این مرکز با تکیه بر اساتید برجسته حوزه خراسان و همکاری نهادهای علمی، میکوشد الگویی برای تحقق «حوزه تراز انقلاب اسلامی» و کاربست فقه در اداره جامعه ارائه دهد.

دانش فقه، به جهت جایگاه و کارکردی که در حیات و جامعه انسانی دارد، اگر مهمترین دانش در مجموعه دانش های اسلامی نباشد، در زمره مهمترین آنها قرار دارد.

امروزه و در پرتو حکومت و نظام اسلامی، فقه به مثابه نرم افزار اداره جامعه و حکومت، اهمیت و محوریت ویژه ای یافته است. نظام اسلامی در ایران، نظامی با محوریت فقه و کارگزار فقیه عادل، لزوم و ضرورت پرداختن تفصیلی و تخصصی به فقه را مضاعف کرده است.

بدیهی است حضور فقه در عرصه حکومت و اداره، الزاماتی دارد:

اولین الزام در این ساحت، تغییر رویکرد در فقه از فردی نگری و جزئی نگری و رویکرد اتمیک، به رویکرد حکومتی، اجتماعی، سیتمی و نظام مند است.

دومین الزام در این زمینه، رویکرد تخصصی به فقه در عرصه های مختلف است. با توجه به نیازها روزافزون و نو به نو حکومت و جامعه، امروز نمی توان از تخصص افراد و فقها در عرصه‏ های مختلف فقهی سخن گفت. عصر حاضر، عصر تخصص گرایی و تمرکز بر حوزه و موضوعی خاص و تلاش برای نظریه پردازی و پاسخ گویی تخصصی است.

آنچه نظام اسلامی از حوزه های علمیه انتظار و مطالبه دارد، اولا تولید محتوای فقهی در عرصه های مختلف نظامات اجتماعی و ثانیا تربیت فقیهان و کارشناسان فقهی در عرصه های مختلف تخصصی است.

امروز طلبه ‏ای می‏تواند در بستر جامعه و حکومت پاسخ گوی نیازهای فقهی باشد که توانسته باشد در حوزه ای خاص به صورت متمرکز و متمحض، دانش اندوزی کرده و به مرحله نظریه پردازی، پژوهش و پاسخگویی رسیده باشد. امروز با انباشت اطلاعات کلی، مختلف و متکثر، نمی توان کنشگری علمی-فقهی ماتناسب با نیاز روز جامعه و نظام اسلامی داشت.

بنابراین بر حوزه و متولیان حوزه لازم است که بستر و زمینه رشته ها و گرایش های تخصصی فقه، متناسب با نیازهای جامعه و نظام اسلامی را فراهم آورند و در ساحات مختلف نظامات اجتماعی از قبیل: اقتصاد، سیاست، فرهنگ، حقوق، تربیت و... در دو ساحت افتاء و اقامه و حکمرانی بسترسازی لازم برای تولید محتوا و تربیت نیرو را فراهم آورند.

خصوصاً حوزه علمیه خراسان در این زمینه نیاز به تلاش و جهد و جهد بیشتری دارد. حوزه خراسان، حوزه ای چست و چابک و و دارای انگیزه فراوان با اساتید و طلاب مستعد است که بسیار بهتر و راحت ار از دیگر حوزه های علمیه شیعی، می تواند در این جهت گام بردارد و به عنوان الگویی تمام عیار در زمینه «حوزه تراز انقلاب اسلامی» به منصه ظهور برسد.

مرکز تخصصی آخوند خراسانی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، باتوجه به این مهم و متکی بر منابع علمی و انسانی مورد توجه، تلاش کرده است در حوزه علمیه خراسان در این زمینه کنشگری مناسب علمی، آموزشی، پژوهشی و تبلیغی داشته باشد و به صورت مستمر در پیشنهاد و طراحی رشته های مختلف تخصصی در حوزه های مختلف علوم اسلامی، از جمله فقه‏های تخصصی و مضاف پیشگامی فعالانه ای داشته است. همچنین برگزاری برنامه های مختلف علمی در قالب همایش، نشست، کرسی، جلسات هم اندیشی با اساتید و نخبگان حوزه های مختلف علوم اسلامی و نیز فعال سازی گروه ها و رشته های مختلف علمی از قبیل گروه فلسفه و کلام، گروه اخلاق و تربیت، گروه فرهنگ و ارتباطات، گروه علم و معارف قرآن و حدیثریال و تربیت دهها و صدها دانش پژوه و طلبه در این رشته های تخصصی از نشانه های جَهد و جُهد پایا و پویای علمی این مرکز در حوزه علمیه خراسان بوده است.

