روز عرفه یکی از روزهای برگزیده و باعظمت اسلامی است. این روز اگرچه رسماً به عنوان یکی از اعیاد اسلامی اعلام نشده؛ اما از روایات و احادیث اهل بیت و دعاهای این روز برمی آید که خداوند متعال در روز عرفه برای بندگان خود عنایات ویژه ای منظور کرده است.

عرفه همچنانکه از نامش پیداست، روز آشنایی و عرفان است. در روز عرفه انسان باید خود را بشناسد، خدای خود را بشناسد و به هدف آفرینش معرفت پیدا کند.

یکی از زیباترین نیایش های روز عرفه مناجات امام حسین(ع) در این روز شریف و در صحرای عرفات می باشد. آن بزرگوار با عباراتی شیوا و جملاتی زیبا با آفریدگار هستی راز و نیاز می کند و عالی ترین درجات عرفان را در بیابان عرفات به نمایش می گذارد. مراسم معنوی و عرفانی روز عرفه در نهم ذی الحجه در وادی عرفات از جمله کانون های حیات بخش دنیای اسلام است.

نعمت بزرگی برای ما

حضرت امام خمینی(س) در مورد لزوم تفکر و تدبر در ادعیه ای چون دعای عرفه می فرمایند: «ادعیه ای که از ائمه اطهار وارد شده است این هم یک سفره ای است، پهن شده است برای اینکه همه از آن استفاده کنند، هر کس به مقدار فهمش. و اکثراً چیزهایی است که عامه مردم از آن استفاده می کنند و فقراتی در ادعیه هست که فلاسفه از آن استفاده می کنند. فقراتی هست که عرفا از آن استفاده می کنند. فقراتی هست که خاصه اولیا باید از آن استفاده کنند. همین در دعای عرفه ای که حضرت سید الشهدا ـ سلام الله علیه ـ در روز عید خوانده، در روز عرفه خوانده اند این دعاها اکثراً چیزهایی است که اکثر بینندگان از آن استفاده می کنند در بین آن یک چیزهای دیگری هست که استفاده از او مشکل است حتی برای عرفای بزرگ ... این از نعمت های بزرگی است که برای بندگان خدا آمده است و هرکس به اندازه خودش از او استفاده می کند.» (صحیفه امام، ج18، ص120)

می خواهند ما را یاد بدهند

در جای دیگر می فرمایند: «شما ـ در مناجات حضرت ـ در دعای عرفه حضرت سیدالشهدا ملاحظه می کنید که چه مسائلی در آن هست و ما ازش غافل هستیم. شاید بعضی از جهال ما هم اینطور اعتقاد دارند که این ادعیه وارد شده و این چیزهایی که از ائمه وارد شده است اینها تشریفات است. می خواهند ما را یاد بدهند و حال اینکه مسئله این نیست. مسئله این است که در مقابل خدا ایستادند آن ها، آن ها می دانند که در مقابل چه عظمتی ایستادند آن ها معرفت دارند به خدای تبارک و تعالی و می دانند چه کنند.» (صحیفه امام،ج21، ص2)

به نقل از پرتال امام خمینی (ره)