«... یکی از اعضای این کتابخانه، یک بانوی هفتاد ساله است که پس از اینکه همه فرزندانش ازدواج کرده و سر خانه و زندگی خود رفته‌اند، به قول خودش حالا با فراغ بال بیشتری سراغ کتاب‌خوانی آمده و عضو این کتابخانه شده است.
در این کتابخانه افزون بر ۲۰۰ خانواده عضو هستند که به صورت دو عضو از اعضای یک خانواده «مانند مادر و دختر» یا «خواهر و خواهر» با هم عضو این کتابخانه بوده و برای مطالعه کتاب به اینجا می‌آیند...».
این‌ها بخشی از سخنان زهرا عدلی، مسئول بخش بانوان در کتابخانه آیت‌الله حاج شیخ هاشم قزوینی(ره) مشهد وابسته به آستان قدس رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه قدس است. وی در این گفت‌وگو به معرفی و بیان برخی از خدمات و اقدامات انجام شده در این کتابخانه اختصاصی ویژه بانوان پرداخت. در ادامه، بخش‌هایی از سخنان این کارشناس ارشد رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی را می‌خوانید. وی ۲۴ سال سابقه خدمت در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی را دارد.
آشنایی با یک کتابخانه اختصاصی برای بانوان در مشهد
کتابخانه آیت‌الله حاج شیخ هاشم قزوینی(ره) به همت مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی(ره) تولیت فقید آستان قدس رضوی و توجه ویژه به ارتقای فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی و همچنین عنایت خاص وی به مناطق کم‌برخوردار، در سال ۱۳۶۸ در دو طبقه (طبقه همکف ویژه آقایان و طبقه زیرزمین ویژه بانوان) در منطقه محمدآباد مشهد (بولوار ۲۲ بهمن) راه‌اندازی شد.
با توجه به استقبال گسترده بانوان از این کتابخانه، پیرو تأکیدات تولیت فقید آستان قدس رضوی، واحد شماره ۲ این کتابخانه در سال ۱۳۸۶ به‌طور مجزا برای بانوان ساخته و در این منطقه کم‌برخوردار در سطح شهر مشهد و با توجه به فراوانی تعداد بانوان علاقه‌مند به کتاب و کتاب‌خوانی، در مساحتی به مقیاس ۲ هزارو ۳۳۸ مترمربع، بهره‌برداری شد.
این کتابخانه ویژه بانوان دارای بخش‌های گوناگون از جمله تالار مطالعه قفسه‌باز، تالار مطالعه آزاد، تالار نوجوانان، بخش امانت کتاب و ایستگاه کودک و کتابخانه کتاب‌های جیبی است.
ایستگاه کودک کتابخانه با هدف آشنایی کودکان با کتاب و کتابخانه در واحد بانوان تأسیس شده است. همچنین در هر سال برنامه‌هایی مانند مسابقه نقاشی، بازدید از کتابخانه و... در این ایستگاه برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود که تأثیر خوبی در تشویق و پرداختن به موضوع مطالعه در کودکان دارد. در این ایستگاه، کتاب‌ها و اسباب‌بازی‌هایی مناسب کودکان وجود دارد همچنین کتابخانه کتاب‌های همراه (جیبی) که مجموعه‌ای منحصر به‌فرد در سازمان کتابخانه‌های آستان قدس است، در واحد خواهران در حال ارائه خدمات است.
در این کتابخانه با توجه به مناسبت‌های مختلف مذهبی و ملی، نمایشگاه‌هایی موضوعی نیز دایر می‌شود و علاوه بر آن، هر سال شاهد بازدید دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی از این کتابخانه هستیم.
بیش از ۱۹ هزار نفر از بانوان از مقطع ابتدایی تا دکترا و از سنین ۱۲ سالگی تا بزرگسالان، عضو این کتابخانه هستند. همچنین بیش از ۸۷ هزار نسخه کتب چاپی (فارسی و عربی) در این کتابخانه وجود دارد که از این تعداد، بیش از ۴۷ هزار نسخه مربوط به کتاب‌های جیبی است. ضمن اینکه ۳ هزار حلقه منبع دیداری و شنیداری نیز در منابع اطلاعاتی و مطالعاتی این کتابخانه موجود است.
رده‌بندی کلی کتاب‌های کتابخانه براساس رده‌بندی موضوعی دیویی و در حوزه‌های مذهبی و دینی، اجتماعی، رایانه، علوم پایه، علوم انسانی، ادبیات، تاریخ، هنر و... است، اما بیشتر موضوعات به رده ادبیات و کتاب‌های عمومی مانند کتاب‌های روان‌شناسی، داستان، خانواده، ازدواج و... اختصاص دارد. ضمن اینکه برخی از منابع مربوط به کتاب‌های درسی ویژه دانش‌آموزان و دانشجویان نیز در این کتابخانه وجود دارد.
