حضرت آیتالله محسن فقیهی در همایش نغمهسرایان و مادحین اهلبیت علیهمالسلام که شامگاه یکشنبه از طرف معاونت جامعه و مردم جامعه مدرسین در سالن همایشهای این نهاد حوزوی برگزار شد، بر نقش محوری مداحان اهلبیت(ع) در تعظیم شعائر الهی و ترویج معارف اسلامی تأکید کرد.
تحقّق احیاء امر اهل بیت(ع)
معظم له با استناد به آیه «وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ»، مداحی را فرصتی بیبدیل برای احیای امر ائمه اطهار(ع) از طریق مداحی و مرثیه سرایی اهل بیت علیهم السلام و نیز معرفی الگوهای رفتاری بهویژه برای نسل جوان دانستند.
فقیه عالیقدر با اشاره به جایگاه رفیع مداحان بهعنوان «سفیران معارف اهلبیت(ع)»، وظیفه اصلی آنان را احیای امر ائمه(ع) با تعلیم معارف دینی از طریق مداحی برشمرد و افزود: امام رضا(ع) در آن روایت معروف فرمودند که امر ما با «فراگیری معارف اهل بیت و آموزش آن به دیگران» محقق میشود؛ و برای چنین احیاگرانی دعا فرمودند که «رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا».
* غرض نهایی از مداحی
استاد برجسته دروس خارج حوزه علیمه قم در ادامه با تأکید بر پیوند ناگسستنی «مداحی» و «تبیین معارف» خاطرنشان کرد: غرض نهایی از مداحی، بیان احکام، عقاید و سیرهی اهلبیت(ع) است. بنا بر این روایت امام رضا (ع) که فرمودند «فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعُونا» اگر برای جوانان دختر و پسر، معارف ناب اهل بیت علیهم السلام درست تبیین شود، قطعاً پیروی خواهند کرد؛ چرا که احکام اسلام، تذکرهای عقلی است که فطرت انسان آن را میپذیرد.
* فرصت طلایی برای معرفی الگوهای برتر
حضرت آیتالله فقیهی در قسمت دیگری از سخنان خود، با اشاره به ظرفیتهای ایام غدیر، محرم، و دیگر مناسبتهای مذهبی یادآور شدند: این ایام، فرصت طلایی برای معرفی «الگوهای برتر اسلامی» به جامعه است. برترین الگوهاریال پیامبر(ص)، ائمهی معصومین(ع) و علمای راستین هستند که مداحان میتوانند با روایتگری سیرهی آنان، نقش خود را به خوبی ایفا کنند.
* مصداق بارز «جهاد تبیین»
عضو محترم جامعه مدرسین در ادامه، کار مداحان متعهد را مصداق بارز «جهاد تبیین» که مورد تأکید مقام معظم رهبری است دانسته و فرمودند: تبلیغ معارف اهلبیت(ع) نیازمند «علم و عمل» است؛ شرط تأثیرگذاری، تسلط بر علوم دینی و عمل به آنهاست.
شما مادحان عزیز نقش الگویی برای مردم دارد؛ پسدر عمل، پایبند به ارزشهای دینی و انقلابی باشید که مردم، اعمال ما و شما را منتسب به دین می دانند. بدانید که عمل صالح، مقدم بر شعار است. وقتی جامعه شما را بهعنوان الگو میشناسد، هرگونه تخلف اخلاقی مانند غیبت، دروغ یا رفتار ناشایست، ضربهای به جایگاه دین وارد میکند.
* ضرورت ترویج بصیرت دینی و انقلابی
معظم له در ادامه با اشاره به فرصتهای معنوی غدیر و ایام محرم، بر ضرورت ترویج بصیرت دینی و انقلابی تأکید کرده و افزودند: همانگونه که مقام معظم رهبری مکرراً بیان فرمودهاند، تبیین بصیرت برای مردم از وظایف خطیر روحانیت و شماست. مبارزه با ظلم و پاسداری از عدالت، از ارکان عقیدتی ماست. حفظ و حمایت از نظام مقدس جمهوری اسلامی حتی با وجود مشکلات اقتصادی و کاستیها، ضروری است. بله، انتقاد سازنده از تخلفات و فسادها هم لازم است که همه باید انجام دهند، اما اصل نظام، ولایت فقیه و مبانی انقلاب باید همواره حفظ و پاسداری شود.
حضرت آیتالله فقیهی در ادامه، با اشاره به جایگاه مرحوم آیتالله آشتیانی(ره)، از وی به عنوان دوست صمیمی و همراه طی ۶۰ سال یاد کرد و افزود: ایشان سالیان متمادی جلسات دینی را با اخلاص مثالزدنی اداره میکردند و همگان با روحیه متواضع و معنوی ایشان آشنا هستند.
* ارائه مطالب مستند و پرهیز از غلوّ
این فقیه عالیقدر در بخش دیگری از سخنان خود، چهار توصیه اساسی را خطاب به مداحان و مبلغان دینی مطرح و خاطرنشان کردند: توصیه اول این است که محتوای ارائه شده عقلانی باشد. مطالب ارائهشده به مردم، بهویژه جوانان، باید مبتنی بر عقل سلیم و قابلپذیرش باشد. پرهیز از استناد به روایات ضعیف یا مطالب غیرمستند که باعث ایجاد شبهه یا استبعاد میشود، ضروری است.
معظم له افزودند: اخلاص در عمل، توصیه دوم است. انگیزه فعالیتهای دینی باید تنها رضای الهی باشد، نه کسب شهرت، ثروت یا مقام. انجام کار معنوی و اثرگزاری آن، نیازمند نیت خالص است. سومین توصیه این است که شعر و مداحی باید حاوی پیامهای تربیتی باشد تا به رشد اخلاقی و معنوی دختران و پسران جوان جامعه کمک کند.
آیت الله فقیهی در پایان با تشکر از جامعه محترم مدرسین و نیز جامعه مداحان استان قم جهت تشکیل این جلسه با شکوه، فرمودند: چهارمین توصیه، پرهیز از تفرقه و غلو است. از طرح موضوعاتی که موجب اختلاف در امت اسلامی میشود، جداً خودداری شود. همچنین باید از غلو و زیادهگویی پرهیز کرد و اعتدال در کلام را رعایت نمود.
نظر شما