به گزارش قدس خراسان، یکی از اتفاق‌های مهم درباره موضوع زیارت در روزهای گذشته، برگزاری جلسه کمیسیون تخصصی کارگروه ملی زیارت در حرم شاهچراغ(ع) در شهر شیراز بود که در این جلسه استاندار خراسان رضوی، معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی و مدیرکل هماهنگی امور فرهنگی زائرین استانداری خراسان رضوی حضور داشتند.
از آنجایی که برگزاری این جلسات می‌تواند در رفع موضوعات مربوط به زیارت به ویژه برای شهر مشهد گره‌گشا باشد، در این مطلب سعی خواهیم کرد طی گفت‌وگو با مدیرکل هماهنگی امور فرهنگی زائرین استانداری خراسان رضوی به بررسی بیشتر جزئیات این جلسه بپردازیم.
محمد توسلی در این باره گفت: در جلسه حدود ۶۴ پیشنهاد از نمایندگان استان‌های قم، فارس، خراسان رضوی، تهران، سازمان برنامه و بودجه کشور، صدا و سیما و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری مطرح و کلیات این پیشنهادها مصوب شد.
وی اظهار کرد: این پیشنهادهای مصوب شده طی هفته آینده در یک کمیته تخصصی با حضور نمایندگانی از استان‌ها و سازمان‌های یاد شده بار دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا در مورد جزئیات و اعتبارات مورد نظر جمع‌بندی حاصل شود و پس از آن برای طرح در جلسه کارگروه ملی زیارت که اوایل تیر ماه در قم برگزار خواهد شد، آماده باشد.
طرح جامع زیارت در راه اجرا
مدیرکل هماهنگی امور فرهنگی زائرین استانداری خراسان رضوی در مورد جزئیات برگزاری جلسه تصریح کرد: در جلسه کارگروه ملی زیارت، ریاست بر عهده معاون اول رئیس‌جمهور است و استاندار خراسان رضوی دبیری این کارگروه را بر عهده دارد. در مجموع در این کارگروه ۲۷ عضو شامل وزرای برخی وزارتخانه‌ها و رؤسای دستگاه‌های مرتبط و مختلف شرکت می‌کنند در صورتی که در جلسه کمیسیون تخصصی استانداران استان‌های خراسان رضوی، فارس و قم و نمایندگانی به نمایندگی از اعضای کارگروه ملی زیارت حاضرند و ریاست کمیسیون تخصصی هم با استاندار خراسان رضوی است و به طور کلی مصوبات این کمیسیون برای تصویب نهایی به کارگروه ملی زیارت می‌رود.
توسلی در پاسخ به این پرسش که از سوی خراسان رضوی در این جلسه چه پیشنهادهایی در امر زیارت مطرح شده، توضیح داد: چون این موضوعات هنوز به تصویب نهایی نرسیده‌اند، نمی‌توان به صورت قطعی در مورد آن‌ها صحبت کرد و باید منتظر تصویب کلیت بود؛ اما از ۶۴ پیشنهاد مطرح شده، بیش از ۱۰ موضوع به خراسان رضوی مربوط می‌شود و این پیشنهادها در مباحث مختلف مانند طرح جامع زیارت، کنارگذر مشهد-قوچان، ساخت سرویس‌های بهداشتی، پژوهشکده زیارت و موضوعات دیگر است که به محض نهایی شدن، رسانه‌ای خواهد شد.
وی در خصوص مصوبات کارگروه ملی زیارت که در فروردین ماه در مشهد برگزار شد، گفت: مصوبات این جلسه در حال گذراندن مراحل قانونی خود در هیئت دولت است و در دو یا سه هفته آینده ابلاغ می‌شود که پس از ابلاغ، در مرحله اجرا قرار خواهد گرفت.
جایگاه مشهد در مصوبات و اعتبارات کارگروه ملی زیارت
در بررسی اظهارنظرهای مختلف در این جلسه، نظر معاون فرهنگی معاون اول رئیس‌جمهور جالب بود و به نوعی به یکسان بودن شرایط بقاع متبرکه پهلو می‌زد و از سوی دیگر تصمیم‌گیری‌ها در زمینه زیارت را ملی می‌دانست.
