۱۵ اسفند ۱۳۹۰ - ۰۰:۲۳
کد خبر: ۳۶۶۳۰

گروه شهری- مصدق: کره زمین هر روز بیشتر از قبل گرمتر می شود. آلودگی های محیط زیست و حجم بالای آلاینده های کربنی که تا حدی در گرمایش زمین نقش دارند، همچنان رو به افزایش هستند.

لزوم استفاده از انرژی های خورشیدی
زمان مطالعه: ۱ دقیقه

 

 از سوی دیگر کاهش میزان ذخیره سوختهای فسیلی خطری است که همواره برای انسان وجود دارد. بنابراین این مسایل سبب شده تا از مدتها قبل استفاده از انرژی و سلولهای خورشیدی به عنوان راهکاری مؤثر مورد توجه قرار گیرد. اما سوال اساسی این است که چرا برغم آنکه فناوری انرژی خورشیدی برای دانشمندان و مدیران شهری موضوعی جذاب تلقی می شود اما در عمل در سطح وسیع در دنیا و ایران رواج نیافته است و جایگاه کشورمان در استفاده از این نوع فناوری در بین سایر کشورها کجاست.
این پرسش ها و مسایلی نظیر آن سبب شد تا با دکتر «عامری» دانشیار دانشگاه صنعت آب و برق گفتگویی در این ارتباط انجام بدهیم. لطفاً بخوانید:


