نامگذاری سال ۱۴۰۴ به عنوان «سال سرمایهگذاری برای تولید» نشاندهنده درک سیاستگذاران از اهمیت این موضوع و ضرورت بازاندیشی در اقدامات و اصلاحات جدی در سیاست و اقتصاد است تا فضایی پویا برای سرمایهگذاری صنعتی ایجاد شود.
یکی از اساسیترین مشکلات در فضای اقتصادی ایران، بیاعتمادی به سیاستهای اقتصادی است. این بیاعتمادی، سرمایهگذاران را از ورود به پروژههای بلندمدت و پرریسک باز میدارد. نوسانات نرخ ارز نیز یکی از موانع اصلی است که فضای اقتصادی ایران را درگیر کرده و تولیدکنندگان را با چالشهای متعددی روبرو ساخته است. افزایش هزینههای واردات مواد اولیه و تجهیزات، فشار بر قیمت تمامشده محصولات و ایجاد ابهام در پیشبینیهای مالی، از جمله این چالشها هستند.
محدودیتهای ارزی نیز دسترسی تولیدکنندگان به منابع وارداتی را کاهش داده و توان رقابت آنها در بازارهای بینالمللی را تضعیف کرده است. در کنار نوسانات ارزی، پیچیدگیهای اداری و بوروکراسی نیز به عنوان مانعی بزرگ در مسیر جذب سرمایهگذاری خودنمایی میکند.
فرآیندهای زمانبر و پیچیده دریافت مجوزها، تغییرات مداوم در سیاستهای اقتصادی (بهویژه در زمینه مالیات و گمرک) و کندی فرآیندهای اداری، نه تنها هزینههای اضافی برای کسبوکارها ایجاد میکند، بلکه انگیزه سرمایهگذاران را برای ورود به بازارهای جدید به شدت کاهش میدهد. اما در سال سرمایهگذاری برای تولید شاید فرصتی برای آشتی سرمایهگذاران با اقتصاد وجود داشته باشد.
در اقتصاد ایران که متکی بر منابع طبیعی و محدودیتهای تکنولوژیک است، سرمایهگذاری نقشی محوری ایفا میکند. تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، شامل سرمایهگذاری در زیرساختها، ماشینآلات و فناوری، به افزایش ظرفیت تولید کمک کرده و رشد اقتصادی را تسریع میکند. با این حال، بررسیها نشان میدهد که نسبت تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به تولید ناخالص داخلی در ایران کاهش یافته است که ناشی از بیثباتی اقتصاد کلان، نوسانات ارزی، تورم بالا و محدودیتهای ناشی از تحریمها و رویکردهای سیاست خارجی است.
تجربه جهانی نشان میدهد که ایجاد محیطی باثبات اقتصادی و حقوقی، جذب سرمایهگذاری خارجی را افزایش میدهد. کشورهایی مانند چین، مالزی و ویتنام با کاهش ریسکهای سیاسی و اقتصادی و ارائه مشوقهای مالیاتی، توانستهاند سرمایهگذاران خارجی را جذب کنند. در ایران، بیثباتی اقتصاد کلان و عدماطمینان در سیاست خارجی، از موانع اصلی جذب سرمایهگذاری خارجی است. علاوه بر این، تا زمانیکه ارتباطات اقتصادی با جهان بهصورت عادی شکل نگرفته و سیگنالهای قیمتی غیردستوری در کشور ایجاد نشده، مزیتهای نسبی و مطلق در اقتصاد مشخص نخواهد شد.
با توجه به شعار سال ۱۴۰۴ و شرایط کنونی اقتصاد ایران، چالشهای کلیدی باید برطرف شوند تا سرمایهگذاری بتواند به بهبود رشد اقتصادی منجر شود. نوسانات ارزی، تورم بالا و عدماطمینان در سیاستهای پولی و مالی، سرمایهگذاران را از سرمایهگذاری بازمیدارد. برای حل این مشکل، لازم است سیاستهای انضباطی مالی و پولی اجرا شوند، نرخ تورم کنترل شده و ثبات در بازار ارز ایجاد شود. از سوی دیگر تحریمهای اقتصادی، نه تنها سرمایهگذاری خارجی را محدود کرده، بلکه اعتماد سرمایهگذاران داخلی را نیز کاهش داده است. دیپلماسی اقتصادی فعال و تلاش برای کاهش تنشها میتواند فضای بهتری برای سرمایهگذاری فراهم کند.
نامگذاری سال ۱۴۰۴ به عنوان «سال سرمایهگذاری برای تولید» فرصتی منحصربهفرد برای بازسازی ساختار اقتصادی ایران فراهم میکند. تجربه جهانی نشان میدهد که سرمایهگذاری در زیرساختها، فناوری، آموزش و جذب سرمایهگذاری خارجی میتواند رشد اقتصادی را بهبود بخشد. با این حال، برای موفقیت در این راه، ایران باید چالشهای داخلی مانند بیثباتی اقتصاد کلان و سیاست خارجی را برطرف کند.
نظر شما