سید ضیاء هاشمی عنوان کرده است: «آستان‌های مقدس قرار نیست وابسته به دولت باشند؛ بلکه بر اساس جایگاه و موقعیتی که در فرهنگ و جامعه دینی دارند، یک نهاد دینی هستند؛ ولی دولت تسهیلگر روند زیارت خواهد بود. هدف ما در این کارگروه، تسهیل امور زائران و ترویج فرهنگ زیارت، گردشگری حلال، دینی و ترویج امور مذهبی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فاخر ملی است. مهم‌ترین کانون زیارتی کشور، حرم مطهر امام رضا(ع) است؛ اما حرم‌های حضرت شاهچراغ(ع)، حضرت معصومه(س)، مسجد جمکران، حرم حضرت عبدالعظیم(ع) و سایر بقاع متبرکه از یک جنس هستند. بنابراین تصمیم‌هایی که در مسیر تسهیل و ترویج فرهنگ و فرایند زیارت داریم، در سطح ملی صورت می‌گیرند».
در تحلیل این موضوع، مدیرکل هماهنگی امور فرهنگی زائرین استانداری خراسان رضوی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما که آیا شهر مشهد با وجود ۳۰میلیون زائر و موضوعات فراوان با سایر شهرهای زیارتی در این گفته یکسان قلمداد شده یا خیر، اظهار کرد: شهر مشهد با سایر شهرهای زیارتی یکسان قلمداد نشده؛ زیرا محوریت کارگروه ملی زیارت در راستای ترویج فرهنگ زیارت است و این اتفاق بر مبنا و محور حرم مطهر امام رضا(ع) در مشهدمقدس می‌افتد حرم حضرت معصومه(س) و شاهچراغ(ع) از اعتاب مقدسه‌ای محسوب می‌شوند که مردم به زیارت می‌روند و این موضوع در کارگروه ملی زیارت دیده شده تا کمک‌هایی در زمینه برنامه پیشنهادی این شهرهای زیارتی صورت بگیرد؛ اما باید گفت بیش از ۶۰ درصد اعتبارات کارگروه ملی زیارت مربوط به استان خراسان رضوی است و بقیه اعتبارات به استان‌های دیگر می‌رسد.
توسلی در مورد مسیر طریق الرضا(ع) که از سوی استاندار فارس در این جلسه مطرح شده است، عنوان کرد: مسیر یاد شده، مسیر حرم شاهچراغ(ع) تا حرم مطهر امام رضا(ع) است. این استان دو مسیر زیارتی طریق‌الکربلا و طریق‌الرضا(ع) را دارد که در مسیر طریق‌الکربلا تردد زائران پاکستانی و جنوب‌شرق کشور به سمت کربلا در ایام اربعین اتفاق می‌افتد. به صورت کلی سه یا چهار مسیر برای سفر از شیراز به مشهد وجود دارد و برای طریق‌الرضا(ع) در این جلسه مسیر مشخصی یاد نشده است.
وی درباره موضوع ساخت سرویس‌های بهداشتی مصوب کارگروه ملی زیارت افزود: ساخت ۵ هزار سرویس بهداشتی از مصوبات کارگروه ملی زیارت است که باید در هیئت دولت مصوب شده و سپس ابلاغ و تأمین اعتبار شود. در این طرح زمین‌ها را شهرداری مشخص می‌کند و واگذار می‌کند و اجرای آن با شهرداری مشهد است و سازمان برنامه و بودجه اعتبار آن را تأمین می‌کند که تأمین آن در سطح ملی صورت می‌گیرد.
ضرورت الگوی یکپارچه حکمرانی زیارت
موضوع زیارت و حل مسائل مربوط به آن برای خراسان رضوی و به ویژه شهر مشهد از آن قبیل موضوعاتی است که در کنار پیگیری دستگاه‌های اجرایی، رصد مداوم رسانه‌ای را می‌طلبد و جلسه اخیر کمیسیون تخصصی کارگروه ملی زیارت، نه فقط یک رخداد اداری؛ بلکه نشانه‌ای از تلاش برای نهادینه‌سازی سیاست‌گذاری فرا استانی در حوزه زیارت است. در هر صورت عبور از نگاه صرفاً خدماتی به زیارت و حرکت به سوی یک الگوی حکمرانی یکپارچه، نیازمند پیوست مالی، نهادی و فرهنگی دقیق بوده که در غیر این صورت هر مصوبه‌ای در حد تصمیم باقی خواهد ماند.
