علم یا ثروت؟ برای خیلی از ما این سؤال بسیار آشنا و البته یادآور روزهای خوش مدرسه است؛ «علم بهتر است یا ثروت؟» اما آنچه به آن توجه نمی‌کردیم دوگانه‌ای بود که در ذهنمان جان می‌گرفت میان علم و ثروت.بزرگ‌تر که شدیم، فهمیدیم علم باید به ثروت منتهی شده و ثروت باید برای افزایش دانش به‌کار گرفته شود. اما امروز در آن طرف دنیا یعنی در آمریکا دعوای دوره بچگی ما از عالم رؤیا وارد عالم حقیقی شده است؛ جایی که دونالد ترامپ به پشتوانه ثروت خود، شمشیر علیه نهاد دانش کشیده و هر روز بر دانشگاه‌های این کشور سخت‌تر می‌گیرد. روز پنجشنبه خبری منتشر شد مبنی بر اینکه دونالد ترامپ فشارهای خود را بر دانشگاه‌ هاروارد شدت بخشیده است. بنا بر این خبر، ترامپ مجوز دانشگاه هاروارد برای نام‌نویسی دانشجوهای خارجی را لغو کرده است. این خبر وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم یک‌چهارم دانشجوهای هاروارد خارجی هستند و حذف این تعداد یعنی حذف مقادیر قابل‌توجهی از بودجه این دانشگاه. درگیری ترامپ با دانشگاه‌های برتر مثل همین هاروارد، کلمبیا، کرنل و... ریشه در اتهام‌های آنتی‌سامی‌گری (یهودستیزی) و اختلافات سیاسی دارد. دولت ترامپ در حالی به دانشجویان اتهام یهودستیزی زده که شعار اصلی آن‌ها مخالفت با نسل‌کشی اسرائیل در غزه است نه الزاماً اعتراض به یهودیت. ترامپ در نزاع خود علیه دانشگاه‌ها با ابزارهایی مثل قطع بودجه فدرال و محدودیت دانشجویان بین‌المللی پیش می‌رود. البته دانشگاه‌های اصلی مثل هاروارد با شکایت‌های قضایی و حتی مذاکره به این اقدامات پاسخ داده‌اند، اما دانشجویان این دانشگاه‌ها در فضای ترس و اعتراض به سر می‌برند. شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه ایکس شاهد بحث‌های داغی درباره این دعواست.

دانشگاه‌های هدف
ترامپ در هفته اخیر تمرکز ویژه‌ای روی هاروارد، کلمبیا، کرنل، براون، نورث‌وسترن، پنسیلوانیا و پرینستون داشته است. این دانشگاه‌ها به دلیل اتهام‌های آنتی‌سامی‌گری و حمایت از سیاست‌های تنوع، عدالت و گنجاندن زیر ذره‌بین دولت قرار گرفته‌اند. به گزارش نیویورک تایمز، هاروارد با قطع بیش از ۲.۲میلیارد دلار بودجه تحقیقاتی و کرنل با قطع یک‌میلیارد دلار مواجه شده است. از طرفی تصمیم دولت ترامپ برای لغو مجوز پذیرش دانشجویان بین‌المللی هاروارد، به عنوان مجازاتی شدید علیه این دانشگاه برجسته تلقی می‌شود که از پذیرش الزامات سیاسی دولت، ازجمله ارائه سوابق انضباطی دانشجویان و حذف ابتکارات عدالت‌محور خودداری کرده است.

تحریم دانشگاه‌ها به‌دلیل حمایت دانشجویان از فلسطین
این دعوا به اعتراضات حامی فلسطین در دانشگاه‌ها پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ برمی‌گردد. دولت ترامپ ادعا می‌کند این دانشگاه‌ها محیطی ناامن برای دانشجویان یهودی ایجاد کرده‌اند! به گزارش سی‌ان‌ان، کریستی نوئم، وزیر امنیت داخلی در ۲۰می ۲۰۲۵ اعلام کرد هاروارد به دلیل «ترویج همدلی با حماس» هدف قرار گرفته است. همچنین ترامپ در پیامی در شبکه‌های اجتماعی، دانشگاه‌ها را به «ترویج محتوای چپ‌گرایانه» متهم کرد و خواستار اصلاح برنامه‌های DEI شد.

