حرف و حدیث‌ها درباره دخالت داشتن این کشور در حملات هواپیما و پهپادهای اسرائیلی علیه ایران که هست... صلح با ارمنستان را هم اضافه کنید... همه این‌ها سبب می‌شود «آذربایجان» بهترین سوژه باشد برای شایعه‌سازی... امارات را هم می‌شود متهم ردیف سوم ابردزدی قلمداد کرد! آن یکی از شمال و این یکی از جنوب ایران، هرچه ابر به سمت ما می‌آید را منحرف و بلکه جارو می‌کنند و می‌برند تا جایی روی کشور خودشان ببارد و آن‌ها را سیراب کند! پس تا تنور گرمای مردادماه داغ است باید نان شایعه‌سازی را چسباند!

آن‌ها ابرها را چلاندند

نه من توهّم زده‌ام و نه چشمان شما اشتباه می‌بینند! جملاتی که بالاتر خواندید، دارد سازوکار شایعه‌سازی و پشت پرده ماجرای ابردزدی را برایتان تشریح می‌کند. از توهماتی می‌گوید که این روزها و با پرسه زدن لابه‌لای اخبار راست و دروغ هواشناسی ممکن است سراغ هر آدم زودباوری بیاید. شایعه‌سازان روی توهم توطئه شما هم حساب کرده‌اند. بنابراین شایعه را جوری می‌سازند که مثلاً مو لای درزش نرود: «آمریکا و اسرائیل در حال تغییر اقلیم ایران و تبدیل آن به یک سرزمین خشک و بی‌آب و علف هستند... آن‌ها با استقرار سامانه‌های مخصوص کاری می‌کنند تا ابرهای مدیترانه‌ای که پیش از این از شمال غربی به ایران وارد می‌شدند منحرف شده و به سمت جمهوری آذربایجان بروند».
البته این حد توهم توطئه و شایعاتی از این دست برای من و شما خیلی آشنا هستند. تقریباً دو سال پیش و با وقوع برخی کم‌بارشی‌ها اگر یادتان باشد این ترکیه بود که ابرهای مدیترانه‌ای را سرقت کرده، آن‌ها را در آسمان خودش می‌چلاند تا ابرهای بخیل و بی‌خاصیت نصیب ایران شود! آن زمان هم اصل ماجرا زیر سر آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها بود که با راه‌اندازی پروژه «هارپ» داشتند زیرآب اقلیم کشورمان را می‌زدند!
دی‌ماه 1402 آدم شیرپاک خورده‌ای پیدا شد و در واکنش به این شایعات در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر) تصویری ماهواره‌ای از پوشش ابر در مناطق پربارش شمال ایران را منتشر کرد و زیرش نوشت: «با همان منطقی که در چند هفته اخیر برای تقویت شایعه منصرف کردن ابرها از ورود به ایران استفاده شده، می‌توان ادعا کرد که مردم گیلان، مازندران و گلستان، با دستکاری آب و هوا از مردم تهران ابردزدی می‌کنند!».

