بهزاد نعمتی، رئیس اداره همکاری‌ها و تبادلات علمی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، گفت: یکی از مقالات کلیدی دایرةالمعارف آستان قدس رضوی به موضوع آبرسانی و مدیریت منابع آب در حرم مطهر اختصاص دارد.
این مقاله به طور جامع به تأمین، توزیع و مدیریت منابع آب می‌پردازد و تحولات تاریخی، فناوری و ساختار تشکیلات اداری مرتبط با آن را تحلیل می‌کند. آبرسانی به حرم از مسائل حیاتی آستان قدس است و حفظ و توسعه آن نقش مهمی در استمرار فعالیت‌های مجموعه مقدس دارد.
مرجعیت دایرةالمعارف آستان قدس رضوی
رئیس اداره همکاری‌ها و تبادلات علمی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، به دیگر مباحث این کتاب ارزشمند اشاره و تصریح کرد: این اثر یک منبع مرجع است که با شیوه‌ای خاص تدوین و منتشر شده است.
وی ادامه داد: این دایرةالمعارف به صورت الفبایی تنظیم شده و شامل حدود ۸۲۰ مقاله است که به ترتیب الفبایی چیده شده‌اند. البته مقاله مربوط به زندگانی حضرت امام رضا(ع) به دلیل تیمن وتبرک به عنوان مقدمه و پیشانی اثر آمده است.
ساختار و تقسیم‌بندی دایرةالمعارف
نعمتی افزود: این اثر در دو جلد منتشر شده است، جلد اول از حرف «الف» تا «س» و جلد دوم از حرف «ش» تا «ی» است، مقالات در چند محور موضوعی تدوین شده‌اند که شامل معرفی بناها و اماکنی است که داخل حرم مطهر یا در محدوده آستان قدس رضوی قرار دارند. همچنین بناها و فضاهایی که در خارج از مشهد و حتی خارج از خراسان واقع شده‌اند و به نحوی مرتبط با آستان قدس هستند.
این پژوهشگر با بیان اینکه در این دایره‌المعارف رجال و شخصیت‌هایی معرفی شده‌اند که تاثیرگذاری فعالیت‌های آن‌ها بر آستان قدس رضوی اهمیت داشته است، تصریح کرد: لزوماً این افراد صرفاً افرادی با کارهای مثبت نبوده‌اند، بلکه آنچه مد نظر بوده، تأثیر فعالیت‌ها و جایگاه آن‌هاست. زندگی‌نامه مختصری از این افراد ارائه شده تا خوانندگان با آن‌ها آشنا شوند.
مکتوبات، نفایس موزه‌ای و آداب و رسوم
نعمتی یکی دیگر از بخش‌های مهم این دایره‌المعارف را معرفی مکتوبات و نفایس موزه‌ای دانست که از میان گنجینه‌های متنوع کتابخانه، موزه و خزانه آستان قدس گزینش شده‌اند و به صورت مختصر معرفی شده‌اند.
وی افزود: همچنین آداب و رسوم، مناصب و القابی که در آستان قدس رضوی مطرح بوده‌اند، در قالب مقالاتی در این اثر ارائه شده است. این آداب و رسوم پیشینه تاریخی و جنبه‌های فرهنگی و مذهبی قوی دارند. القاب خاص و تحولات آن‌ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
سازمان‌ها و تشکیلات آستان قدس در دایرةالمعارف
این پژوهشگر ابراز کرد: سازمان‌ها و تشکیلات آستان قدس، اعم از موضوعاتی که به مرور زمان تغییر شکل داده یا منسوخ شده‌اند و همچنین تشکیلات فعلی، موضوعاتی هستند که در قالب مقالات مفصل بررسی شده‌اند.
وی تصریح کرد: این موضوعات به مخاطب کمک می‌کند تا تصویری جامع از ساختار سازمانی و تاریخی آستان قدس به دست آورد.
به گفته وی دایره‌المعارف آستان قدس رضوی ترکیبی میان دانشنامه‌های تخصصی و معارف عمومی است. تلاش شده است تا ضمن حفظ ساختار علمی و تخصصی، زبان و بیان آن ساده و قابل فهم برای مخاطبان مختلف باشد. استفاده از چند صد تصویر از بناها، اسناد و نتایج پژوهشی، به جذابیت و غنای اثر افزوده است.
نقشه راه پژوهش‌های آینده درباره آستان قدس رضوی
نعمتی در ادامه بیان کرد: این دانشنامه نقشه راه را برای پژوهش‌های آتی درباره حرم مطهر و مجموعه آستان قدس رضوی ایفا می‌کند. معرفی موضوعات و بناها، مانند صحن آزادی، فتح بابی برای تحقیقات گسترده‌تر پژوهشگران است و خلأهای پژوهشی موجود را شناسایی می‌کند. پژوهشگران می‌توانند با مراجعه به مقالات و منابع معرفی شده، مطالعات خود را هدفمندتر و دقیق‌تر برنامه‌ریزی کنند.
وی افزود: دایره‌المعارف آستان قدس رضوی، مجموعه‌ای است که هم اطلاعات تخصصی را ارائه می‌دهد و هم برای عموم مخاطبان جذاب و قابل استفاده است. این اثر گامی مهم در پاسداری از میراث گرانبهای آستان قدس و فراهم آوردن بستر توسعه علمی، فرهنگی و فنی مرتبط با این مجموعه مقدس است.
نظر شما