این روزها ممکن است انسان‌ها به طور متوسط بیشتر عمر کنند، اما تنها بخش کوچکی از ما تولد صد سالگی خود را جشن خواهیم گرفت. با این حال، دلایل اینکه چرا فقط عده‌ای معدود به صد سالگی می‌رسند، هنوز برای دانشمندان یک راز باقی مانده است.
دانشمندان اکنون یک عامل را کشف کرده‌اند که ممکن است کلید طول عمر صدساله‌ها باشد. این مطالعه به سرپرستی «کارین مودیگ»(Karin Modig) دانشیار اپیدمیولوژی در «موسسه کارولینسکا»(Karolinska) انجام شده است.
به نقل از ساینس‌آلرت، این تیم دریافت که افرادی که ۱۰۰ سال عمر می‌کنند، ظاهراً توانایی فوق‌العاده‌ای در جلوگیری از بیماری دارند. افراد صد ساله از این نظر برای دانشمندان بسیار جالب هستند که ممکن است کلید درک چگونگی عمر طولانی‌تر و زندگی طولانی‌تر با سلامتی بهتر را در خود داشته باشند. برخی از سوالاتی که دانشمندان مدت‌هاست در مورد آن تأمل کرده‌اند این است که آیا یکی از کلیدهای تاب‌آوری صدساله‌ها عمدتاً در توانایی آن ها برای به تعویق انداختن بیماری‌های بزرگ نهفته است یا اینکه آن ها در بقا بهتر عمل می‌کنند؟ یا آیا ممکن است به طور کلی از بیماری‌های خاصی اجتناب کنند؟
درک پاسخ این پرسش ها پژوهشگران را حداقل یک گام به کشف عوامل خاصی که در طول عمر نقش دارند، نزدیک‌تر می‌کند. بنابراین این تیم مطالعاتی شروع به بررسی این موضوع کردند تا ببینند آیا می‌توانند پاسخ‌ها را پیدا کنند یا خیر. آن ها افراد با عمر طولانی و کوتاه را که در یک سال متولد شده بودند، بررسی و مقایسه کردند. نتایج نشان داد که صدساله‌ها نه تنها در طول زندگی خود به طور کلی کمتر دچار بیماری می‌شوند، بلکه بیماری‌ها را نیز آهسته‌تر توسعه می‌دهند. آن ها همچنین در مقایسه با همسالان کوتاه‌عمر خود، کمتر در معرض بیماری‌های کشنده مانند بیماری‌های قلبی-عروقی شدید قرار می‌گیرند.
پژوهشگران خطرات سکته مغزی، حمله قلبی، شکستگی لگن و انواع سرطان را برای هر شرکت‌کننده محاسبه کردند و کسانی را که تا صدسالگی زنده ماندند با همتایان کوتاه‌عمرتر خود مقایسه کردند. آن ها دریافتند که صدساله‌ها نه تنها در اواخر میانسالی نرخ پایین‌تری از بیماری داشتند، بلکه در طول زندگی خود نیز نرخ پایین‌تری از بیماری را حفظ کردند. به عنوان مثال، در سن ۸۵ سالگی، تنها ۴ درصد از کسانی که به صدسالگی رسیدند، دچار سکته مغزی شده بودند. در مقایسه، حدود ۱۰ درصد از کسانی که تقریباً صدساله شدند، در سن ۸۵ سالگی دچار سکته مغزی شده بودند. علاوه بر این، با وجود عمر طولانی‌تر، خطر ابتلای آن ها به اکثر بیماری‌ها در طول زندگی هرگز به اندازه همسالان کوتاه‌عمرشان نرسید.
