به گزارش قدس خراسان، برقراری امنیت در اطلاعات و داده موضوع با اهمیتی است که مورد توجه همه دستگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی در شهر و استان ما قرار دارد. تجربه نیز ثابت کرده در این زمینه با مسائلی روبه‌رو هستیم که علاوه بر تضاد با امنیت سایبری، تاحدی کار اطلاع‌رسانی داده و اطلاعات را در سطوح مختلف جامعه با اختلال ایجاد کرده و سازمان‌ها و نهادهای مختلف باتوجه به اینکه امنیت سایبری را نمی‌توانند به خوبی اجرا کنند از ارائه برخی اطلاعات مورد نیاز بخش مختلف جامعه سرباز می‌زنند. باتوجه به پیشرفت هوش مصنوعی در دنیا و به همان نسبت در شهرما که در برخی بخش‌ها پیشرو نیز هست، می‌توان امید داشت که این ابزار قدرتمند به کمک برقراری امنیت سایبری در سطح دستگاههای اجرایی و امنیتی ما نیز بیاید و ما نیز از برخی اطلاعات در زمینه زیرساخت‌ها، انرژی، آلودگی هوا، سرطان‌ها و سن ابتلای به آنها که به بهانه‌های مختلف امنیتی در اختیار عموم قرار نمی‌گیرد، مطلع شویم. هرچند سکوی هوش مصنوعی که به تازگی در تهران رونمایی شد، به این دلیل که حرف جدیدی برای گفتن نداشت، متخصصان این حوزه را تاحدی ناامید کرد ولی باید دید همین سکوی هوش مصنوعی تا چه حد می‌تواند به برقراری امنیت سایبری در دستگاههای اجرایی ما کمک کند؟
ضعف در استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب خراسان رضوی درباره تاثیر استفاده از هوش مصنوعی بر امنیت سایبری در بسترهای مختلف در سطح استان در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: سامانه‌ها و بسترهایی که از آنها برای مدیریت، راهبری، کنترل، سنجش و پایش انرژی برق مانند واحد دیسپاچینگ شرکت برق استان استفاده می‌کنیم بسترهای پیشرفته و خوبیست اما اینکه آیا برای راهبری، سنجش و پایش شبکه برق از هوش مصنوعی هم در این حوزه‌ها استفاده شده یا نه جای تردید وجود دارد.
محمدرضا فلفلانی می‌افزاید: بسیاری از فرایندها، هوشمندسازی شده ولی اساساً اینکه از الگوریتم‌های هوش مصنوعی استفاده شده و دخالت انسان در این نوع موضوعات به حداقل برسد، باید گفت ضعف‌هایی در این حوزه وجود دارد.
به گفته وی در اینکه این بسترها ایمن بوده و بتواند در برابر حملات سایبری مقاومت بالایی داشته باشد نیز تردید وجود دارد کما اینکه در سال‌های گذشته در برخی از موضوعات مثل شبکه پمپ بنزین‌ها شاهد حملات سایبری و غیره بودیم که متاسفانه با اهداف خرابکاری صنعتی و نفوذ در سیستم، انجام شده و سوابقش نیز موجود است.
سوء استفاده از داده ارزشمند
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب خراسان رضوی با اشاره به ضرورت تعریف پروژه در این حوزه تاکید می‌کند: مسئولین و مدیران شرکت‌ها با درک اهمیت این موضوع باید به تعریف اقداماتی در این زمینه که شامل اطلاعات عملیاتی است دست بزنند؛ داده‌هایی که بسیار ارزشمند بوده و زمینه‌هایی برای سوء استفاده به شمار می‌روند.
فلفلانی ادامه می‌دهد: در حوزه امنیت سایبری بسیار اهمیت دارد که با استفاده از هوش مصنوعی بتوانیم شبکه ایمن‌تر و به نوعی غیرقابل نفوذ داشته یا احتمال نفوذ را به حداقل برسانیم و با کمک هوش مصنوعی، از طریق یک رویکرد پیشوازانه یا پیشگیرانه نسبت به حملات سایبری اقدام کنیم که متاسفانه یکی از چالش‌های ما برای این کار داشتن نیروی متخصص چند وجهی است که استان ما در این مسئله به شدت با کمبود مواجه است.
وی با اشاره به شرکت‌هایی که در استان ما در این حوزه پیشرو هستند، می‌گوید: به صورت جسته و گریخته شرکت‌های زیرساختی استان، اقداماتی انجام داده‌اند؛ به عنوان مثال در صنعت نیروگاهی، در یکی از نیروگاه‌های مشهد پروژه‌ای تعریف شد که با استفاده از هوش مصنوعی و آنالیز ارتعاشات تجهیزات نیروگاه، می‌توانست رویکردهای پیشگیرانه و پیشوازانه نسبت به نگهداری و تعمیرات تجهیزات تعریف کند و برهمین اساس، مدیریت دارایی فیزیکی به نحو بهتری در این صنعت مهم و زیرساختی انجام شود.
