به گزارش قدس آنلاین در حالی که سبد خرید خانوار ایرانی با افزایش مداوم قیمت میوه و محصولات کشاورزی کوچک‌تر می‌شود، تحلیل‌گران اقتصادی و کارشناسان کشاورزی، ریشه این گرانی‌ها را در چالش‌های ساختاری و فزاینده هزینه‌های تولید در بخش کشاورزی کشور می‌دانند. این وضعیت نه تنها بر معیشت داخلی تأثیر گذاشته، بلکه جایگاه صادراتی ایران را نیز در بازارهای منطقه‌ای به خطر انداخته است.
یکی از عوامل کلیدی در افزایش هزینه‌های تولید، کوچک بودن اراضی کشاورزی است. تقسیم مکرر اراضی بین وراث و عدم تجمیع آن‌ها، منجر به تشکیل قطعات خرد و ناکارآمد شده است. این خرد بودن اراضی، مانع بزرگی در مسیر مکانیزاسیون کشاورزی است. ماشین‌آلات بزرگ و مدرن کشاورزی، که می‌توانند بهره‌وری را به شکل چشمگیری افزایش دهند و هزینه‌های نیروی انسانی را کاهش دهند، در این قطعات کوچک قابل استفاده نیستند. در نتیجه، بخش عمده‌ای از فعالیت‌های کشاورزی همچنان به روش‌های سنتی و با اتکا به نیروی کار دستی انجام می‌شود که هزینه‌های تولید را به شدت بالا می‌برد. علاوه بر این، افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی از جمله بذر، کود، سموم، آب و انرژی، به معضلی جدی برای کشاورزان تبدیل شده است. بسیاری از این نهاده‌ها وارداتی هستند و نوسانات نرخ ارز و تحریم‌ها، قیمت آن‌ها را به طور مداوم صعودی نگه داشته است. هزینه‌های بالای حمل و نقل و همچنین کمبود و گرانی نیروی کار متخصص نیز بر این بار می‌افزاید. کشاورز ایرانی برای هر مرحله از کشت، داشت و برداشت، با هزینه‌هایی روبرو است که در نهایت به قیمت تمام شده محصول اضافه می‌شود و مصرف‌کننده نهایی باید آن را بپردازد.
این هزینه‌های بالای تولید، پیامدهای گسترده‌ای نه تنها در بازار داخلی، بلکه در عرصه صادرات نیز دارد. محصولات کشاورزی ایران، که زمانی جایگاه ویژه‌ای در بازارهای منطقه داشتند، اکنون با قیمت‌های تمام شده‌ای عرضه می‌شوند که قدرت رقابت آن‌ها را به شدت کاهش داده است. کشورهای رقیب مانند ترکیه، با بهره‌گیری از اراضی یکپارچه، مکانیزاسیون پیشرفته، و یارانه‌های دولتی به نهاده‌ها، محصولات خود را با قیمتی بسیار پایین‌تر به بازار عرضه می‌کنند. نتیجه این است که بسیاری از کشورها، به جای واردات از ایران، به سمت رقبای ارزان‌تر متمایل شده‌اند و سهم ایران از این بازارها در حال کاهش است.
برای حل این معضل، نیاز به یک رویکرد جامع و بلندمدت است که شامل تجمیع اراضی، حمایت از مکانیزاسیون، اعطای یارانه‌های هدفمند به نهاده‌های کشاورزی، و سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش محصولات کشاورزی می‌شود. تنها در این صورت می‌توان امید داشت که هم سفره مردم پربارتر شود و هم جایگاه ایران در بازارهای جهانی احیا شود.
نظر شما