از جمله گروه‏ های علمی فعال و موثر مرکز تخصصی آخوند خراسانی، «گروه فقه و مبانی اجتهاد» است. این گروه از سال 1382 با محوریت اساتید شاخص و سرآمد حوزه علمیه خراسان و با حضور و مشورت برخی از اعاظم حوزه علمیه فعالیت خود را آغاز نموده است.

هدف گروه فقه و مبانی اجتهاد، طراحی و اجرای رشته‏ های تخصصی فقه در موضوعات مختلف مورد نیاز جامعه و نظام اسلامی، در راستای تربیت فقیهان و فقه‏ پژوهانی است که بتواند در ساحات مختلف اجتهاد و نظریه پردازی، تحقیق و پژوهش، تدریس و آموزش در سطوح مختلف علمی حوزوی و ورشته های مرتبط دانشگاهی، و نیز تصدی مناصب مختلف و متناسب با رشته و تخصص‏شان در جایگاه های مختلف حوزوی و سازمانهای دولتی، توانایی نقش‏آفرینی و کنشگری داشته باشد.

از جمله رشته‏های تخصصی فقهی دارای مصوبه در حوزه خراسان می توان به رشته فقه مقارن (اختصاصی برادران) و فقه خانواده (اختصاصی خواهران) اشاره کرد که در مرکز تخصصی آخوند خراسانی و مرکز طوبی در حال اجرا است. همچنین رشته های دیگری از قبیل فقه نظام ساز، فقه و حقوق و تربیت مدرسی فقه و اصول دارای مصوبه از شورای عالی و مرکز مدیریت هستند که امکان و ظرفیت اجرا در مرکز آخوند خراسانی و گروه فقه و مبانی اجتهاد را دارند و مرکزبا جدیت دنبال اخذ مجوز اجرای ای نرشته ها می‏باشد و در صورت موافقت شورای عالی و مدیریت محترم حوزه خراسان، اجرایی و عملیاتی خواهد شد.

همچنین گروه فقه و مبانی اجتهاد به دنبال طراحی و اجرای رشته های جدید فقهی در حوزه های مختلف و مورد نیاز نظام و جامعه اسلامی است. رشته فقه و تعلم و تربیت، رشته فقه سیاسی، رشته فقه حکمرانی از جمله رشته‏هایی است که در دستورکار گروه قرار دارد. به عنوان مثالف طراحی رشته فقه و تعلیم و تربیت اتمام یافته و مدتی است که در نوبت اخذ مصوبه از شورای گسترش و مرکز مدیریت است. همچنین طراحی رشته فقه سیاسی به همت اساتید شلخص حوزه علمیه مشهد در این زمینه به اتمام رسیده و فرآیند اخر مجوز را طی می‏کند. رشته فقه حکمرانی نیز در دست طراحی است.

مرکز تخصصی آخوند خراسانی و گروه فقه و مبانی اجتهاد، با توجه به اهداف و مارمویت‏های خود، تمام تلاش و همت خود در مسیر طراحی و اجرای رشته های تخصصی فقهی، تولید محتوای تخصصی و تربیت نیروی متخصص و متمحض در رشته های فقهی را به کار بسته و با جلب حمایت ها و مساعدت‏های علمی اساتید تراز حوزه علمیه خراسان، تلاش می کند گفتمان فقه های تخصصی را در حوزه علمیه خراسان بسط و گسترش دهد و در این مسیر دست یاری و همدلی به سوی تمامی مسئولان و متولیان امر و نیز جملگی اساتید و پژوهشگران حوزه فقه و اصول دراز می کند. امید که بتوانیم در مسیر تحقق ماموریت بنیادین حوزه‏های علمیه، یعنی «تحقق حاکمیت دینی» گامی هرچند کوچک، برداریم.