اینکه پایان جنگ سرد در عمل چقدر از تهدید فاجعه هسته‌ای کاست و مردم جهان تا چه حد خیالشان بابت بمب و موشک‌های اتمی راحت شد، موضوع این مطلب نیست؛ در این مختصر، قرار است بررسی کنیم آیا سیاستمداران و دولتمردان دو ابرقدرت آن روزهای جهان واقعاً پس از جنگ سرد، برای یک شب هم که شده مثل مردم جهان، بدون فکر کردن به بمب اتم، موشک و رقابت تسلیحاتی، خواب راحت داشته‌اند؟
شاخ و شانه کشیدن
رقابت آشکار و پنهانی که غرب و شرق در همه چیز دارند، تسلیحات پیشرفته و رو به پیشرفت اتمی و غیراتمی که در سال‌های پس از جنگ سرد ساخته شده‌اند، زرادخانه‌هایی که پروپیمان‌تر شده‌اند و... همه‌شان به کنار، حداقل هواپیماهای «روز قیامت» آمریکا و روسیه، ثابت می‌کند، تنور جنگ سرد، میان سیاستمداران، داغ داغ است و کابوس جنگ هسته‌ای، هر شب موقع خواب، پشت پلک‌های دولتمردان روس و آمریکایی جریان دارد!در ماجرای دیدار پوتین و ترامپ در آلاسکا هم که به هوای صلح برگزار شد، اگرچه دو رئیس‌جمهور رو به دوربین‌ها لبخند زدند، دست دادند و... اما برای هم شاخ و شانه‌های نمادین هم کشیدند تا مردم جهان یقین کنند، آتش جنگ سرد، سرد شدنی نیست! ترامپ آلاسکا را برای محل دیدار انتخاب کرد تا بابت خارج کردن این سرزمین به ظاهر
یخ زده از چنگ روسیه تزاری، دل همتای روسش را بسوزاند و البته جنگنده‌های مدرن آمریکایی را هم آورد و نزدیک محل دیدار پارک کرد تا پوتین حساب کار خودش را بکند و قابل پیش‌بینی هم بود که طرف دیگر این جنگ سرد، بیدی نباشد که با این بادها بلرزد و امتیاز بدهد. پوتین هم از قُپی آمدن‌های نمادین مضایقه نکرد و پیشاپیش برای سفر به آلاسکا هواپیمای «ایل-۸۰ یا ۸۲» را انتخاب کرد که می‌گویند رقیب هواپیمای «روز قیامت» آمریکایی‌هاست.
رقابت روسیه و آمریکا در ساخت هواپیماهای «روز قیامت» به همان دوران جنگ سرد برمی‌گردد. پایه‌گذار این رقابت عجیب هم آمریکایی‌ها هستند که ابتدا با توجیه طراحی و ساخت یک مرکز فرماندهی هوایی برای زمان وقوع جنگ هسته‌ای، درگیری‌های وسیع و فجایع گسترده و درواقع برای زمانی که زیرساخت‌های نظامی و ارتباطی و... در روی زمین نابود شده یا قابل استفاده نیست، به تولید چنین هواپیماهایی پرداختند. این هواپیماها به‌طور رسمی در آمریکا به عنوان مراکز عملیات هوایی ملی نام‌گذاری شده‌اند و به رهبران سیاسی و نظامی، این امکان را می‌دهند که از داخل آن، فرمان صادر کرده و از آسمان، جنگ را مدیریت کنند. برخورداری از طیف وسیعی از مکانیسم‌های دفاعی همچون توانایی مقاومت در برابر پالس‌های الکترومغناطیسی، ازجمله قابلیت‌های این هواپیماهاست. خدمه این هواپیماها همچنین می‌توانند از نشانگرهای پرواز قدیمی و آنالوگ برای حرکت استفاده کنند تا کمتر در معرض حملات سایبری قرار بگیرند. هواپیماهای روز قیامت هرچند مخفی نیستند، اما کمتر از آن‌ها حرفی زده می‌شود و حتی نیروی هوایی آمریکا مالکیت برخی از آن‌ها را به طور رسمی تأیید نمی‌کند! این مراکز فرماندهی هوایی، در زمان جنگ سرد بهترین وسیله برای جان سالم به در بردن رئیس‌جمهورهای دو ابرقدرت از یک جنگ هسته‌ای بود. هواپیماهای روز قیامت برخلاف انواع هواپیماهای تشریفاتی که فقط شیک و لوکس هستند، دارای اتاق‌های جنگ، با حضور ده‌ها تحلیلگر نظامی، استراتژیست و مسئولان ارتباطات هستند و به‌طبع مدعی هم هستند که در برابر تشعشات اتمی و... آسیب‌پذیر نیستند.
