در این خصوص با محمد مجابی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور به گفت‌وگو نشستیم.
یکی از مشکلات جدی در کشور پروژه‌های نیمه تمام است بفرمایید برای رفع این مشکل چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در حال حاضر یکی از مسائل مهمی که با آن مواجه هستیم، پروژه‌های ناتمامی است که در سطح کشور وجود دارد و اگر بخواهیم این پروژه‌ها را به لحاظ ارزش اقتصادی موردتوجه قرار دهیم، می‌بینیم که سرمایه عظیمی معطل‌مانده است. در هر دوره مجلس و دولت به‌جای اینکه اهتمام روی اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام صورت گیرد، پروژه‌های جدیدی تعریف و آغاز شده است و همین موضوع موجب شده که میانگین سن اتمام یک پروژه به عددهایی رسیده که اصلاً قابل‌درک و قابل‌قبول نیست.
از مسائل مهمی که باید مدنظر قرار دهیم این است که اگر این جریان ادامه پیدا کند و به‌جای اینکه دوباره سراغ تعداد زیادی پروژه‌های جدید برویم تمام تلاشمان را به کار گیریم که پروژه‌های ناتمام روبه‌اتمام برسانیم و یا تعیین تکلیف کنیم.
یکی از مشکلاتی که در مجالس با آن مواجه بودیم نگاه بخشی و نگاه منطقه‌ای بوده که سبب شده برخی از پروژه‌هایی بنا به ضرورت اجرا شود و به مسائل مهمی که برای اجرای پروژه‌هاست کمتر پرداخته می‌شود.
شاید یکی از نمونه‌هایی که می‌توانیم مثال بزنیم سد گتوند است که دچار مشکلات متعددی در بعد اجرا شد اگر هماهنگی صورت می‌گرفت قطعاً کمتر در اجرا دچار مشکل می‌شدیم؛ مشکلات این چنینی در اثربخشی نگری موجب می‌شود که ما در مسیر توسعه گام‌های مؤثری برنداریم.
از نکات دیگری که باید به آن پرداخته شود این است که خیلی از این پروژه‌های نیمه‌تمام نیاز به تعیین تکلیف دارند و باید برخی از آن ها اجرا و برخی تغییر رویه بدهند.
احداث مترو در تمام شهرها نیاز نیست
یکی از بحث‌هایی که ما در حوزه مدیریت شهری داشتیم این است که احداث مترو در خیلی از شهرها به‌عنوان یک موضوع قطعی و یقینی تلقی شده باتوجه‌به هزینه بسیار سنگینی احداث مترو دارد و شاید این راهکار در برخی از شهرها پاسخگو نباشد و با اتوبوس و تراموا بتوان مشکل حمل‌ونقل عمومی آن شهر را برطرف کرد.
وقتی که مردم ببینند در یک حوزه‌ای می‌شود بحران‌ها را حل کرد، به میدان آمده و می‌توان از سرمایه‌های اجتماعی استفاده کرد و کارها را به مردم واگذار کرد.
نزدیک به ۷۰ هزار پروژه نیمه‌تمام در کشور است که بخشی از آن ها تأمین اعتبار شده و مدت‌زمان پایان کار هم لحاظ شده اما سال‌هاست که رها شده است. باید وفاقی بین دولت و مجلس برای تکمیل این پروژه‌ها ایجاد شود تا تمامی آن ها به اتمام رسیده و یا تعیین تکلیف شوند.
باید از مشارکت‌های مردمی در سال جاری که مقام معظم رهبری آن را به‌عنوان سال سرمایه‌گذاری برای تولید نام‌گذاری کرده، استفاده کنیم و قطعاً یکی از راهکارهایی که بتوان بحران پروژه‌های نیمه‌تمام را حل کرد، ورود مردم است و به نظر من می‌توان خیلی سریع برای اجرایی‌شدن این شعار عمل کرد و در اینجا فقط نیاز است که دولت روی پروژه‌های نیمه‌تمام برنامه‌ریزی کرده و مجلس با قانونی که وضع می‌کند بتواند مشکلات را برطرف کند و اگر این اتفاق بیفتد به‌راحتی می‌توان شعار سال را به مرحله اجرا رساند.
