به گزارش قدس خراسان، شهرستانی نیمه‌صنعتی در شمال‌شرقی ایران و جنوب‌غربی مشهد است. برابر آخرین آمار حدود ۱۱۲ هزار نفر جمعیت، چهار شهر، دو بخش و پنج دهستان دارد و فریمان، سفیدسنگ، قلندرآباد و فرهادگرد شهرهای مهم این شهرستان هستند. اقتصاد شهرستان بر پایه کشاورزی و دامداری استوار است و محصولاتی چون گندم، جو و زعفران در خاک آن کشت می‌شود. فریمان، شهرستانی در حال توسعه با جاذبه‌های گردشگری همچون شهر تاریخی سنگ‌بست، رباط سمنگان و ارسلان جاذب است که قدمت بنای ارسلان جاذب آن به دوره سلجوقیان برمی‌گردد. فریمانِ امروز نیز شهرستانی صنعتی-کشاورزی و رو به توسعه بوده که به گفته فرماندار این شهرستان، یکی از بزرگ‌ترین شهرک‌های صنعتی استان را داراست.
سرمایه‌گذاری برای تولید ۱۰۰ مگاوات برق تجدیدپذیر
مهدی ناصری درباره وضعیت صنایع این شهرستان در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: فریمان با وجود سه شهرک و چندین مجتمع صنعتی در حوزه صنعتی یکی از مهم‌ترین صنایع استان به لحاظ تعداد و نوع تولید به‌شمار می‌رود. بیشترین صنایع فریمان دارویی، شیمیایی، پتروپالایش و نساجی و مهم‌ترین تولیدات شیشه، محصولات بتنی، فولاد و مشتقات آن است.
وی با بیان اینکه کل برق مصرفی شهرستان بیش از ۸۰ مگاوات است، درباره مصارف انرژی فریمان تأکید می‌کند: از این میزان ۶۰درصد به مصرف صنعتی، ۲۲ درصد کشاورزی، ۱۶درصد مصارف خانگی و تجاری و ۲درصد نیز به مصارف متفرقه اختصاص دارد.
فرماندار فریمان با اشاره به تأمین برق تجدیدپذیر در این شهرستان توسط واحدهای صنعتی ادامه می‌دهد: در یک افق سه ساله تا پایان ۱۴۰۶ فریمان باید ۱۸/۵ مگاوات از ۸۰ مگاوات برق مصرفی خود را تجدیدپذیر کند و طبق پیش‌بینی‌ها تا پایان سال ۱۴۰۶ نه تنها ۵/۱۸ مگاوات تکلیفی خود؛ بلکه به همت مشارکت بخش‌های صنعتی، کشاورزی، تجاری، خانگی، بزرگ‌مقیاس‌ها و کوچک‌مقیاس‌ها، افزون بر ۱۰۰ مگاوات برق تولید خواهیم کرد و البته در حوزه سرمایه‌گذاری نیز اعلام آمادگی‌هایی از طرف برخی شرکت‌های بزرگ صورت گرفته که به تنهایی فقط ۱۰۰مگاوات این شرکت‌ها تولید می‌کنند.
ناصری با بیان اینکه شرکت‌های سرمایه‌گذار، بومی شهرستان هستند، می‌گوید: این شرکت‌ها از ما تسهیلات نمی‌خواهند. فقط ما باید شرایط لازم برای بحث تأمین زمین را فراهم کنیم که از مهم‌ترین زیرساخت‌های تولید انرژی است. یکی از شرکت‌ها با توجه به اینکه در فریمان زمین مناسب نبود تا در اختیار این شرکت قرار دهیم، در سبزوار ساخت یک نیروگاه ۲۵۰ مگاواتی را آغاز کرده است و واحدهای صنعتی ما هم در حوزه تأمین برق خود و هم سرمایه‌گذاری در تولید انرژی وارد گود شده‌اند.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی برای ساخت یک پست ۴۰۰ کیلوولتی در مجاورت شهرک صنعتی کاویان می‌افزاید: به همت شرکت برق ساخت این پست در دستور کار قرار گرفته و در صورت تحقق این برنامه زیرساخت لازم برای انتقال برق فراهم می‌شود.
فرماندار فریمان با اشاره به موانع موجود بر سر راه تولید انرژی و انتقال آن ادامه می‌دهد: با وجود همه تأکیدات و همراهی خوب دولت موانعی مانند اختصاص زمین و نبود زیرساخت مناسب برای انتقال برق همچنان وجود دارد. متأسفانه روند تغییر کاربری اراضی و تخصیص منابع ارزی زمانبر و طولانی است. با این حال به نظر می‌رسد تا پایان همین سال حدود ۲۰مگاوات برق برای شهرستان فریمان تولید کنیم.