تا روز قیامت
آمریکایی‌ها اولین هواپیمای روز قیامتشان را سال ۱۹۷۴ و براساس «جامبو جت بوئینگ ۷۴۷-۲۰۰بی» رونمایی کردند. ۶ سال بعد مدل‌های جدیدتر و پیشرفته‌تری از این هواپیماها را ساختند. امروزه هم بوئینگ ای-۴ نایت واچ را که بازهم اصل و ریشه‌اش همان بوئینگ ۷۴۷ است به عنوان هواپیمای
روز قیامت مورد استفاده قرار می‌دهند. اطلاعات تازه‌ای که سال گذشته منتشر شد مدعی بودند بوئینگ‌های روز قیامت در هر حال متکی به یک پلتفرم قدیمی هستند و هزینه‌های نگهداری و استفاده از آن بسیار بالاست. به‌همین‌خاطر وزارت دفاع آمریکا به‌تازگی قراردادی را با شرکت Sierra Nevada امضا کرده تا هواپیمای جدید روز قیامت را بسازد. گفته می‌شود این قرارداد ۱۳ میلیارد دلار ارزش دارد و اولین محصول آن تا سال ۲۰۳۶ آماده خواهد شد! یعنی رقابت و جنگ سرد کماکان تا روز قیامت ادامه دارد.در کش و قوس‌های این رقابت و همچنین سایه جنگی که این روزها بر روابط میان شرق و غرب حاکم است، چندان عجیب نیست که پوتین، سوار بر ایلیوشین غول‌پیکر برای دیدار با ترامپ به آلاسکا برود.
هواپیمایی که ارزش آن حدود ۵۲۰ میلیون دلار تخمین زده می‌شود، در برابر انفجارهای هسته‌ای مقاوم است، می‌تواند در آسمان سوخت‌گیری کرده و ساعت‌ها در حالت پرواز بماند و مثل رقیب آمریکایی‌اش در شرایط جنگی خاص پناهگاهی امن برای پوتین و مقامات ارشد کرملین باشد.
سالن غذاخوری هوایی!
می‌گویند داخل ایل-۸۲ یک مرکز فرماندهی پیشرفته و مجهز است که امکان مدیریت عملیات نظامی و ارتباط امن با نیروهای زمینی، دریایی و هوایی را فراهم می‌کند. تجهیزات ارتباطی آن از فناوری‌های رمزنگاری‌شده استفاده می‌کنند تا اطمینان حاصل شود حتی در شرایط بحرانی، دستورات پوتین به سرعت و با امنیت کامل منتقل می‌شوند. درباره نسخه روسی روز قیامت این را هم گفته‌اند که فضای داخلی آن با برخی امکانات لوکس نیز تزئین شده است. بخش‌هایی از هواپیما برای اقامت طولانی‌مدت مقامات ارشد، ازجمله پوتین، آماده شده که شامل اتاق‌های خواب راحت، سالن‌های کنفرانس مجهز و حتی یک سالن غذاخوری است که برای پذیرایی از مقامات در شرایط بحرانی طراحی شده تا حین جنگ و گریز حداقل دغدغه غذا و حالا چی بخوریم نداشته باشند! گذشته از اینکه نمایش این هواپیما در دیدار چند روز پیش پوتین و ترامپ چه پیام نمادینی دارد، کارشناسان معتقدند هواپیمای روز قیامت برای روس‌ها نه‌تنها یک ابزار نظامی است؛ بلکه یک پیام سیاسی محسوب می‌شود که آن‌ها برای هر سناریویی که غرب به آن فکر کرده باشد آماده‌اند!
البته و اگرچه کارشناسان و تحلیلگران کمتر درباره نمونه آمریکایی این هواپیما حرف می‌زنند، اما درباره نسخه روسی آن حرف و حدیث‌های زیادی را مطرح می‌کنند. مثلاً اینکه پوتین با سوءاستفاده از این هواپیما، به نمایش قدرت و قلدری در جهان مشغول است. ناگفته نماند که در داخل روسیه هم همواره انتقادهایی در رابطه با هزینه بالای نگهداری و استفاده از این هواپیماها که در اختیار واحد ویژه هوایی روسیه است، مطرح می‌شود.
نظر شما