من فکر می‌کنم فرصت‌هایی که در اختیار کشور قرار می‌گیرد باید همیشه در نهایت موقعیت‌شناسی از آن استفاده شود تا کشور بتواند در مسیر رشد قرار گیرد. یکی از مباحث عمده‌ای که در کشور مطرح است هماهنگی بین قوا، بخصوص دو قوه مجریه و مقننه است و باید از خرد جمعی هر دو طرف استفاده کرد تا بتوان کارهای بر زمین‌مانده را انجام داد.
یکی از بهترین دستاویزهایی برای ارتباط بهتر دو قوه توجه به قانون اساسی است و باید اولین نگاه به حقوق اساسی باشد و باید مدنظر تمامی برنامه‌ها و هر نوع اقدامی که می‌خواهیم در کشور انجام دهیم توجه به این قانون باشد.
بر اساس سیاست‌گذاری‌ها در قانون باید برنامه‌ها در مسیری قرار گیرد که بتواند اثرگذاری مناسبی در کشور داشته باشد. مثلاً اقتصاد مقاومتی یکی از سیاست‌هایی است که بسیار موردتوجه قرار گرفته و به آن در حال حاضر پرداخته شده است.
تهران به معضل بی‌آبی روبرو است برای رفع این مشکل چه اقداماتی صورت‌گرفته است؟
یکی از مشکلات جدی که کشور در حال حاضر با آن مواجه است کم‌آبی است، در حال حاضر به‌طورقطع یقین می‌توانم بگویم که بحث آب در کشور یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی است که باید به آن پرداخته شود. بحث ناترازی انرژی را هم داریم و باید به روش‌های مختلف برای رفع این مشکل تدبیر کرد.
چقدر در کشور از آب‌های تجدیدپذیر استفاده می‌شود؟ برخی می‌گویند همین موضوع باعث بروز تنش آبی می‌شود؟ در این باره توضیح دهید.
اگر نتوانیم مشکل آب شرب را برطرف کنیم، قطعاً مشکلات بسیار جدی‌تری در پیشرو خواهیم داشت؛ یکی از سیاست‌های ابلاغی در مورد آب، بحث توسعه پایدار است و باید همه جوانب توسعه پایدار را بررسی کنیم که اولین مورد میزان استفاده از آب‌های تجدیدپذیر است
اگر از آب‌های تجدیدپذیر بیش از ۴۰ درصد استفاده کنیم وارد مرحله تنش آبی می‌شویم این در حالی است که ما در کشور بیش از ۹۰ درصد از آب‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنیم.
در حال حاضر برای رفع مشکل کم آبی گفته شده که چاه حفر می‌شود این در حالی است که برخی از مدیران شهری می‌گویند با این کار تمامی منابع آبی تهران تا چند سال آینده از بین می رود در این باره توضیح دهید.
در یکی از دوره‌های مجلس مصوباتی بود که چاه‌های غیرمجاز توسط مجلس به‌عنوان چاه‌های مجاز مصوب شد و تعدادی از چاه‌ها به این شکل از غیرمجاز بودن به مجاز تبدیل شدند. اضافه برداشت از آب‌های زیرزمینی می‌تواند منجر به عدم تعادل از دست دادن آب‌های زیرزمینی شود.
بسیاری از دشت‌ها خشک شده است؟ برای رفع این مشکل چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در حال حاضر در کشور بالغ بر ۱۴۶ میلیارد مترمکعب کسری تجمعی منابع آب زیرزمینی داریم و این موضوع سبب شده که تعداد زیادی از دشت‌های کشور به دشت‌های ممنوعه تبدیل شوند و این موجب شده که ما در برخی از این دشت‌ها شاهد فرو چاله‌های متعدد و نشست‌های فراوان باشیم که اگر زمین دچار فرونشست و فرو چاله شود در اصل مرگ آبخوان‌ها رسیده است و مرگ آبخوان یعنی از دست‌رفتن خاصیت هیدرولوژیکی زمین که سبب می‌شود که دیگر زمین قابلیت جذب آب را نداشته باشد و از آبخوان‌ها نمی‌تواند بهره‌برداری کرد.