هوشمندسازی یا بکارگیری هوش مصنوعی؟
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب خراسان رضوی ادامه می‌دهد: با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و با نگاه مدیریت ریسک و هدف افزایش طول عمر تجهیزات، فاصله زمانی بین دو خرابی افزایش پیدا کرده و اقداماتی انجام شد که نتایج ارزشمندی نیز دربرداشت. همچنین در همین صنعت، برای بهبود برخی شاخص‌ها مثل کنترل پذیری شبکه، رویت پذیری شبکه و غیره نیز پروژه‌هایی تعریف و انجام شد ولی در این حوزه نیز استفاده از نگاه هوشمندسازی بیشتر مطرح بود تا هوش مصنوعی.
فلفلانی با اشاره به ضرورت تقویت سکوهای داخلی هوش مصنوعی تاکید می‌کند: اگر این سکوها رشد کنند، می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده از متخصصین این سکوها و همچنین اطلاعات، دانش و زیرساخت‌هایی که در همین سکوها ایجاد می‌شود، در صنایع زیرساختی استفاده کرده و بهره‌مند بشویم ولی در حال حاضر بدیهی است که در این زمینه‌ها ما با ضعف‌های جدی مواجه هستیم.
به گفته وی تقویت سکوهای داخلی و زیست بوم هوش مصنوعی می‌تواند یکی از استراتژی‌ها یا راهبردها در سطح خراسان رضوی و کشور باشد ولی متاسفانه اگرچه اقداماتی انجام و پروژه‌هایی نیز تعریف شده و معاونت علمی ریاست جمهوری نیز سعی در حمایت دارد ولی این موارد ناکافی و ناکارآمد است و حضور فعالانه‌تر و موثرتر بخش خصوصی در این حوزه‌ها را می‌طلبد و درواقع بدون مشارکت موثر بخش خصوصی نمی‌توان مسیر را طی کرد.
تمام دستگاه‌ها شناسنامه اقلام آماری تهیه کنند تا ضعف ثبت اطلاعات حل شود
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب خراسان رضوی معتقد است تمامی دستگاههای اجرایی، نهادها و موسسات عمومی، باید شناسنامه‌هایی برای اقلام آماری، داده‌ها و اطلاعات خود تهیه کنند که طی آن مشخص شود چه فرایندهایی، در چه واحدهایی از این سازمان‌ها، چه داده‌هایی را تولید و مصرف می‌کند، روند تبدیل این داده‌ها به اطلاعات به چه صورت است و چه اطلاعاتی به‌عنوان خروجی، ارائه شده و این اقلام داده و اطلاعات در چه بازه‌های زمانی و از طریق چه درگاه‌هایی به عموم مردم یا ذینفعان مختلف اطلاع رسانی می‌شود تا ضعف موجود در ثبت و ساماندهی اطلاعات در سطح استان رفع شود.
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب خراسان رضوی با اشاره به ضرورت شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی به مردم، تاکید می‌کند: ایجاد چنین فضای اطلاع‌رسانی و روشن‌شدن روند تصدیق و صحه گذاری این اطلاعات در کشور، علاوه بر کمک به ایجاد امنیت سایبری در دستگاه‌ها در بلندمدت می‌تواند سرمایه اجتماعی نظام حکمرانی کشور را نیز تقویت کند. زمانی که مدیرعامل یک شرکت دولتی اعلام می‌کند به‌واسطه تعطیلی‌های ناشی از کمبود سوخت نیروگاه‌ها فلان مقدار صرفه‌جویی شده، با سامانه دسترسی آزاد، مردم ابزاری دارند که می‌توانند این عدد را صحت‌سنجی کنند چون از روند مصرف گذشته نیز مطلع هستند و این روش باورپذیرتر است.
کمبود متخصص در امنیت سایبری
فلفلانی با اشاره به اهمیت امنیت اطلاعات، می‌گوید: باید ساز و کار مشخصی برای امنیت داده‌ها و اطلاعات در شرکت‌ها وجود داشته باشد که مطابق پیگیری‌های صورت گرفته، مشخص شد افراد متخصص در این حوزه متاسفانه بسیار کم هستند و باید در این زمینه پروژه‌های بهبودی در سازمان‌ها تعریف شود تا در بلند مدت شاهد آثار ارزشمند و برکاتش در سطح جامعه باشیم.
به گفته وی در اینصورت، فعالان اقتصادی می‌توانند داده‌های مورد نیاز خود را به موقع و صحیح به دست بیاورند و عموم مردم نیز با چنین اطلاعاتی در یک فضای شفاف زندگی کرده و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی خود را هوشمندانه‌تر انجام داده و در نهایت همه این اتفاقات منجر به بهبود بهره‌وری در اقتصاد کشور می‌شود.
مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب خراسان رضوی با اشاره به تاثیر مثبت این نوع اطلاع‌رسانی در شاخص‌های اقتصادی همانند جی‌دی‌پی، می‌گوید: اگر شرکت‌ها بتوانند شناسنامه اقلام آماری را تهیه کنند و با رعایت اصول امنیت سایبری، داده‌ها و اطلاعات را در اختیار ذینفعان مختلف در چارچوب قوانین و مقررات قرار بدهند، تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم این اتفاق، خود را نشان می‌دهد.
نظر شما