با پیشرفت علم پزشکی و توان بالای متخصصان هموطن قابل درمان شده و نه تنها در کشورمان، بلکه در شهر خودمان «مشهد» بسیاری از اعمال جراحی و معالجات سنگین انجام شدنی است.
بخش جراحی عروق بیمارستان امام رضا (ع) نیز یکی از نمونه‌های بارز پیشرفتهای پزشکی در زمینه اعمال جراحی عروق و نجات جان بیماران است. از دکتر حسن راوری رئیس مرکز تحقیقات جراحی عروق و «اندوواسکولار» دانشگاه علوم پزشکی مشهد که جدیدترین روش جراحی عروق (اندوواسکولار) را در بیمارستان امام رضا (ع) انجام داده، دعوت کردیم تا در تحریریه قدس درباره دستاوردها و پیشرفتهای جراحی عروق و روشهایی که برای درمان بیماران عروقی در مشهد انجام می‌شود، توضیح دهد.
وی که فوق تخصص جراحی عروق است، در خصوص فعالیتهای این بخش می‌گوید: طی چند سال گذشته در زمینه جراحی عروق به دستاوردها و پیشرفتهای قابل توجهی رسیده‌ایم و امروز به جرأت می‌توانیم اعلام کنیم تقریباً تمام عملهای شناخته شده و نوین جراحی عروق در مشهد انجام می‌شود.
دکتر راوری با اشاره به مهمترین بیماریهای عروقی می‌افزاید: در حال حاضر حدود ۲۰ استان کشور فاقد فوق تخصص جراحی عروق می‌باشند و بیماران این استانها برای درمان به دیگر استانها اعزام می‌شوند که در بیشتر موارد اورژانس به دلیل دسترسی نداشتن به موقع به جراح عروق در این استانها بیماران دچار قطع عضو شده یا فوت می‌کنند. اما در مشهد خوشبختانه به یمن وجود حضرت رضا (ع) نه تنها بیماران استان، بلکه از سایر نقاط نیز مراجعه و درمان می‌شوند .

** انواع جراحی عروق
وی در خصوص انجام انواع اعمال جراحی عروق که در این بخش انجام می‌شود، توضیح بیشتری داده و اضافه می‌کند: «واریس» که به دلیل گشادشدگی و طویل شدن وریدها یا همان سیاهی‌ها ایجاد می‌شود، با انواع روشهای درمانی در مراحل مختلف شامل؛ تزریق داروها در وریدها به صورت مستقیم یا تحت راهنمایی «فلوروسکوپی» و یا درمان با استفاده از دستگاه لیزر و «رادیوفری کوئنسی» و همچنین انواع جراحی‌های باز در این بخش درمان می‌شود که انتخاب روش درمانی بستگی به تشخیص و تصمیم جراح عروق دارد.
* در زمینه گرفتگی سیاهرگها نیز انواع درمانهای نوین شامل «ترومبولیز» یا حل کردن شیمیایی وی یادآور می‌شود: لخته و یا خارج کردن لخته به صورت جراحی و در نهایت پیوند «رگ» که نیاز به تجربه و مهارت بالایی دارد، قابل انجام است.
* به گفته وی بیماریهای عروق لنفاوی که به صورت تورم پاها و دستها تظاهر می‌کند و ناشی از بسته شدن عروق لنفاوی می‌باشد با استفاده از دستگاه مخصوص درمان «ادم لنفاوی» که با فشار باد کار می‌کند و غیر تهاجمی است، انجام پذیر می‌باشد.
* دکتر راوری می‌افزاید: در بیمارانی که سرخرگها یا شریانها ممکن است به صورت حاد یا ناگهانی و یا به صورت مزمن یا آهسته آهسته بسته شوند، از روشهای نوین درمانی به صورت کارگذاری یک سوند مخصوص در شریانها استفاده کرده و به روش کم تهاجمی و سپس تزریق ماده حلال لخته، بیماران اورژانسی که دچار انسداد حاد شریانی شده‌اند، درمان می‌کنیم.

** مراقب علایم خطر باشید
** وی می‌گوید: نکته‌ای که در خصوص این بیماران حائز اهمیت است، اینکه این بیماران به صورت ناگهانی دچار سردی و درد شدید اندام (دست و پا) می‌شوند که خطر سیاه شدن و قطع اندام در آنها بالاست، به همین دلیل تأکید می‌شود با مشاهده علایم (سردی و درد شدید عضو) خیلی سریع و اورژانسی به بخش جراحی عروق مراجعه کنند.
دکتر راوری یادآور می‌شود: البته روشهای درمانی دیگر نیز به صورت بازکردن مجدد رگ با استفاده از بالون و استنت در شریانهای مختلف پا و دست تقریباً به صورت عادی و روزانه انجام می‌شود وانواع روشهای پیوند رگ در مواردی که امکان انجام درمان‌های کم تهاجمی نباشد، با استفاده از پیوند رگ از خود بیمار یا پیوند رگ مصنوعی در این بخش قابل انجام است.
وی می‌افزاید: در مورد گرفتگی عروق گردن که منجر به سکته مغزی می‌شود و بسیار خطرناک است نیز پیشرفتهای قابل توجهی داریم که در حال حاضر هم به صورت باز و هم به صورت کم تهاجمی با استفاده از بالون و استنت این نوع عملها انجام می‌شود.

** عمل «اندوواسکولار» بعد از تهران و شیراز
دکتر راوری به مهمترین عملی که تاکنون فقط در تهران و شیراز انجام می‌شده، اشاره و تصریح می‌کند: اکنون در مشهد و بیمارستان امام رضا (ع) در بخش جراحی عروق گذاشتن استنت یا فنر داخل کبد از طریق ورید گردن انجام می‌شود که این روش کم تهاجمی است و برای بیماران کاندیدای پیوند کبد که به دلایلی قبل از عمل پیوند دچار خونریزی گوارشی می‌شوند، به کار می‌رود.
وی می‌افزاید: خوشبختانه با توجه به گسترش فرهنگ اهدای عضو و امکان استفاده از بیماران مرگ مغزی و همچنین فراهم شدن امکان پیوند کبد در دانشگاه علوم پزشکی مشهد- در بیمارانی که قبل از عمل پیوند دچار خونریزی گوارشی می‌شوند از روش «اندوواسکولار» برای کمک به بیمار استفاده می‌شود.
رئیس مرکز تحقیقات جراحی عروق دانشگاه به امکان پذیرش در رشته فوق تخصصی جراحی عروق اشاره و خاطر نشان می‌کند: در زمینه آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بعد از تهران، اولین مرکزی است که توانایی و مجوز تربیت رشته فوق تخصصی را دارد و سالانه دو نفر پذیرش و دو نفر فارغ التحصیل می‌شوند.
دکتر راوری با اشاره به اینکه توانایی انجام عمل TIPS تاکنون منحصر به مرکز پیوند کبد شیراز و بیمارستان امام خمینی(ره) تهران بوده است یادآور شد: با تلاش تیم جراحی عروق دانشگاه علوم پزشکی مشهد امروز این عمل در بیمارستان امام رضا(ع) انجام شده و تمام امکانات و مهارت انجام آن در واحد اندوواسکولار بخش جراحی عروق بیمارستان امام رضا (ع) فراهم گردیده است.
وی موفقیتهای جرای عروق را چه در زمینه آموزش و چه اعمال پیشرفته جراحی بسیار چشمگیر توصیف کرده و می‌گوید: طی سه سال اخیر سیر صعودی داشته است.

خبرنگار: پروین محمدی