روز گذشته حسن اخلاقی ‌امیری، نماینده مردم مشهد و کلات در صفحه شخصی‌اش نوشت: «پس از جنگ تحمیلی ۱۲روزه و شهادت تعداد زیادی از فرماندهان و دانشمندان کشورمان، منتظر تشکیل کمیته‌ای بودم که بی‌طرفانه به بررسی موضوع بپردازد، عملکردها را بررسی کند و در صورت نیاز برخورد نماید؛ اما متأسفانه چنین امری محقق نشد... متأسفانه نخبگانی که در یک مورد کوچک حساس بوده و ده‌ها مطالبه دارند، در این موارد سکوت می‌کنند». این در حالی‌ است که کشور در وضعیت آتش‌بس است؛ آتش‌بسی که تنها وقفه‌ای برای آمادگی بیشتر بوده و ناگفته پیداست که موفقیت در مراحل بعدی جنگ، به آمادگی ما در برابر غافلگیری و تجاوزهای بعدی دشمن وابسته است. افزایش آمادگی هم با تحلیل وضع موجود و بازنگری یا تقویت مواضع به وجود می‌آید.
پیروزی راهبردی و کلان بر دشمن صهیونیستی که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید کرده‌اند به معنای غفلت از تحلیل و بررسی اجزای جبهه نیست. احساس پیروزی نباید سبب غفلتی شود که چشم‌ها را بر فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط ضعف و قوت ما و دشمن ببندد. شاید نگاهی به عملکرد دشمن در این زمینه عبرت‌آموز باشد: کمیته تحقیق درباره ۷اکتبر (طوفان الاقصی) با وجود مخالفت دولت نتانیاهو و در بحبوحه جنگ توسط کنست ایجاد شده و در گزارش‌هایش به همه زمینه‌های امنیتی، نظامی و حتی تحلیل‌ها و نگرش‌های منجر به غافلگیری رژیم اشاره می‌کند. این کمیته ۲۰ماه پس از ۷اکتبر همچنان فعال است و تک‌تک ضربات حماس را بررسی می‌کند؛ گزارش میدانی می‌دهد، قصورها و تقصیرها و مسئولیت افراد را مشخص می‌کند، نقاط ضعف را شناسایی می‌کند و برای رفعشان پیشنهادهایی می‌دهد. برای نمونه این کمیته در آخرین گزارش خود که هفته گذشته منتشر شد، نتیجه تحقیقاتش درباره حمله حماس به شهرک اوفاکیم در قالب عملیات ۷اکتبر را اعلام کرد: «ارتش در این نبرد شکست خورده است و ۲۵ شهرک‌نشین و هشت نفر از نیروهای امنیتی در جریان این نبرد کشته شده‌اند. نبود استحکامات در چندین خانه دلیل اصلی تصمیم حماس برای تمرکز بر محله هاگوین بوده است و...». این گزارش‌ها در رسانه‌های ما صرفاً به عنوان اعتراف رژیم صهیونیستی به شکست و نقاط ضعفش تعبیر می‌شود که البته هست؛ اما واقعیت آن است که این اعتراف‌ها ممکن است به مقدمه‌ای برای آسیب‌شناسی و رفع کاستی‌های رژیم تبدیل شود.
رژیم صهیونیستی ۲۰سال پیش و پس از جنگ ۳۳روزه با حزب‌الله لبنان نیز کمیته وینوگراد را تشکیل داد که با اختیارات کامل به بررسی عملکرد دولت و ارتش اسرائیل پرداخت و از ۷۰ مقام ارشد از جمله نخست‌وزیر بازجویی کرد. گزارش نهایی کمیته با ارزیابی دلایل ناکامی‌ها و بررسی راهبردهای نظامی و امنیتی و مسئولیت رده‌های مختلف، در نهایت به استعفای جمعی از مقامات رژیم و رفع برخی کاستی‌ها منجر شد که متأسفانه ۲۰سال بعد در جنگ با حزب‌الله لبنان نتایج متفاوتی را رقم زد.
در کنار روایت فاتحانه از جنگ گذشته و تأکید بر قدرت قوای نظامی که نسبت ما با پشتوانه مردمی را مشخص می‌کند و قطعاً در میدان جنگ رسانه‌ای ضروری و تعیین‌کننده است، ضرورت دیگری هم برای حرکت رو به آینده وجود دارد؛ یعنی نگاه واقع‌گرایانه و آسیب‌شناسانه‌ای که نسبت ما با دشمن و توان طرفین را مشخص می‌کند و لازمه آمادگی در نبرد آینده است. اینجا جایی است که باید با صراحت به نقد کاستی‌ها و عملکردها در حوزه‌های مختلف پرداخت و به دور از خوش‌بینی، بدترین سناریوها را در نظر گرفت تا در مراحل بعدی به غافلگیری و ضربه از همان منافذ قبلی دچار نشویم.