از اقدامات مهم این کتابخانه در راستای افزایش فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی به‌ویژه برای قشر نوجوان و جوان در یک‌سال گذشته می‌توان به مواردی مانند برپایی نمایشگاه‌های موضوعی، مسابقات کتاب‌خوانی، بازدید از کتابخانه، آموزش استفاده از کتابخانه و منابع آن و تأسیس ایستگاه کودک اشاره کرد که این موارد در ارتقای فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی در این کتابخانه مؤثر بوده است. همچنین اجرای طرح‌هایی مانند امانت بین کتابخانه‌ای، عضویت خانوادگی و عضویت سازمانی نیز در رسیدن به این هدف تأثیر بسزایی داشته است.
این کتابخانه واقع در مشهد، بولوار مصلی، شهید رستمی ۳۸، محمدآباد ۵ (شماره تلفن ۳۳۶۶۶۰۳۰-۰۵۱) در ایام هفته (به‌جز جمعه‌ها و تعطیلات) از ساعت ۷:۳۰ تا ۱۹ آماده ارائه خدمات به اعضا و مراجعان (ویژه بانوان) است.
خاطرات و سخنان غیررسمی از خانم کارشناس کتابدار این کتابخانه
ابتدا بگویم زندگی من به دو بخش خانه و کتابخانه تقسیم می‌شود. هنگام حضور در کتابخانه به کتاب‌ها نوک‌زنی می‌کنم، یعنی به دلیل اینکه مشغله‌کاری‌ام در کتابخانه زیاد است و نمی‌توانم کتاب‌ها را به‌طور کامل مطالعه کنم، هنگام چینش کتاب‌ها در قفسه‌ها، یک تورق و نگاه سطحی و خلاصه‌وار به آن‌ها داشته و به‌اصطلاح به کتاب‌ها نوک‌زنی می‌کنم.
خوانش کتاب را هیچ وقت ترک نمی‌کنم و حتی تصمیمم این است پس از بازنشستگی که در چند سال آینده است، دوباره کتاب و کتاب‌خوانی را با فراغ بال تجربه کنم.
یکی از بهترین خاطرات من مربوط به خانمی است که عضو این کتابخانه است. او از دوران مجردی تاکنون که ازدواج کرده عضو کتابخانه بوده و اکنون دارای دو پسر(در مقطع دبیرستان) و یک دختر (کلاس دوم دبستان) است همگی از اعضای فعال این کتابخانه در بخش بانوان و آقایان هستند. این بانوی کتابخوان حتی تا شب پیش از زایمانش نیز برای مطالعه به بخش بانوان این کتابخانه می‌آمد.
به نظرمن، وجه تمایز این کتابخانه نسبت به سایر کتابخانه‌های مربوط به بانوان در سطح شهر مشهد، در تعداد مراجعان و اعضای آن است. در این کتابخانه بیش از ۱۹ هزار نفر در بخش بانوان، مراجعه‌کننده و عضو هستند، آن هم در یک منطقه کم‌برخوردار مشهد. جالب اینکه تعداد زیادی از مراجعه‌کنندگان در بخش بانوان، از روستاهای اطراف مشهد مانند قازقان، آبروان، خادم‌آباد و... (واقع در جاده سرخس)، میامی، همچنین از منطقه تپه سلام در جاده فریمان و بهشت‌رضا(ع)، روستای جیم‌آباد و... به این کتابخانه می‌آیند.
من هر روز در این کتابخانه و با اعضای آن زندگی می‌کنم. حتی اگر بعضی از اعضا مدتی برای مطالعه و امانت کتاب نیایند، از همکارانم جویای حال آنان می‌شوم.
یکی از بدترین خاطراتم مربوط به فوت یکی از دو خواهر دوقلو عضو همین کتابخانه در سال گذشته است. این بانوی فوت شده تقریباً هم سن و سال خودم بود، یعنی حدود ۴۷ سال سن داشت. او به اتفاق خواهر دوقلویش از دوران تحصیل در دانشگاه (در دهه ۸۰ شمسی) تا سال گذشته به‌طور مرتب برای مطالعه و امانت کتاب به این کتابخانه می‌آمد. این دو خواهر دوقلو ارتباط صمیمی و خوبی هم با من داشتند. یکی از این دو خواهر ازدواج کرده و معلم مقطع دبیرستان بوده و هم‌اکنون هم عضو این کتابخانه است، اما خواهر دیگر که سال گذشته بر اثر بیماری فوت کرد، مجرد بود. او یک ورزشکار بود و در سطح داوری مسابقات والیبال بانوان فعالیت می‌کرد و همیشه من را به ورزش و انجام فعالیت بدنی سفارش می‌کرد. وقتی خبر فوت او را شنیدم مات و مبهوت ماندم و اصلاً باورم نمی‌شد، احساس کردم یک دوست خیلی خوب را از دست داده‌ام. حتی بر سر مزارش هم حاضر شدم و این خاطره بدی در زمینه از دست دادن یک دوست خوب و کتابخوان در دوران کاری‌ام در این کتابخانه است.
نظر شما