باید اصول سیاست‌گذاری رعایت شود تا بتوانیم مشکل کمبود آب را مرتفع کنیم و مسیر پیشرفت و توسعه را دنبال کنیم و در سال‌های اخیر هیئت تطبیق در مجمع تشخیص مصلحت نظام به این موضوع پرداخته است.
چه میزان آب در حوزه کشاورزی استفاده می‌شود؟
باید میزان بهره‌وری آب را در حوزه کشاورزی افزایش دهیم و این بهره‌وری فیزیکی است و می‌توان با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان این مشکلات را مرتفع کرد.
همچنین می‌توان راندمان کاری را بالا برد و با آبیاری زیر سطحی جلوی تبخیر را گرفت و خیلی از مشکلات مربوط به اتلاف آب را برطرف کرد؛ بنابراین من فکر می‌کنم با ارتباط دولت و مجلس می‌توان این مشکلات را مرتفع کرد.
آیا برنامه‌هایی برای رفع مشکل وجود دارد؟
یکی از مسائل خوبی که در این برهه زمانی وجود دارد این است که رئیس‌جمهور کشور اعلام کرده که برنامه دولت، اجرای سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری است و به نظر من این فرصت بی‌نظیر است و کشور می‌تواند در مسیر توسعه و رشد قرار گیرد.
من احساس می‌کنم یکی از مشکلاتی که در ارتباط بین دولت و مجلس وجود دارد این است که تعامل بین آن ها همراه با یک نوع نگاه یکسان برای توسعه کشور نبوده اگرچه نگاه‌های متفاوت بسیار ارزشمند است ولی ما در اجرا باید به یک رشته اصول پایبند باشیم که این اصول برآمده از حقوق اساسی است که همان قانون اساسی و سیاست‌هایی است که مقام معظم رهبری ابلاغ می‌کنند.
برای افزایش کیفیت زندگی در شهر چه اقداماتی صورت گرفته است در این زمینه توضیح دهید.
شهر به‌عنوان سکونتگاه مردم، باید انسان‌محور باشد بنابر این اساس مدیریت شهری انسان‌محوری است و شهر باید حس امنیت و آرامش را به شهروند تزریق کند لذا اولویت نخست شهرداری باید افزایش کیفیت زندگی و جذابیت بصری یک شهر باشد؛ اگر کیفیت زندگی را دسته‌بندی کنیم، یک شهر باید دارای هوا، آب و فضای سبز مناسب و دسترسی آسان به نیازها داشته باشد.
موضوعی که باید در مسیر کیفیت زندگی رعایت کنیم آمایش سرزمین است و از آنجایی که آمایش سرزمینی را رعایت نمی‌کنیم میزان تمرکز جمعیت در برخی از شهرها به‌قدری بالاست که عملاً امکان بالارفتن کیفیت زندگی وجود ندارد و نمونه آن شهر تهران است که عملاً ترافیک سنگین شهر کیفیت مناسب زندگی را کم می‌کند.
همین‌جا یک موضوعی را بگویم که ما یک پویش نه به تصادفات داریم که بسیار خوب است، در یک بازه مقایسه‌ای حدود ۲۰۰ نفر نسبت به سال قبل کمتر در سوانح رانندگی جان خود را ازدست‌داده‌اند ولی این ۲۰۰ نفر را به‌هیچ‌عنوان نباید کوچک دید چرا که ۲۰۰ نفر یعنی ۲۰۰ خانواده، ۲۰۰ فامیل و وقتی با یک پویش می توان این حوادث را کم کرد حتماً باید از آن حمایت کرد.
برای کسی قابل‌قبول نیست که فردی خانه را برای انجام کار ترک کند و بعد در یک تصادف شهری جان خود را از دست بدهد.
نظر شما