منحرف کردن ابرها

با توجه به اینکه عمر شایعات معمولاً کم و محدود است در سال 1402هم بالاخره با توضیحات کارشناسان مختلف، شایعات فروکش کردند. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی- احد وظیفه- هم در توضیح دلایل پربارشی همسایه دیواربه دیوارمان، ترکیه گفت: «ترکیه اگرچه همسایه ماست اما از حیث آب و هوایی با ما بسیار متفاوت است... جریان‌های جنوبی و شمالی که وارد این کشور می‌شوند هر دو از طرف دریا هستند، جریان‌های شمالی در این کشور از طرف دریای سیاه است و جریان‌های جنوبی برای دریای مدیترانه است، درنتیجه ترکیه رطوبت خوبی دریافت می‌کند، اما متأسفانه سرزمین ما این شرایط را ندارد. درنتیجه ترکیه به‌طور نسبی ۵۴۰ میلیمتر بارش سالانه دارد، در حالی‌ که بارش سالانه ایران ۲۳۰ میلیمتر است».
ماجرای انحراف ابرها به سوی جمهوری آذربایجان هم درواقع به‌روزرسانی همان شایعه سال‌های گذشته است با این تفاوت که این بار امارات هم به ماجرا اضافه شده تا من و شما فکر کنیم ابردزدها دارند با باروری ابرها در آسمان امارات، ایران را محاصره کرده و می‌خشکانند. البته همزمان با این شایعه اگر دقت کرده باشید شایعه‌های خیلی قدیمی‌تر صادرات آب ایران به کویت، آن هم در وانفسای بی‌آبی تهران، سروکله‌شان در فضای مجازی پیدا شد.
دو روز پیش «محمدرضا جاویدی» کارشناس مستقل هواشناسی با تأکید بر غیرعلمی بودن گمانه‌های ابردزدی به «همشهری آنلاین» گفت: «ماجرای ابردزدی بیشتر یک فضاسازی رسانه‌ای است تا یک واقعیت علمی. ایران کشوری خشک است که در چند دهه اخیر با سوء‌مدیریت منابع آبی و بحران تغییر اقلیم، وارد دوره‌های مکرر خشکسالی شده است... سیستم‌های بارشی هم که بر ایران اثر می‌گذارند از مسیر امارات عبور نمی‌کنند. بیشتر ابرها و سامانه‌هایی که وارد ایران می‌شوند از مسیر عراق، ترکیه، عربستان و دریای عرب هستند، یا در شرق کشور، از اقیانوس هند و جریان مانسون تأثیر می‌پذیرند. امارات در موقعیتی نیست که بتواند مانعی برای این سامانه‌ها باشد یا ابرها را از مسیر ایران منحرف کند...».

خشکسالی و ترسالی

چه دو سه سال پیش و چه همین امسال کارشناسان در پاسخ به ادعاهای مطرح شده در زمینه ابردزدی به روش‌های مختلف به این نکته اشاره کردند که باروری ابرها در خیلی از کشورها ازجمله ایران انجام شده و می‌شود، اما نتایج آن و همچنین میزان مقرون به‌صرفه بودنش به‌شدت با هم متفاوت بوده و در مجموع روشی است که ممکن است به صورت مقطعی جواب بدهد و سبب بارش شود، اما آن‌قدرها روش مؤثری به حساب نمی‌آید که بتواند مشکل خشکسالی و کم‌بارشی را به طور کامل حل کند.
از طرف دیگر اگر قرار بود فناوری‌های جدید و مخفیانه امروزی بتوانند به شکلی که در شایعات ادعا می‌شود، ابرها را منحرف کرده، باران بسازند و سال‌های پی‌درپی، ترسالی ایجاد کنند، قطعاً آمریکایی‌ها یا بسیاری از کشورهای پیشرفته دیگر که امروزه به مشکل کم‌آبی برخورد کرده و با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، از این فناوری‌ها برای درمان درد خودشان استفاده می‌کردند یا حداقل به جای لشکرکشی و جنگ، سرِ همه ابرهای دنیا را به طرف ایران یا هر کشور دیگری که می‌خواستند کج می‌کردند تا باران چند سال جهان، دوسه هفته در آنجا ببارد و مثل فیلم سینمایی «طوفان کامل» همه چیز را آب ببرد!
خلاصه اینکه رواج هرساله شایعات «ابردزدی» نباید سبب شود که فراموش کنیم ایران سرزمینی تقریباً نیمه‌خشک است که تغییر اقلیم طی سال‌های اخیر دارد آن را به کشوری خشک تبدیل می‌کند. البته این را هم فراموش نمی‌کنیم که طی این همه سال و با وجود هشدارهای همیشگی کارشناسان درباره وضعیت آب و هوایی و بحران آب و... نمی‌شود و نباید تقصیرات وضعیت موجود را هرسال به گردن ابردزدی، پروژه هارپ و نقشه‌هایی که دشمنان برایمان کشیده‌اند بیندازیم. مسئولانمان در این مدت منابع آبی را خوب مدیریت نکرده و انگار هیچ طرح و برنامه و تلاش و تمهیدی برای چنین روزهایی نداشته‌اند. چشم ما همیشه به آسمان و نزولات آسمانی بوده است تا بتوانیم سال آبی پیش رو را به‌سلامت بگذرانیم و البته مردم را هم همیشه به صرفه‌جویی و رعایت الگوی مصرف توصیه کرده‌ایم! با این دو راهکار نمی‌توان توقع داشت سال‌های آینده تنش آبی و در کنارش شایعات تازه درباره ابردزدی گسترش پیدا نکند.