هر چند در ادیان مختلف، بهشت به شکل‌ها و با ویژگی‌های متفاوتی توصیف شده است، اما به طور کلی به عنوان یک مکان پر از نعمت‌های الهی و آسایش ابدی برای نیکوکاران در نظر گرفته می‌شود. اما شاید برایتان این پرسش مطرح شود که دلیل پرداختن به موضوع «بهشت» در این نوشتار چیست؟
پاسخ به این پرسش بازمی‌گردد به رونمایی از یکی از آثار منتشر شده توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به نام «بهشت، ساختنی است» که چندی پیش و به مناسبت روز قلم در دیدار نویسندگان مختلف با تولیت آستان قدس رضوی در حرم مطهر امام هشتم(ع) از آن رونمایی شد. از طرف دیگر، مطابق رهنمودهای تولیت معزز آستان قدس رضوی مبنی بر ترویج موضوع کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه به ویژه زائران بارگاه مطهر رضوی، در ادامه و به اختصار بخش‌هایی از این اثر منتشر شده را با هم مرور می‌کنیم.
رازهایی که پیامبر اسلام(ص) به ابوذر فرمود
این کتاب در ۱۰فصل و در زمینه مباحث و واژگانی است که پیامبر اعظم حضرت محمد مصطفی(ص) در گفت‌وگویی نسبتاً مفصل با ابوذر، یکی از اصحاب نزدیک خود، بیان کرده و چگونگی زیستن را از زبان پیامبر اعظم(ص) روایت می‌کند و بهشت را که همان حیات طیبه و زیستنی نیکو و خواستنی است، به مخاطبان آن پیام بی‌مانند و آسمانی اهدا می‌کند.
در قسمتی از فصل نخست این کتاب و در صفحه ۲۷ آن با ذکر منابع، به مباحثی درباره ابوذر و شخصیت وی پرداخته می‌شود. از جمله اینکه برای ابوذر نام‌های دیگری نیز در کتاب‌های تاریخی نقل شده و شیخ حر عاملی(ره) می‌گوید: «... نام او «جندب بن جناده» است و «جندب بن سکن» و «برید بن جناده» نیز گفته شده است. او یکی از ارکان اربعه به همراه سلمان، مقداد و عمار است...». او چهارمین یا پنجمین فردی بود که به اسلام گروید. ابن‌سعد در طبقات می‌گوید: «... ابوذر می‌گفت: من پنجمین مسلمان بودم...». (ر. ک.ص ۲۷)
در بخش دیگری از فصل نخست این کتاب به موضوعاتی درباره «فرصت»، «آموختن تنها راه نجات است» و... برمی‌خوریم. شیوه نگارش این کتاب به این صورت است که سخن، فرمایش یا سفارش خاصی از پیامبر اکرم(ص) خطاب به ابوذر در باب یک موضوع یا مفهوم خاص، با ترجمه فارسی از متن عربی سخن پیامبر اسلام(ص) بیان می‌شود و آن گاه مواردی با عنوان «رهیافت» در توضیح مطالب گهربار گفته شده از رسول خدا(ص) برای درک و فهم بهتر و بیشتر خوانندگان بیان می‌شود. ضمن اینکه در این کتاب و مطابق دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های نگارش در تألیف یک کتاب یا اثر مکتوب، از بیان منابع ارجاع داده شده در متن نوشتار، در قسمت پاورقی هر صفحه نیز غفلت نشده است. ضمن اینکه در پایان فصل دهم این کتاب، قسمتی به عنوان «منابع» نیز گنجانده شده است.
از «سلامتی و آرامش» تا «وصف بهشت» و «چه کسی به بهشت می‌رود»
عناوین موضوعات و مطالب این کتاب به گونه‌ای انتخاب شده که به راحتی برای خوانندگان قابل فهم بوده و به نوعی مرتبط با مواردی است که به زندگی فردی، اجتماعی، خانوادگی و... افراد مربوط می‌شود. «سلامتی و آرامش»، «از پول باارزش‌تر»، «گفت‌وگو با معشوق»، «گناه در دو نگاه»، «گناهکار و بهشت»، «بندگی و زندگی»، «وصف بهشت»، «تنهایی و سکوت»، «چهار ویژگی مؤمن»، «تکبر چیست؟»، «صدقه چیست؟»، «بدزبانی»، «سکوت را رعایت کن» و... از جمله عناوینی است که با سخن و فرمایش گهرباری از حضرت رسول اکرم(ص) خطاب به ابوذر در زمینه آن عنوان انتخاب شده و خوانندگان را با موارد ارزشمند استخراج شده از پیام مفهومی سخن رسول خاتم اسلام(ص) که نجات‌بخش و راهنمای زندگی انسان‌هاست، آشنا می‌کند. به عنوان مثال در زمینه این موضوع که «چه کسی به بهشت می‌رود؟» در فصل نهم این کتاب با بیان سخن ارزشمندی از حضرت رسول اکرم(ص) خطاب به ابوذر این گونه آمده است (قسمتی از متن عربی همراه با ترجمه فارسی): «... ای ابوذر! هر کس شهوت و زبان خود را نگه دارد به بهشت می‌رود. گفتم: یا رسول الله(ص) آیا ما در نتیجه آنچه بر زبان می‌رانیم، مجازات می‌شویم؟
فرمود: مگر چیزی به جز محصول زبان، مردم را با سر به جهنم پرتاب می‌کند؟ بدان که تو آن گاه در امانی که چیزی نگفته باشی. به محض اینکه گفتی، سخن تو را می‌نویسند که یا به سود تو است یا به زیان تو!...ای ابوذر! مراقب باش که همیشه راست بگویی و هیچ کلمه دروغی از دهانت بیرون نیاید.
گفتم: یا رسول الله(ص) انسان چطور می‌تواند از دروغی که عمداً گفته توبه کند؟
فرمود: استغفار و نمازهای پنج‌گانه اثر دروغ را پاک می‌کند...».
در همین باب و پس از بیان این سخن راه‌گشای پیامبر اسلام(ص) مواردی در این زمینه که زبان می‌تواند بهترین دوست و بدترین دشمن انسان باشد به عنوان رهیافت از سخن رسول مهربانی‌ها و خاتم پیامبران و به نقل قول از ملامحسن فیض کاشانی(ره) برای خوانندگان به شرح ذیل بیان شده است: «سخن زائد گفتن»، «فرو رفتن در باطل»، «مجادله»، «دشمنی»، «خودنمایی در خطابه و سخنرانی»، «ریشخند و مسخره کردن»، «دشنام و بدزبانی» و... . بنابراین خوانندگان این کتاب، پس از مطالعه سخنان ارزشمند حضرت پیامبر اکرم(ص) خطاب به ابوذر در عناوین و موضوعات مطرح شده و آشنایی با مطالبی که به عنوان رهیافت از فرمایشات بی‌نظیر رسول گرامی اسلام(ص) در هر زمینه استخراج شده، گویی می‌توانند برای نائل شدن به حیات طیبه و زیستنی نیکو گام بردارند و اینچنین است که «بهشت» ساختنی است.
گفتنی است، این کتاب به قلم «محمدهادی زاهدی» در ۳۸۸ صفحه و در قطع رقعی توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در شمارگان هزار نسخه منتشر شده است.
نظر شما