زانوس در واقع نام روستایی از دهستان زانوس رستاق است و به غیر از روستای زانوس، روستای گیلکلا، نیچکوه، میخساز و چند روستای دیگر در حوزه این دهستان قرار میگیرند. روستای کوهستانی زانوس در دامنه شمالی رشته کوه البرز واقع شده است از همین رو آب و هوایی سرد و معتدل دارد، اما مشخصاً با زمستانهای سرد و برفگیری همراه میشود. بنابراین فصلهای بهار و تابستان و همچنین ماههای اول پاییز شاید بهترین زمان برای سفر به زانوس است.
تاریخچه هزار و ۵۰۰ ساله
قدمت سکونت بشر در این روستا به هزار و ۵۰۰ سال پیش بازمیگردد. این روستای تاریخی مرکز پایتخت قدیم این شهر (محل چاپارداری) بوده و علاوه بر آن محله بازارکلا (محل برپایی بازارها در دورههای مختلف تاریخی) در این روستا شکل میگرفت. آثار آبراههای سفالی در بستر روستا که بیش از هزار و ۵۰۰ سال قدمت دارند از دیگر ویژگیهای کهن این روستا به شمار میرود.
اما مهمترین شناسه این روستا چیز دیگری بود. درخت کهنسال هزار ساله روستای زانوس که ارتفاع آن به ۳۰ متر میرسید از جلوههای باشکوه آن به شمار میرفت که متأسفانه به دلیل حکاکی یادگاریهای متعدد در طول سالیان دچار فرسودگی شد و از بین رفت. بنا بر روایتی، نام روستای زانوس را برگرفته از همین درخت باشکوه که نماد روستا بوده میدانند.
از دیگر آثار تاریخی منهدم شده این روستا، کاخ سپهسالار اعظم حبیبالله خان و مادر سردار جمشیدخان (خرامان خانم) بود که به دلیل بیتوجهی در دهه ۱۳۵۰ دچار آتشسوزی شد و مصالح به جا مانده از آن عمارت زیبا، در انجام پروژههای عمرانی دیگر مورد استفاده قرار گرفت.
نقاشی کمالالملک از زانوس
اما شاید بتوان گفت تنها اثر تاریخی به جا مانده از روستای زانوس، نقاشی منظره بینظیر از دره و کوه نمازیاست که توسط کمالالملک کشیده شده و امروز در کاخ موزه گلستان نگهداری میشود.
گفته میشود ناصرالدین شاه قاجار در یکی از سفرهای خود برای استراحت در روستای زانوس توقف میکند. او پس از تماشای منظره خیرهکننده طبیعت زانوس تا حدی شیفته آن میشود که به کمالالملک دستور میدهد تصویری از دره سرسبز زانوس نقاشی کند.
آبشار اوپاچ
از بدو ورود به روستای زانوس با چشمهسارهای فراوان با آبی زلال و گوارا، طبیعتی بکر و آب و هوایی رؤیایی در کنار فرهنگ غنی مردمان منطقه روبهرو میشویم. بسیاری روستای زانوس را به آبشار باشکوهش میشناسند. آبشار اوپاچ از ارتفاع ۴۰ متری به بستر رودخانه میریزد و برخورد قطرات آب با سنگهای بستر رودخانه آنها را به پودر و دودی از آب تبدیل میکند. پخش شدن آب به فضای اطراف دلیل نامگذاری این آبشار است؛ اوپاچ در گویش محلی به معنای آبپاش است.
زیبایی بیانتها
از دیگر زیباییهایی که در دهستان زانوس رستاق میبینیم روستای ۴هزار ساله کندلوس است. تپههای فلاکنی و عروسکنی در پسزمینه روستای زانوس دیده میشوند که امتداد آنها به منطقه چاپارداری میرسد و منظره طبیعی خیرهکنندهای را رقم میزند که دیدن آن، خستگی و تنشهای روزانه را از تن به در میکند.
نظر شما