حجتالاسلاموالمسلمین مهدی شریعتی تبار، مدیرگروه فقه و اصول بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، به تبیین اهمیت ماه محرم از ابعاد دینی، فرهنگی و اجتماعی پرداخت و بر ضرورت انتقال مفاهیم عاشورا با بیانی نو و متناسب با ذهن و زبان نسل جوان، تأکید کرد.
محرم، فرصتی برای تحکیم عدالت اجتماعی و اخلاق دینی
وی با اشاره به جایگاه محرم در تاریخ و فرهنگ اسلامی، گفت: ماه محرم صرفاً یک مناسبت تاریخی نیست، بلکه فرصتی برای تعمیق معرفت دینی، تقویت باورهای اعتقادی و ترویج اخلاق اسلامی، است.
وی، افزود: این ایام، بستری برای تحکیم روابط اجتماعی بر پایه عدالت و عزت، محسوب میشود.
به گفته وی، مکتب عاشورا مدرسهای است برای آموختن عزتطلبی، ظلمستیزی و ایستادگی در برابر فساد؛ الگویی که همچنان قابلیت الهامبخشی در همه دورهها، دارد.
عاشورا؛ زبانی جهانی برای عدالتخواهی
حجتالاسلام شریعتی تبار، با تأکید بر جنبههای انسانی و فطری واقعه کربلا تصریح کرد: پیام عاشورا فراتر از مرزهای دینی و مذهبی است. ظلم آشکار و مظلومیت اهلبیت (ع) دل هر انسان آزادهای را تحتتأثیر قرار میدهد. به همین دلیل شخصیتهایی چون گاندی، با الهام از قیام امام حسین (ع)، مسیر مبارزه با استعمار را، انتخاب کردند.
وی، افزود: این مفاهیم باید با زبان روز و ابزارهای نوین مانند رسانه، هنر، شعر و فضای مجازی، برای نسل جوان، تبیین شود.
وی، خاطرنشان کرد: پیام عاشورا، پیام آزادگی، عزت، خداباوری، اخلاق، ولایتمداری، ظلمستیزی و دفاع از مظلوم است؛ مفاهیمی که موردقبول هر وجدان بیداری، فارغ از دین و مذهب است. به همین دلیل حتی شخصیتهایی چون مهاتما گاندی که مسلمان یا شیعه نبودند از نهضت کربلا الهام گرفتند، خودش اعتراف کرد که بامطالعه قیام امام حسین (ع)، توانست مسیر استقلال ملت هند را، بیابد.
وی، تصریح کرد: نمونههای مشابهی از دانشمندان و اندیشمندان غیرمسلمان نیز وجود دارد که از قیام عاشورا، ستایش کردهاند.
تحریف عاشورا؛ چالشی برای انتقال درست پیام نهضت حسینی
مدیرگروه فقه و اصول بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، با اشاره به خطر تحریف در بازنمایی واقعه عاشورا، یادآور شد برخی تحریفها، عاشورا را از محتوای انقلابی و حماسی خود تهی میکنند. تقلیل نهضت به رویدادی صرفاً فردی یا صرفاً احساسی، بزرگترین آفت انتقال پیامهای آن، به نسل آینده است.
وی، تأکید کرد: مجالس عزاداری باید به محل تحلیل و تبیین مفاهیم عاشورا تبدیل شوند؛ نه صرفاً اجرای آیینهای ظاهری که گاه با چهره عقلانی دین، هم خوانی ندارد.
این پژوهشگر، ادامه داد: برای انتقال صحیح پیامهای عاشورا به نسل امروز، ابتدا باید این پیامها را بهدرستی درک کنیم. سخنان، خطبهها، نامهها و سیره عملی امام حسین (ع) در جریان نهضت کربلا، حامل مفاهیم بلند انسانی، الهی و اجتماعی است.
پس از درک این مفاهیم، لازم است با زبانی بهروز، شیوا و متناسب با فضای فکری جوانان، این پیامها را منتقل کرد. ابزارهای مختلفی مانند نوشتار، شعر، هنرهای نمایشی، رسانهها و بهویژه فضای مجازی، بسترهای مناسبی برای انتقال این مفاهیم، هستند.
به گفته این پژوهشگر، اگر فلسفه قیام امام حسین (ع) بهدرستی تبیین شود، قطعاً برای هر انسان آزادهای مسلمان یا غیرمسلمان الهامبخش خواهد بود؛ بنابراین، بر عالمان، هنرمندان، نویسندگان و همه متولیان فرهنگی لازم است با درک درست از پیام عاشورا و بهرهگیری از روشهای نوین، این پیام را، زنده نگه دارند.
نظر شما