ماه تنها قمر زمین است که درباره پیدایش آن نظریه‌های مختلفی وجود دارد. یک نظریه می‌گوید ماه بخشی است که از پوسته زمین جدا شده و نظریه دیگر می‌گوید زمین و ماه هم‌زمان شکل گرفته‌اند. نظریه سوم هم بیان می‌کند ماه در جایی دیگر شکل گرفته و در دام گرانش زمین افتاده است. این نظریه‌ها البته ایرادهایی دارند و بیشتر رد شده‌اند تا مورد تایید قرار بگیرند. نظریه معتبرتر این است که برخورد زمینی جوان با جرمی هم‌اندازه مریخ باعث جدا شدن بخشی از پوسته شده و این مواد در مدار زمین دیسکی ایجاد کردند و در نهایت ماه شکل گرفت.
خسوف چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟
ماه‌گرفتگی زمانی رخ می‌دهد که زمین بین ماه و خورشید قرار بگیرد. ماه‌گرفتگی فقط هنگام ماه کامل رخ می‌دهد نه زمانی که ماه به شکل هلال است و کامل نیست. ماه فقط وقتی در گره‌های مداری قرار بگیرد، ماه‌گرفتگی رخ می‌دهد. ماه‌گرفتگی ۳نوع دارد: کامل، جزئی و نیم‌سایه. در ماه‌گرفتگی نیم‌سایه فقط کمی نور ماه کم می‌شود. این نوع ماه‌گرفتگی با چشم غیرمسلح سخت دیده می‌شود. در ماه‌گرفتگی جزئی، بخشی از ماه در سایه زمین فرو می‌رود و در خسوف کامل، کل ماه در سایه زمین قرار می‌گیرد.
اهمیت ماه‌گرفتگی
ماه‌گرفتگی کامل از سه جنبه اهمیت دارد: بصری، عکاسی و علمی. از نظر بصری، ماه قرمز می‌شود و منظره‌ای دیدنی پدید می‌آورد. از نظر عکاسی، سوژه‌ای محبوب برای عکاسان نجومی و غیرنجومی است و از نظر علمی، دستاوردهای بزرگی از ماه‌گرفتگی حاصل شده است. ارسطو با استفاده از ماه‌گرفتگی کروی‌بودن زمین را ثابت کرد. بابلی‌ها با رصدهای مداوم تقویم دقیق و چرخه ساروس را تدوین کردند. ابوریحان بیرونی با ثبت ماه‌گرفتگی طول جغرافیایی شهرها را اندازه گرفت. امروزه نیز پروژه‌های علمی با استفاده از ماه‌گرفتگی انجام می‌شود.
خرافات
در فرهنگ‌ها و اقوام قدیمی، ماه‌گرفتگی با خرافات همراه بوده است. برخی می‌گفتند اژدها جلوی ماه را می‌گیرد. در برخی فرهنگ‌ها ماه‌گرفتگی را نماد جنگ یا خون‌ریزی می‌دانستند. بعضی باور داشتند زنان باردار نباید به ماه‌گرفتگی نگاه کنند. واقعیت این است که این باورها همه خرافه هستند و پایه علمی ندارند. رصد ماه‌گرفتگی هیچ خطری ندارد و نیاز به ابزار خاصی نیست.
ماه خونین
ماه در زمان گرفت کامل به رنگ قرمز در می‌آید. علت قرمز شدن، شکست نور خورشید در جو زمین است. به‌همین دلیل ماه در سایه زمین کاملا سیاه دیده نمی‌شود. به این پدیده اصطلاحا «ماه خونین» هم گفته می‌شود.
زمان ماه‌گرفتگی
ماه‌گرفتگی کامل پیش رو یکشنبه از ساعت ۱۸:۵۶ آغاز می‌شود. ابتدا ماه وارد نیم‌سایه می‌شود که قابل مشاهده نیست.
ساعت ۱۹:۵۷ ماه‌گرفتگی جزئی آغاز می‌شود.
ساعت ۲۱:۰۱ ماه‌گرفتگی کامل شروع می‌شود.
ساعت ۲۱:۴۲ ماه‌گرفتگی کامل به اوج می‌رسد.
ساعت ۲۲:۲۳ ماه‌گرفتگی کامل پایان می‌یابد.
ساعت ۰:۲۵ بامداد دوشنبه کل ماه‌گرفتگی تمام می‌شود.
ماه‌گرفتگی کامل حدود ۸۲ دقیقه طول می‌کشد.
خسوف سال ۱۳۹۷ طولانی‌تر بود و ۱۰۲دقیقه به طول انجامید.
توصیه‌هایی برای شب خونین
در شب یکی از پرقدرت‌ترین و عمیق‌ترین ماه‌گرفتگی‌های سال، که قرص ماه در حضیض مداری‌اش قرار گرفته و سراسر در تاریکی و سرخی فرو می‌رود، تنها تماشای این پدیده کافی نیست؛ این لحظات، فرصتی طلایی برای اتصال با خالق هستی، پاکسازی انرژی‌ها، و بازتنظیم روح و جسم است.
*خواندن نماز آیات در هنگام کسوف و خسوف واجب است
*دعا، ذکر و نیایش را فراموش نکنید
*گفتن اذکار «اللهم صل علی محمد و آل محمد» و «لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم»
*پرهیز از خوردن، نوشیدن و خوابیدن
*دود کردن اسپند، کندر و نمک سنتی
*از میدان‌های مغناطیسی و وسایل الکترونیکی دوری کنید
رصد
رصدگران می‌توانند علاوه بر ماه، اجرام دیگری مثل خوشه‌های ستاره‌ای و کهکشان‌ها را هم مشاهده کنند.
برای رصد بهتر توصیه می‌شود به مکان‌های امن با آلودگی نوری کمتر رفت.
همراه داشتن آب، وسایل ایمنی و بررسی وضعیت هوا ضروری است.
ماه‌گرفتگی با چشم غیرمسلح و حتی از پشت بام خانه‌ها هم قابل مشاهده است.
بهترین مکان برای دیدن ماه‌گرفتگی در ایران
ماه‌گرفتگی یکشنبه‌شب به‌طور کامل در تمام نقاط ایران قابل مشاهده خواهد بود، با این حال، بهترین مکان برای دیدن ماه‌گرفتگی در ایران، مناطقی است که آسمان تاریک‌تر و آلودگی نوری کمتری دارند.
مکان‌های زیر بهترین شرایط را برای تماشای خسوف کلی فراهم می‌کنند:
کویر مرکزی ایران (مرکز و جنوب استان‌های یزد، کرمان و سمنان)
دشت لوت و حاشیه کویرهای کم‌نور
ارتفاعات زاگرس به‌ویژه در چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه‌وبویراحمد
روستاهای دور از شهر در استان‌های خراسان جنوبی و شمالی
حاشیه دریای خزر در مناطق مرتفع جنگلی که آسمان صاف‌تری دارند.
نظر شما