قدس؛ روز شنبه الجولانی خیلی ناگهانی به استانبول رفت و خبر دیدارش با اردوغان زمانی منتشر شد که تصاویر این دیدار در فضای مجازی به اشتراک گذاشته شد. این دیدار بی‌مقدمه پشت درهای بسته، سومین ملاقات الجولانی و اردوغان در ۶ماه گذشته را رقم زد. نکته مهم دیگر درباره سفر الجولانی آنکه درست چند روز پس از دیدارش با ترامپ اتفاق افتاده است.
علیرضا کمیلی، تحلیلگر منطقه می‌گوید: رابطه ترکیه با حاکمیت کنونی سوریه به زمانی برمی‌گردد که این گروه هنوز تحریرالشام نام داشت و ساکن ادلب بود. در همان زمان این ترکیه بود که برای بقای این گروهک تلاش کرد و از ایران، روسیه و سوریه [در چارچوب روند آستانه] خواست اجازه دهند در ادلب بمانند. پس این رفت‌وآمد، امری طبیعی است. پیشینه روابط دو طرف گویای این مسئله است که حمایت ترکیه از این گروه و وابستگی آن‌ها به یکدیگر غیرقابل چشم‌پوشی و قطعی است. به‌ویژه در شرایطی که نفوذ ترکیه در ۵۰ سال گذشته در منطقه بیشتر شده و با رویکرد فعلی آمریکا دربرابر سوریه شباهت‌هایی دارد.
او اما در ادامه می‌گوید: باوجود این، آمریکا می‌داند سیاست‌ورزی ترکیه در قبال منطقه به صورتی است که به تقابل جدی با صهیونیست‌ها منجر نخواهد شد. حتی بعید نیست ترکیه برخی خواسته‌های آمریکا را به سوریه تحمیل کند، مثل اخراج گروه‌های فلسطینی که درحال اجراست. سوریه همراهی می‌کند زیرا چاره دیگری جز لغو تحریم‌ها از سمت آمریکا برای دریافت پول‌های امارات و عربستان ندارد. همین ظرفیت خوبی برای شرکت‌های ترکیه نیز است تا در فرایند ورود این پول‌ها و سرمایه‌گذاری آن‌ها در سوریه سهیم باشد.
اهداف راهبردی ترکیه
نشست سران دو کشور با حضورهاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، یاشار گولر وزیر دفاع، ابراهیم کالین رئیس اطلاعات میت و دیگر همتایان هیئت سوری در کاخ باغچه برگزار شد. انتخاب کاخ دلمه باغچه برای این نشست، یادآور دوران امپراتوری عثمانی است و پیام‌های خاصی دارد. بدان معنا که ترکیه در حال حاضر زمام امور سوریه را دست گرفته و تحت حاکمیت الجولانی نفوذ را گسترش می‌دهد. آنچه از گفت‌وگوهای طرفین رسانه‌ای شده، نشان می‌دهد بیشتر حول محورهای بازسازی سوریه، مبارزه با تروریسم و ثبات منطقه‌ای متمرکز بوده است. اردوغان همچنین از لغو تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا استقبال و بر مخالفت با تجاوز اسرائیل تأکید کرده است. گزارش‌ها حاکی از این است ترکیه به‌طور فعال از ادغام دوباره سوریه در جامعه بین‌المللی حمایت می‌کند و مقام‌های آنکارا گفت‌وگو میان سوریه و کشورهای غربی ازجمله ایالات متحده را تسهیل کرده‌اند.
علاوه بر این‌ها ترکیه همواره چهار هدف راهبردی را در سوریه دنبال می‌کرده و اکنون با حاکمیت الجولانی امیدش به رسیدن به این اهداف بیشتر شده است. نخستین هدف ترکیه مقابله با نفوذ کردها و خنثی‌سازی نیروهای دموکراتیک سوریه است که آن‌ها را امتداد پ‌ک‌ک می‌داند. اردوغان برای محدود کردن خودمختاری گروهک‌های کرد، آن‌ها را به ادغام در نیروهای امنیتی سوریه تحت کنترل دمشق ترغیب کرده است. ترکیه همچنین بازگشت پناهندگان سوری به کشورشان را هم دنبال می‌کند. با وجود ۳.۶میلیون پناهنده سوری در ترکیه، آنکارا به دنبال ایجاد ثبات در سوریه است تا بازگشت آن‌ها را ممکن کند؛ به‌ویژه حالا که اروپا و سازمان ملل هم اقبال کمتری به این مهاجران دارند. همچنین ترکیه قصد دارد تجارت با سوریه را به‌صورت مستقیم تقویت کرده و واسطه‌هایی را که قبلاً وجود داشتند حذف کند و البته از همه مهم‌تر حضور و نفوذ نظامی ترکیه در سوریه است. ترکیه تقریباً ۱۰هزار نیرو در شمال سوریه دارد و مناطقی مانند ادلب و شمال حلب را از طریق ارتش ملی سوریه که نیروی نیابتی تحت حمایت ترکیه است کنترل می‌کند. علیرضا کمیلی در ادامه گفت‌وگویش با قدس درباره اهداف ترکیه در سوریه هم می‌گوید: تنظیم قراردادهای نظامی و اقتصادی تمایل ترکیه به استحکام روابط با الجولانی را نشان می‌دهد. اردوغان می‌داند او تنها بازیگردان در سوریه نیست و کشورهای اروپایی و عربی نیز رقبای او در این منطقه‌اند، به همین دلیل در آینده نزدیک شاهد عملیاتی شدن قراردادهای مهم‌تر در سوریه خواهیم بود.
نظر شما