حدود ۱۲/۵ درصد از صدساله‌ها در سن صدسالگی، دچار حمله قلبی شده بودند. این نشان می‌دهد که صدساله‌ها بیماری‌های عمده مرتبط با سن را به تأخیر می‌اندازند و در بسیاری موارد حتی از آن ها جلوگیری می‌کنند، نه اینکه صرفاً به طور مؤثرتری از آن ها جان سالم به در ببرند. یکی از محدودیت‌های این مطالعه این است که فقط بر تحلیل تشخیص‌های جدی‌تر بیماری‌های عمده تمرکز داشت، اما اگر کلید واقعی طول عمر این باشد که این افراد می‌توانند از ابتلا به بیماری‌های جدی جلوگیری کنند، چه؟
پژوهشگران برای بررسی این موضوع، مطالعه دیگری را انجام دادند که شامل ۴۰ وضعیت پزشکی مختلف بود. این وضعیت‌ها از خفیف تا شدید مانند فشار خون بالا، نارسایی قلبی، دیابت و حملات قلبی متغیر بودند. آن ها ۲۷۴ هزار و ۱۰۸ شرکت‌کننده را که بین سال‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۲۲ در سوئد متولد شده بودند، مطالعه کردند و آن ها را از سن ۷۰ سالگی تا زمان مرگشان یا تا ۱۰۰ سالگی پیگیری کردند. در مجموع ۴ هزار و ۳۳۰ نفر صدساله شدند.
نتایج مطالعه دوم هم با مطالعه نخست یکسان بود؛ صدساله‌ها کمتر دچار بیماری می‌شوند و نرخ تجمع بیماری در طول عمر آن ها کندتر است. دانشمندان همچنین دریافتند که صدساله‌ها بیشتر احتمال داشت که وضعیت‌هایی داشته باشند که به یک ارگان بدن محدود می‌شود. این نشانه‌ای از سلامت و تاب‌آوری این گروه است، زیرا بیماری‌هایی که یک ارگان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، در درازمدت بسیار راحت‌تر درمان و مدیریت می‌شوند.
صدساله‌ها همچنین در طول زندگی خود تاب‌آوری بیشتری در برابر اختلالات اعصاب و روان مانند افسردگی و زوال عقل نشان دادند. اگرچه بیشتر صدساله‌ها در نهایت به چندین اختلال سلامتی مبتلا شدند، اما این اتفاق بسیار دیرتر از افراد غیرصدساله افتاد. این به لطف داشتن بیماری‌های کمتر و نرخ کندتر تجمع بیماری بود. نکته قابل توجه این است که افراد غیرصدساله معمولاً در سال‌های پایانی عمر خود افزایش شدیدی در تعداد وضعیت‌های سلامتی که با آن ها دست و پنجه نرم می‌کردند، تجربه می‌کردند، اما صدساله‌ها این کاهش شدید سلامتی را تجربه نکردند.
راز زندگی طولانی چیست؟
این یافته که افراد صدساله با وجود عمر طولانی‌تر، موفق به تأخیر انداختن و در برخی موارد جلوگیری از بیماری می‌شوند، هم جذاب و هم دلگرم‌کننده است. این امر نشان می‌دهد که می‌توان آهسته‌تر از حد معمول پیر شد و باور رایج را مبنی بر اینکه زندگی طولانی‌تر به ناچار با بیماری بیشتر همراه است، به چالش کشید.
یافته‌های دانشمندان نشان می‌دهد که طول عمر استثنایی فقط به تعویق انداختن بیماری نیست، بلکه الگوی متمایزی از پیری را منعکس می‌کند، اما اینکه آیا این موضوع به دلیل ژنتیک، سبک زندگی، محیط یا ترکیبی از این عوامل است، هنوز مشخص نیست.
گام بعدی در مطالعات، بررسی این خواهد بود که چه عواملی پیش‌بینی‌کننده رسیدن به صدسالگی هستند و این عوامل چگونه در طول زندگی یک فرد عمل می‌کنند. درک مکانیسم‌های پشت افزایش سن به شکل سالم در صدساله‌ها ممکن است بینش‌های ارزشمندی را برای ترویج زندگی طولانی‌تر و سالم‌تر برای همه ارائه دهد.
این مطالعه در مجله The Conversation منتشر شده است.
نظر شما