیکستان را دنبال می‌کنیم».
تعریف ارزان از نگاه دولتمردان
در دولت‌های پیشین سفر ارزان به معنای اقامت در مدارس، رفت‌وآمد با اتوبوس‌های فرسوده و غذا خوردن در رستوران‌های درجه ۳ بود.
اجرای طرح‌ها سفر کارت ملی یکی از راهکارهای دولت‌های پیشین بود که در دهه ۸۰ توسط مسئولان سازمان میراث فرهنگی ارائه و تعریف شد حتی چند سال هم درگیر و دار اجرای آن بود اما درنهایت شکست خورد.
به‌هرحال طرح سفر کارت ملی عنوان طرحی بود که سازمان میراث فرهنگی برای قسطی کردن سفرها اجرا کرد، به‌این‌ترتیب که بخش‌های رفاهی اداره‌ها و سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف می‌بایست مبلغی را به‌عنوان هزینه سفر در کارت سفر کارکنان و کارمندان خود واریز می‌کردند و کارکنان نیز با آن کارت‌ها به رستوران‌ها، هتل‌ها و مراکز طرف قرارداد با پروژه سفر کارت می‌رفتند و از خدمات آن‌ها استفاده می‌کردند.
آنچه که در طی سال های گذشته تجربه شده نشان می دهد که ظاهراً قرار نیست فکری به حال پروازهای گران داخلی، هتل‌ها، خدمات نامناسب رستوران‌ها و مجتمع‌های بین‌راهی شود بلکه دولتمردان می‌خواهند مردم در همین شرایط به سفر بروند و قسط آن را بپردازند با همان خدمات گران و با همان خدمات حداقلی. یعنی مردم مدت‌ها بابت سفرشان در حال پرداخت قسط باشند!
بسته سفر ارزان
بنا بر گفته کارشناسان پیش از تهیه بسته سفر ارزان باید حمل‌ونقل و اقامت ارزان شود؛ زیرا اجزای سفر را حمل‌ونقل و اقامت تشکیل می‌دهند و واضح است که اگر حمل‌ونقل اقامت گران باشد سفر ارزان معنایی ندارد و این امر نیز نیاز به تعامل و تلاش وزارت گردشگری دارد و دفاتر مسافرتی قرار نیست معجزه کنند.
آنچه که در طی سال های گذشته تجربه شده نشان می دهد که ظاهراً قرار نیست فکری به حال پروازهای گران داخلی، هتل‌ها، خدمات نامناسب رستوران‌ها و مجتمع‌های بین‌راهی شود بلکه دولتمردان می‌خواهند مردم در همین شرایط به سفر بروند و قسط آن را بپردازند با همان خدمات گران و با همان خدمات حداقلی. یعنی مردم مدت‌ها بابت سفرشان در حال پرداخت قسط باشند!
متأسفانه در ادوار گذشته معاونان و مدیرکل‌ها حوزه گردشگری در وزارتخانه میراث و گردشگری برای عملیاتی شدن طرح «سفرهای ارزان» راه‌های مختلف را اعم از دخیل کردن بخش دولتی، ارگان‌ها و نهادها و حتی واردکردن بخش‌های خصوصی از هتل‌داران گرفته تا آژانس‌داران را در پیش گرفتند، اما بازهم به نتیجه نرسیدند.
این روند تا جایی پیش رفته است که در حال حاضر می‌توان گفت «سفرهای ارزان» به‌نوعی تبدیل به طرحی شکست‌خورده شده است.
نظارت بی نظارت
متأسفانه نگاهی بر قیمت بلیت هواپیما به ویژه در ایام تعطیلات مذهبی و رسمی نشان می دهد دولتمردان اعتقاد و یا ارده‌ای برای مهار قیمت و یا حمایت از مسافر ندارند، به همین دلیل است که صاحبان اصلی بخش حمل و نقل هوایی هر کار که دلشان می‌خواهد انجام می‌دهند و نتیجه آن می‌شود که بلیت پرواز تهران استانبول که البته هزینه‌های مازاد سوخت و کیفیت بالای خدمات‌رسانی را دارد ۱۰ میلیون تومان است و بلیت پرواز به کیش هم بدون هزینه مازاد سوخت و کیفیت پایین خدمات همین مبلغ تمام می شود، با این تفاوت که بلیت کیش در ایام تعطیلات به قیمت ۱۵ میلیون تومان خرید و فروش شده است.
دولت مدام بر برداشتن موانع گردشگری کشور تأکید دارد اما یکی از مهم‌ترین موانع گردشگری در ایران گران بودن هزینه سفر است که نه تنها برنامه ای برای حمایت از مصرف‌کننده تاکنون در دستور کار قرار نداشته، بلکه هر روز شاهد افزایش نرخ خدمات هستیم.
سخنان حرمت‌الله رفیعی رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در گفت‌وگو با روزنامه همشهری در ۲۶ دی ۱۴۰۳ خود گواه این مدعاست که بر خلاف ادعاهای بیان شده اما دولت چندان در این راستا تمایل به دخالت و نظارت ندارد و فقط نظاره‌گر است!
وی در این رابطه اذعان می‌کند: گرانی بلیت و سوء‌استفاده ایرلاین‌ها مبنی بر گران‌فروشی را نه تنها به آقای عارف معاون اول رئیس جمهور و آقای صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفتیم، بلکه پیش‌تر حتی به شخص رئیس جمهوری نیز با همین صراحت گفته شده اما تا به امروز هیچ برخوردی با متخلفان صورت نگرفته است.
نظر شما