ناصری درباره وضعیت راه‌ها نیز با بیان اینکه فریمان در شاهراه حیاتی کریدور شرق به غرب قرار دارد، تأکید می‌کند: تنها مسیر ورودی شهرستان‌های مرزی شمال‌شرق از جمله تربت‌جام، صالح‌آباد، تایباد و باخرز به مرکز استان، از طریق فریمان است؛ ولی متأسفانه از وضعیت راه مطلوبی برخوردار نیست.
وی با اشاره به اینکه نگهداری و حفظ راه‌های اصلی شهرستان نیازمند توجه بیشتری است، می‌افزاید: بیشتر راه‌های موجود نیز فرسوده و نیازمند روکش آسفالت است. راهداری اقدام‌هایی را شروع کرده؛ ولی مقطعی است. از مجموع ۷۰۰کیلومتر راه خاکی استان، نزدیک به ۵۰۰ کیلومتر آن فقط در فریمان قرار دارد که این میزان نشان‌دهنده ضرورت توجه بیشتر به راه‌های این شهرستان است.
بیش از ۶۰ درصد نیروهای شاغل در شهرک‌های صنعتی بومی هستند
فرماندار فریمان درباره مشکلات راه‌ها می‌گوید: شهرستان فریمان از طریق جاده کله منار به شهرستان زاوه اتصال دارد و هنوز بخشی از این محور خاکی است. همچنین در نقطه اتصال به جلگه‌رخ تربت‌حیدریه بدون شانه خاکی است؛ هرچند مسیر فرعی بوده؛ ولی تردد زیادی دارد چون مسیر میانبری است و روزانه به صورت میانگین ۳هزار خودرو در آنجا تردد می‌کنند، علائم ترافیکی ضعیفی دارد، عرض جاده کم بوده و خط کشی مناسبی ندارد که سبب حوادث فوتی می‌شود همان‌طور که اسفند سال گذشته فقط یک سانحه منجر به فوت پنج نفر شد.
ناصری با بیان اینکه بیش از ۶۰ درصد نیروهای شاغل در شهرک‌های صنعتی بومی هستند، ادامه می‌دهد: بخشی از شاغلان، از فریمان و روستاهای همجوار شهرک صنعتی و بخشی هم از مشهد هستند. متأسفانه در مورد آمار به خصوص نرخ اشتغال و بیکاری با وجود انتظاری که از اداره کار متصور هستیم؛ ولی اعداد و ارقام قطعی نیست. با این حال طبق آمار اعلامی تأمین اجتماعی ۱۱هزار و ۷۰۰ نفر در واحدهای صنعتی این شهرستان مشغول به کارند که بیش از ۷ هزار و ۳۰۰ نفر در شهرک‌های صنعتی فریمان و کاویان و حدود ۴هزار و ۴۰۰ نفر در سایر واحدهای کوچک حضور دارند.
وی با بیان اینکه تعهد اشتغال شهرستان در سال ۱۴۰۳ به میزان هزار و ۶۱۵ نفر بوده، می‌افزاید: میزان تحقق تعهد اشتغال هزار و ۴۹۷ مورد، خروج از کار پنج مورد و خالص اشتغال هزار و ۴۹۲ مورد است. عملکرد شهرستان در سال‌های پیش از ثبت تعهد اشتغال در سامانه رصد، بالای ۱۰۰ بود؛ ولی در سال ۱۴۰۳ به دلیل اینکه وام‌های بنیاد برکت پرداخت نشد و نتوانستند اشتغال ایجادی به تعداد ۲۳۵ نفر را ثبت کنند، متأسفانه عملکرد به زیر ۱۰۰ رسید.
ناصری درباره وضعیت کشاورزی نیز تأکید می‌کند: فریمان در حوزه کشاورزی قطب کشت گلخانه استان است؛ بیشترین کشت گلخانه‌ای در شهرستان فریمان انجام می‌شود که اغلب به صورت صنعتی و بخشی از محصولات آن نیز صادراتی است.
فرماندار فریمان با بیان اینکه مرکز درمانی شهر فریمان در بیمارستان حضرت زهرا(س) با فاصله حدود ۵ کیلومتر از شهر قرار دارد، ادامه می‌دهد: با وجود این، رفت و آمد بیماران با مشکل مواجه است. متأسفانه مرکز درمانی امام خمینی(ره) داخل شهر در حال حاضر غیر فعال بوده و تنها بیمارستان این شهرستان که در شاهراه حیاتی شهرستان‌های شمال‌شرق و مرزی (تربت‌جام، صالح‌آباد، باخرز و تایباد) قرار دارد ۶۷ تختخوابی است که این بیمارستان نیز با نبود یا کمبود تخصص‌هایی مانند بیهوشی، جراحی عمومی، ارتوپدی، رادیولوژی، چشم‌پزشکی و روان‌پزشکی، روند درمان و رسیدگی به بیماران را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
وی با اشاره به وجود هفت پایگاه اورژانس شهری و جاده‌ای در این شهرستان می‌گوید: فرسودگی آمبولانس‌ها، فراوانی مأموریت‌ها و گستردگی و پراکندگی حوزه مأموریت موجب شده روند رسیدگی به موقع و حیاتی به بیماران با وجود همه تلاش‌های کارشناسان وظیفه‌شناس فوریت‌های پزشکی اورژانس ۱۱۵ شهرستان فریمان با مشکلات جدی مواجه شود. فقط ۱۲ نفر کارشناس فوریت‌های پزشکی تا رسیدن به حداقل‌های پیش‌بینی شده کمبود داریم.
فرماندار فریمان با بیان اینکه ساختمان‌های پایگاه‌های اورژانس اغلب فرسوده و گاه بدون امکانات است و حتی آب خوردن ندارد، اظهار می‌کند: تجهیزات ناکافی پایگاه‌ها، فرسودگی محل زیست پزشکان متخصص و کمبود امکانات از دیگر علل نبود انگیزه کافی برای حضور پزشکان متخصص در شهرستان فریمان است که سبب شده گاهی در عمل‌های جراحی پیش پا افتاده یا بسیار ضروری همچون زایمان طبیعی به علت نبود یا کمبود برخی از متخصصان، بیماران به مشهد اعزام شوند در حالی که شبکه بهداشت و درمان شهرستان فریمان زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد است و در صورت تأمین حداقل‌های لازم از جانب دانشگاه علوم پزشکی مشهد به جای گسیل کردن بیماران به مشهد مقدس می‌توان حتی بخشی از اعزام‌های شهرستان‌های دیگر را نیز در فریمان پوشش داد و از ازدحام و سرگردانی بیماران در مرکز استان جلوگیری کرد.
ظرفیت‌های فریمان برای صنایع غذایی
مدیرعامل شهرک صنعتی کاویان فریمان نیز درباره دغدغه‌های بخش خصوصی در این شهرستان در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: دسترسی محدود به تسهیلات بانکی و بالا بودن نرخ سود این تسهیلات و معضل چک‌های برگشتی و پرداخت نکردن به موقع بدهی‌ها از جمله مشکلات اعتباری و مالی است که بسیاری از واحدهای تولیدی و خدماتی با آن مواجه هستند.
وحید تعقیبی با اشاره به وضعیت زیرساخت‌ها برای تولید و صنعت نیز ادامه می‌دهد: ضعف شبکه حمل‌ونقل و جاده‌های منتهی به مناطق صنعتی و کشاورزی، مشکلات اینترنت و ارتباطات در برخی مناطق بر کسب‌وکارها به ویژه کسب و کار دیجیتال تأثیر منفی دارد.
وی با اشاره به بازار فروش و رقابت ناعادلانه تأکید می‌کند: رقابت با کالاهای قاچاق و خارجی یکی از معضلات مهمی بوده که تولیدکنندگان به‌ویژه در بخش کشاورزی و صنایع دستی را با مشکل فروش مواجه کرده است. همچنین ضعف در بازاریابی و برندینگ موجب شده بسیاری از محصولات فریمان مانند زعفران، صنایع دستی و محصولات کشاورزی به خوبی معرفی نشوند.
تعقیبی با اشاره به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنایع غذایی این شهرستان می‌گوید: ایجاد واحدهای فراوری سیب‌زمینی، تولید قند و نبات، تولید فراورده‌های پروتئینی، فراوری گیاهان دارویی، تولید آبمیوه، چیپس میوه و سایر فراورده‌های میوه، تولید رب، پودر گوجه، خیارشور و ترشیجات از جمله فرصت‌های قابل توجه این شهرستان است.
جای خالی تشکل‌های بخش خصوصی
با پیگیری از بخش خصوصی شهرستان فریمان مشخص شد این شهرستان تشکل صنعتی‌تولیدی خاصی ندارد و تشکل‌های مهمی مانند اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و همچنین خانه صنعت، معدن و تجارت که تشکل‌های پایه صنفی و صنعتی برای هر شهرستانی به شمار می‌روند، در فریمان نمایندگی ندارند که این موضوع برای شهرستانی مانند فریمان که بخش مهمی از اقتصاد آن توسط صنایع می‌چرخد، در راستای شنیده و دیده شدن مسائل و موضوعات بخش خصوصی و چاره‌اندیشی آن بسیار حائز اهمیت است.
نظر شما