محمد توسلی در این باره گفت: در جلسه حدود ۶۴ پیشنهاد از نمایندگان استان‌های قم، فارس، خراسان رضوی، تهران، سازمان برنامه و بودجه کشور، صدا و سیما و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری مطرح و کلیات این پیشنهادها مصوب شد.
وی اظهار کرد: این پیشنهادهای مصوب شده طی هفته آینده در یک کمیته تخصصی با حضور نمایندگانی از استان‌ها و سازمان‌های یاد شده بار دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا در مورد جزئیات و اعتبارات مورد نظر جمع‌بندی حاصل شود و پس از آن برای طرح در جلسه کارگروه ملی زیارت که اوایل تیر ماه در قم برگزار خواهد شد، آماده باشد.
طرح جامع زیارت در راه اجرا
مدیرکل هماهنگی امور فرهنگی زائرین استانداری خراسان رضوی در مورد جزئیات برگزاری جلسه تصریح کرد: در جلسه کارگروه ملی زیارت، ریاست بر عهده معاون اول رئیس‌جمهور است و استاندار خراسان رضوی دبیری این کارگروه را بر عهده دارد. در مجموع در این کارگروه ۲۷ عضو شامل وزرای برخی وزارتخانه‌ها و رؤسای دستگاه‌های مرتبط و مختلف شرکت می‌کنند در صورتی که در جلسه کمیسیون تخصصی استانداران استان‌های خراسان رضوی، فارس و قم و نمایندگانی به نمایندگی از اعضای کارگروه ملی زیارت حاضرند و ریاست کمیسیون تخصصی هم با استاندار خراسان رضوی است و به طور کلی مصوبات این کمیسیون برای تصویب نهایی به کارگروه ملی زیارت می‌رود.
توسلی در پاسخ به این پرسش که از سوی خراسان رضوی در این جلسه چه پیشنهادهایی در امر زیارت مطرح شده، توضیح داد: چون این موضوعات هنوز به تصویب نهایی نرسیده‌اند، نمی‌توان به صورت قطعی در مورد آن‌ها صحبت کرد و باید منتظر تصویب کلیت بود؛ اما از ۶۴ پیشنهاد مطرح شده، بیش از ۱۰ موضوع به خراسان رضوی مربوط می‌شود و این پیشنهادها در مباحث مختلف مانند طرح جامع زیارت، کنارگذر مشهد-قوچان، ساخت سرویس‌های بهداشتی، پژوهشکده زیارت و موضوعات دیگر است که به محض نهایی شدن، رسانه‌ای خواهد شد.
وی در خصوص مصوبات کارگروه ملی زیارت که در فروردین ماه در مشهد برگزار شد، گفت: مصوبات این جلسه در حال گذراندن مراحل قانونی خود در هیئت دولت است و در دو یا سه هفته آینده ابلاغ می‌شود که پس از ابلاغ، در مرحله اجرا قرار خواهد گرفت.
جایگاه مشهد در مصوبات و اعتبارات کارگروه ملی زیارت
در بررسی اظهارنظرهای مختلف در این جلسه، نظر معاون فرهنگی معاون اول رئیس‌جمهور جالب بود و به نوعی به یکسان بودن شرایط بقاع متبرکه پهلو می‌زد و از سوی دیگر تصمیم‌گیری‌ها در زمینه زیارت را ملی می‌دانست.
سید ضیاء هاشمی عنوان کرده است: «آستان‌های مقدس قرار نیست وابسته به دولت باشند؛ بلکه بر اساس جایگاه و موقعیتی که در فرهنگ و جامعه دینی دارند، یک نهاد دینی هستند؛ ولی دولت تسهیلگر روند زیارت خواهد بود. هدف ما در این کارگروه، تسهیل امور زائران و ترویج فرهنگ زیارت، گردشگری حلال، دینی و ترویج امور مذهبی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فاخر ملی است. مهم‌ترین کانون زیارتی کشور، حرم مطهر امام رضا(ع) است؛ اما حرم‌های حضرت شاهچراغ(ع)، حضرت معصومه(س)، مسجد جمکران، حرم حضرت عبدالعظیم(ع) و سایر بقاع متبرکه از یک جنس هستند. بنابراین تصمیم‌هایی که در مسیر تسهیل و ترویج فرهنگ و فرایند زیارت داریم، در سطح ملی صورت می‌گیرند».
در تحلیل این موضوع، مدیرکل هماهنگی امور فرهنگی زائرین استانداری خراسان رضوی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما که آیا شهر مشهد با وجود ۳۰میلیون زائر و موضوعات فراوان با سایر شهرهای زیارتی در این گفته یکسان قلمداد شده یا خیر، اظهار کرد: شهر مشهد با سایر شهرهای زیارتی یکسان قلمداد نشده؛ زیرا محوریت کارگروه ملی زیارت در راستای ترویج فرهنگ زیارت است و این اتفاق بر مبنا و محور حرم مطهر امام رضا(ع) در مشهدمقدس می‌افتد حرم حضرت معصومه(س) و شاهچراغ(ع) از اعتاب مقدسه‌ای محسوب می‌شوند که مردم به زیارت می‌روند و این موضوع در کارگروه ملی زیارت دیده شده تا کمک‌هایی در زمینه برنامه پیشنهادی این شهرهای زیارتی صورت بگیرد؛ اما باید گفت بیش از ۶۰ درصد اعتبارات کارگروه ملی زیارت مربوط به استان خراسان رضوی است و بقیه اعتبارات به استان‌های دیگر می‌رسد.
توسلی در مورد مسیر طریق الرضا(ع) که از سوی استاندار فارس در این جلسه مطرح شده است، عنوان کرد: مسیر یاد شده، مسیر حرم شاهچراغ(ع) تا حرم مطهر امام رضا(ع) است. این استان دو مسیر زیارتی طریق‌الکربلا و طریق‌الرضا(ع) را دارد که در مسیر طریق‌الکربلا تردد زائران پاکستانی و جنوب‌شرق کشور به سمت کربلا در ایام اربعین اتفاق می‌افتد. به صورت کلی سه یا چهار مسیر برای سفر از شیراز به مشهد وجود دارد و برای طریق‌الرضا(ع) در این جلسه مسیر مشخصی یاد نشده است.
وی درباره موضوع ساخت سرویس‌های بهداشتی مصوب کارگروه ملی زیارت افزود: ساخت ۵ هزار سرویس بهداشتی از مصوبات کارگروه ملی زیارت است که باید در هیئت دولت مصوب شده و سپس ابلاغ و تأمین اعتبار شود. در این طرح زمین‌ها را شهرداری مشخص می‌کند و واگذار می‌کند و اجرای آن با شهرداری مشهد است و سازمان برنامه و بودجه اعتبار آن را تأمین می‌کند که تأمین آن در سطح ملی صورت می‌گیرد.
ضرورت الگوی یکپارچه حکمرانی زیارت
موضوع زیارت و حل مسائل مربوط به آن برای خراسان رضوی و به ویژه شهر مشهد از آن قبیل موضوعاتی است که در کنار پیگیری دستگاه‌های اجرایی، رصد مداوم رسانه‌ای را می‌طلبد و جلسه اخیر کمیسیون تخصصی کارگروه ملی زیارت، نه فقط یک رخداد اداری؛ بلکه نشانه‌ای از تلاش برای نهادینه‌سازی سیاست‌گذاری فرا استانی در حوزه زیارت است. در هر صورت عبور از نگاه صرفاً خدماتی به زیارت و حرکت به سوی یک الگوی حکمرانی یکپارچه، نیازمند پیوست مالی، نهادی و فرهنگی دقیق بوده که در غیر این صورت هر مصوبه‌ای در حد تصمیم باقی خواهد ماند.
نظر شما