در شرایط بحران و جنگ، ایران به راهکار نوینی برای تأمین مالی بدون ایجاد تورم نیاز دارد. کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند با ایجاد «رینگ دوم پرداخت» و حساب مستقیم برای مردم و شرکت‌ها نزد بانک مرکزی، امکان اعطای تسهیلات هدفمند و قرض‌الحسنه صفر درصدی بدون واسطه شبکه بانکی فراهم شود. در این مدل، خلق پول صرفاً توسط بانک مرکزی صورت می‌گیرد و بانک‌های تجاری امکان خلق پول چندبرابری را نخواهند داشت، بنابراین هر واحد پول تنها یک‌بار به اقتصاد تزریق می‌شود و تورم کنترل می‌گردد.

این سازوکار جدید به بانک مرکزی اجازه می‌دهد به شکل مستقیم و شفاف از معیشت مردم، تولید و نیازهای دفاعی در شرایط جنگی حمایت کند، بدون آنکه پیامدهای تورمی و نابرابری اقتصادی ناشی از خلق پول فعلی تکرار شود. راهکار پیشنهادی، امنیت اقتصادی، رفاه عمومی و توسعه را همزمان پیگیری می‌کند و آسیب‌های شبکه بانکی موجود به خلق پول را کاهش می‌دهد.

ارائه تسهیلات هدفمند و حمایتی برای مردم در شرایط بحران

مهدی هاشم‌زاده، دکترای اقتصاد پولی در گفت و گو با خبرنگار قدس آنلاین درباره ضرورت ایجاد رینگ دوم نظام پرداخت در شرایط جنگی گفت: رینگ دوم نظام پرداخت دو هدف اساسی را دنبال می‌کند؛ نخست، ارائه تسهیلات هدفمند و حمایتی برای مردم در شرایط بحران و جنگ و دوم، اصلاح سازوکار خلق پول به شکلی که دیگر مانند گذشته ضریب فزاینده پول و رشد نقدینگی از طریق شبکه بانکی شکل نگیرد.

وی توضیح داد: در نظام فعلی، هنگامی که دولت از بانک مرکزی استقراض می‌کند، پول پرقدرت خلق می‌شود و پس از ورود به شبکه بانکی، با ضریب فزاینده، نقدینگی چندبرابری ایجاد می‌کند که این امر مستقیماً به افزایش نقدینگی و در نتیجه تورم منجر می‌شود. اما هدف از رینگ دوم این است که ضریب فزاینده را به صفر برسانیم و پولی که توسط بانک مرکزی خلق می‌شود، تنها همان یک بار در اقتصاد گردش کند و بعد از بازپرداخت، از چرخه خارج شود.

نسخه کوچک‌شده از نظام ذخیره کامل بانکی در رینگ دوم پرداخت

هاشم‌زاده افزود: در مدل رینگ دوم پرداخت، شبکه بانکی دیگر امکان خلق پول از محل تسهیلات این رینگ را نخواهد داشت. این شیوه نوعی نسخه کوچک‌شده از نظام ذخیره کامل بانکی است که قابلیت اجرا در شرایط فعلی کشور را دارد و می‌تواند به موازات شبکه بانکی فعلی عملیاتی شود.

وی تأکید کرد: حساب‌های رینگ دوم قابلیت حمایتی حاکمیتی دارند؛ مثلاً می‌توان مواردی مانند مالیات شرکت‌های حقوقی را در همین رینگ مدیریت کرد. تراکنش‌های مردم با مردم و شرکت‌ها در این رینگ انجام می‌شود و تمام جریان مالی کاملاً شفاف است.

هاشم‌زاده خاطرنشان کرد: حتی بازپرداخت تسهیلاتی که برای خرید کالاهایی مثل انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص می‌یابد، از رینگ اول (بانک‌های معمولی) به رینگ دوم انجام می‌شود و به این ترتیب هم فرآیند حذف پول و هم کاهش قدرت خلق پول شبکه بانکی تحقق خواهد یافت.