ابزارهای فشار دولت
دولت ترامپ البته خیلی زود سراغ استفاده از اهرم‌های فشار خود علیه دانشگاه‌ها هم رفته است. او در نخستین مرحله اقدام به قطع بیش از ۲.۲میلیارد دلار بودجه تحقیقاتی فدرال هاروارد کرده است و در حال حاضر این دانشگاه این مبلغ را در اختیار ندارد.دو روز پیش هم ترامپ اقدام به لغو مجوز ثبت‌نام دانشجوهای خارجی در دانشگاه هاروارد کرد تا به‌این وسیله بخش قابل توجهی از درآمد هاروارد را فریز کند. البته سی‌ان‌ان گزارش کرده یکی از قضات فدرال تلاش دولت برای لغو وضعیت قانونی دانشجویان خارجی هاروارد را موقتاً متوقف کرده است. همچنین به گزارش رویترز، ترامپ تهدید کرده معافیت مالیاتی هاروارد و دیگر دانشگاه را لغو خواهد کرد. این اقدام در صورتی که عملی شود می‌تواند ضربه مالی بزرگی باشد.

واکنش دانشگاه‌ها
هرچند دانشگاه‌های مختلف در آمریکا رویکردهای متفاوتی در پیش گرفته‌اند، اما نقطه مشترک همه آن‌ها نارضایتی‌شان از این اقدامات ترامپ است. آلن ام.گاربر، رئیس دانشگاه هاروارد در بیانیه‌ای گفته است: «ما تسلیم فشارهای سیاسی که آزادی آکادمیک را تهدید می‌کند، نخواهیم شد». هاروارد همچنین علیه قطع بودجه فدرالش و محدودیت‌های ویزایی که ترامپ اعمال کرده شکایت کرده است. گاردین هم در گزارشی از وضعیت دانشگاه کلمبیا، عنوان کرده این دانشگاه همزمان با اینکه به مذاکرات خود با دولت ادامه داده و بخشی از بودجه ۴۰۰میلیون دلاری خود را گرفته، اما همچنان زیر فشار برای تغییر سیاست‌های اعتراض دانشجویی است. دانشگاه کرنل هم آنچنان که رئیس این دانشگاه یعنی مایکل کوتلیکف گفته علیه اقدامات ترامپ اقدام قضایی کرده است. کوتلیکف همچنین در بیانیه‌ای گفته است: «ما هنوز اطلاعات روشنی درباره یک‌میلیارد دلار بودجه مسدود شده دریافت نکرده‌ایم».تایم هم در گزارشی گفته دانشگاه‌های براون، نورث‌وسترن، پنسیلوانیا و پرینستون در حال بررسی گزینه‌های حقوقی‌اند، چراکه همچنان با تهدیدهای فزاینده از سوی دولت روبه‌رو هستند.

اقدامات دانشجویان
در این میان اما دانشجویان مشغول به تحصیل در آمریکا از مواضع خود کوتاه نیامده و همچنان به تجمعات و اقدامات ضد صهیونیستی ادامه می‌دهند. ویدئوهایی در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد در مراسم فارغ‌التحصیلی دانشگاه کلمبیا، برخی دانشجویان با آتش زدن مدرک‌ها و شعارهای ضداسرائیلی، اعتراض خود را نشان داده‌اند. در جریان این مراسم، پلیس با معترضان درگیر شد و دست‌کم دو نفر را بازداشت کرد.
هرچند در نهایت اقدامات این دانشجویان به دلیل فضای ترس ناشی از تهدیدهای دولت و اخراج برخی دانشجویان خارجی، بسیار محدود شده است.
دعوای یک هفته اخیر ترامپ با دانشگاه‌های آمریکا، از هاروارد تا کرنل، نشان‌دهنده یک رویارویی سیاسی و حقوقی بی‌سابقه است. این درگیری نه تنها بودجه دانشگاه‌ها را تهدید می‌کند، بلکه آزادی آکادمیک و حضور دانشجویان بین‌المللی را به خطر انداخته است. در حالی که هاروارد و کرنل با شکایت قضایی مقاومت می‌کنند، کلمبیا راه مذاکره را در پیش گرفته است. بحث‌های ایکس نشان‌دهنده دوقطبی بودن این موضوع است، با دیدگاه‌هایی از حمایت از دانشگاه‌ها تا تأیید اقدامات دولت. این ماجرا همچنان در حال تحول است و می‌تواند آینده آموزش عالی در آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد.