ماجرا هم این بود که آن روزها حس کرده بودم روضهها و مجالس زنانه محله و حتی محلههای نزدیکمان حال و هوای قدیم را ندارند. همسایهها تغییر کرده بودند، آدمهای قدیمی کمتر دیده میشدند و روضهها هم بیشتر شده بودند محفل گپ و غیبت و سرک کشیدن به خانه و زندگی همدیگر! آن اشک و سوز و همدلیهای مُحرّمانه انگار لابهلای اینها گم شده بود. برای همین ته دلم چیزی سنگینی میکرد، مثل وقتی که نمازت قضا میشود. درنهایت هم با خودم گفتم اصلاً مگر عزاداری فقط به رفتن به همین محافل و مجالس است؟ گوشه و کنار ایران و با وجود فرهنگها و رسمهای مختلف، حتماً زنانی هستند که جور دیگری برای امام حسین(ع) عزاداری میکنند. این طوری و برای آرام کردن دلم، شروع کردم به جستوجو... تا اینکه چشمم به آیینهایی افتاد که با همه سادگی و بومیبودنشان، نشانههایی از فرهنگی پیچیده و چندلایه را در خود داشتند. مثلاً دیدم در بوشهر، زنان از قدیمیترین و پررنگترین عناصر آیینهای محرماند. جنوب که سیاهپوش میشود، زنان طلاهایشان را به نشانه دل کندن از زرق و برق دنیا و آمادگی برای سوگواری درمیآورند یا در منطقه «زیلایی» کهگیلویه و بویراحمد، از شب اول محرم، زنها با آیینی به اسم «هویهوی» عزاداری را شروع میکنند. یک زن مسن وسط دایره میایستد، اشعار سوزناکی میخواند، گوشه چادرش را به نشانه عزا روی شانه میاندازد و بقیه همصدا با او شروه میخوانند و در آخر هم با هم نذری میپزند. در گیلان هم البته رسم عجیبی وجود دارد زنانی که در خانه مریض دارند، در ایام محرم با به تن کردن لباس مشکی و پوشاندن صورت خود به خانههایی میروند که غذای شیرینپلو دارند و با کفگیر به در خانه میکوبند و غذای نذری برای شفای مریض خود میگیرند و چون در این مراسم هیچکس حرفی نمیزند اسم این رسم را گذاشتهاند لالپلو. بعد یاد مادرم افتادم، یاد خانه خودمان که از سه روز مانده به عاشورا، آب کمتر مینوشیدیم و به این شکل نوعی از ارادت قلبیمان را به امام حسین(ع) نشان میدادیم. فکر میکنم این خردهفرهنگهای عزاداری زنانه، با همه تنوع و ظرافتشان، آنقدر عمیقاند که شایسته دیدهشدن و روایت شدناند تا علاوهبر شناخته شدن به عنوان سنتهای مذهبی، آینهای از هویت فرهنگی، تاریخی و انسانی ما باشند. لذت همین روایت کردن یا خواندن روایت این دست از عزاداریها ، کمتر از لذت حضور در روضه هیئت نیست.
۱۰ تیر ۱۴۰۴ - ۱۱:۱۲
کد خبر: ۱۰۷۸۵۷۲
اولین بار، چند سال پیش وقتی دیدم چند روزی از محرم گذشته و هنوز نتوانستهام در مجلس روضهای حضور پیدا کنم، به صرافت افتادم ببینم رسم و رسوم عزاداری زنان توی شهرهای دیگر چطور است؟

زمان مطالعه: ۱ دقیقه
نظر شما