*آقای دکتر لطفاً از فناوریهای کاربرد انرژی خورشیدی بگویید؟
**فناوریهای کاربرد انرژی خورشیدی را می توان به دو بخش نیروگاه های خورشیدی و کاربردهای غیر نیروگاهی سیستم های خورشیدی تقسیم بندی نمود.
نیروگاه های خورشیدی به دو دسته نیروگاه های حرارتی خورشیدی و سلولهای فتودلتایی طبقه بندی می شوند. در نیروگاه های حرارتی خورشیدی، انرژی تابش خورشید جمع شده، متمرکز گردیده و درجه حرارتهای بالایی ایجاد می نماید. در نهایت انرژی حرارتی جمع آوری شده از طریق سولهای حرارتی و توربوژنراتور به الکتریسیته تبدیل می گردد.در نیروگاه های خورشیدی فتودلتایی نیز تابش خورشید در سلولهای فتودلتایی مستقیماً به الکتریسیته تبدیل می شود.
از کاربردهای غیرنیروگاهی انرژی خورشیدی، گرمایش و سرمایش فضای داخل ساختمانها، آب گرمکن های خورشیدی، آب شیرین کن خورشیدی، خشک کن ها، اجاق های خوراک پز خورشیدی را می توان نام برد.
*با اشاره به وضعیت کشورمان در استفاده از انرژی خورشیدی، چرا استفاده از فناوری خورشیدی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. آیا این موضوع به ساختار و نواقص احتمالی این تکنولوژی برمی گردد، یا مشکل از مدیریت است.
میزان متوسط سالیانه انرژی خورشیدی دریافتی در یک صفحه افقی در ایران 18 مگاژول بر مترمربع در روز تخمین زده می شود که با توجه به وسعت کشورمان میزان کل انرژی دریافتی خود حدود 10 به توان 12 مگاژول در سال است که بیش از 4000 برابر کل انرژی مصرفی کشور می باشد. چنانچه ملاحظه می شود، ایران به لحاظ دریافت انرژی خورشیدی بسیار غنی است و زمینه های مناسب فراوانی برای استفاده از این انرژی برای تأمین نیازهای انرژی خود را دارا می باشد.
در سالهای اخیر رسانه های ارتباط جمعی سعی نموده اند که استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر را به جای مصرف سوختهای فسیلی به مخاطبان خود توصیه نمایند ولی واقعاً آنها در ایجاد یک حرکت عملی برای استفاده از این نوع انرژیهای پاک موفق نبوده اند. البته شاید بتوان دلیل عدم اقبال عمومی به کاربرد انرژی خورشیدی را قیمت پایین سوخت های فسیلی و قیمت بالای دستگاههای دریافت کننده انرژی خورشیدی نام برد. بنابراین برای رسیدن به راه حلی در این رابطه باید سیاستهای مختلفی- به موازات یکدیگر- از جمله ارائه یارانه به استفاده کنندگان از انرژی خورشیدی، تخصیص اعتبار و وام در جهت ایجاد نیروگاه های خورشیدی و گرمایش و سرمایش ساختمانها، آماده سازی عمومی همراه با ارائه اطلاعات کاربردی و اقتصادی را به مرحله اجرا درآورد.
* چه تلاشها و فعالیتهایی در سالهای اخیر در ارتباط با استفاده از انرژی خورشیدی در ایران صورت گرفته است؟
**وزارت نیرو طی سالهای اخیر چند طرح عمده را در این زمینه به بهره برداری رسانده است و چند طرح را هم در دست بررسی و اجرا دارد. از جمله در زمینه تحقیقاتی می توان به احداث پارک خورشیدی و سایت طالقان اشاره کرد. همچنین یک نیروگاه خورشیدی به ظرفیت 250 کیلووات در شیراز نصب شده است. در واقع این نیروگاه در مقیاس کوچک شبیه نیروگاه های حرارتی بزرگ خورشیدی می باشد.
البته هر دوی این طرحها بیشتر جنبه تحقیقاتی دارند. در بعد عملی از احداث نیروگاه بیوتری سیکل ترکیبی خورشیدی «یزد» یاد کرد. این نیروگاه سیکل ترکیبی جمعاً به قدرت تولیدی 478 مگاوات شامل 2 واحد توربین گازی 159 مگاواتی و یک واحد بخار 143 مگاوات می باشد که هنوز به طور کامل تکمیل نشده است ناگفته نماند که وزارت نیرو برنامه استفاده از آبگرمکن های خورشیدی را به تعداد زیاد در دست بررسی دارد، به طوری که تاکنون تعداد زیادی از این نوع آبگرمکن ها را در مناطق مختلف با یارانه در اختیار متقاضیان گذاشته است.
*با توجه به اینکه ایران کشوری خشک و نیمه خشک محسوب می شود، آیا استفاده از انرژی خورشیدی برای تولید برق در شرایط فعلی صرفه اقتصادی دارد؟
**همانطور که عرض کردم، اکثر نقاط ایران بویژه نواحی مرکزی و جنوبی کشور توانایی بسیار خوبی جهت دریافت انرژی خورشیدی دارند که این ظرفیت نسبت به کشورهای دیگر بسیار قابل توجه و بالاست. از سوی دیگر اگرچه هزینه سرمایه گذاری نیروگاه های خورشیدی بالاست ولی اگر میزان تخریب محیط زیست و هزینه های آلودگی آن را توسط نیروگاه هایی با سوخت فسیلی در نظر بگیریم، هزینه تولید برق این نیروگاه ها خیلی بالاتر از هزینه برق نیروگاه های سنتی نمی باشد، در نتیجه اگر دولت استفاده از این نوع انرژی را به طور جدی در دستور کار قرار دهد، می تواند با دادن یارانه در زمینه تولید برق خورشیدی، راه استفاده از این نوع انرژی را هموار سازد تا در مصرف سوختهای نفت و گاز صرفه جویی شود و این منابع برای نسل های آینده باقی بماند.
اما از آنجا که ایران از لحاظ منابع نفت و گاز در دنیا مقام دوم را داراست با این حال ضروری است که استفاده از سایر انرژیها نظیر انرژی باد، خورشید، زمین گرمایی و همچنین انرژی هسته ای در سبد تولید انرژی کشور مورد توجه قرار گیرد، زیرا هر کدام از این نوع انرژیها مزایای خود را دارند.
البته توصیه اینجانب به مسؤولان و تصمیم گیرندگان امور آن است که با توجه به مزایای بی شمار انرژی خورشیدی، استفاده از این نوع انرژی با اولویت بالا در دستور کار قرار گیرد چون در آلاینده نزدیک استفاده از این نوع انرژی حرف اول را در سبد انرژی کشورهای دنیا خواهد زد.
*چرا برغم آنکه فناوری انرژی خورشیدی همواره برای دانشمندان و تصمیم گیرندگان ارشد ساز و کارهای شهری از جذابیتهای خاصی برخوردار بوده است، اما خبری از استفاده از آنها در مقیاس وسیع نیست؟
**در حال حاضر با توجه به قیمت کم سوختهای فسیلی و پیش بینی افزایش ملایم قیمت آنها، زمان بازگشت سرمایه تیم های خورشیدی در دنیا بالاتر از سیستم های معمولی با سوخت های فسیلی می باشد ولیکن در کشورهایی که هزینه استفاده از سوختهای فسیلی به دلیل مالیات ها زیاد است، تشویق دولتها به استفاده از کاربرد انرژی خورشیدی در دمای پایین در حال گسترش است. قطعاً در آینده نیز استفاده از انرژی خورشیدی برای تولید آب گرم، خنک کردن فضای منازل و هتل ها، معماری خورشیدی و غیره افزایش بسیار زیادی خواهد داشت، ولی در ایران حتی معماری خورشیدی که از لحاظ اقتصادی قابل توجیه می باشد، به دلیل عدم اطلاع معماران و سازندگان ساختمانها استفاده نمی گردد. این در حالی است که در گذشته و در معماری سنتی ایران این موارد معمولاً لحاظ می شده است.
*با ادامه روند فعلی و گران تمام شدن سلولهای خورشیدی، آیا امیدی به تحول چشمگیر در تولید برق از انرژی خورشیدی خواهد بود. ضمناً برای کاربردی شدن سلولهای خورشیدی چه راهکارهایی می دهید؟
**قیمت تمام شده تولید برق توسط سلولهای فتودلتایی حدود 4 برابر هزینه تولید برق نیروگاه ها با سوخت فسیلی است- در واقع هزینه سرمایه گذاری برای احداث این نیروگاه ها حدود 1500 تا 1800 دلار به ازای هر کیلو وات است که تقریباً 4 الی 5/4 برابر هزینه سرمایه گذاری نیروگاه ها با توربین های گازی می باشد. اما با توجه به اینکه این نوع نیروگاه ها، سوخت رایگان یعنی انرژی خورشید را مصرف می نمایند و معمولاً عمری 25 تا 40 سال دارند و همچنین زمان بازگشت سرمایه آنها که بین 8 تا 12 سال می باشند، برای پروژه های دراز مدت توجیه اقتصادی خوبی دارند ضمن اینکه در مناطقی که از شبکه سراسری برق دور هستند و یا دسترسی به گاز طبیعی ندارند و ایجاد شبکه برق و یا لوله کشی گاز هزینه بر است، قطعاً نیروگاه های فتودلتایی مقرون به صرفه خواهد بود.
*جایگاه کشورمان در استفاده از نیروگاه های حرارتی خورشیدی در دنیا کجاست؟
**بزرگترین نیروگاه حرارتی خورشیدی در صحرای سوهاری کالیفرنیا با قدرت 354 مگاوات نصب شده است، پس از آن دو واحد 150 و 100 مگاواتی بزرگترین نیروگاه های حرارتی خورشیدی می باشند که در اسپانیا قرار گرفته اند. ایران نیز در حال حاضر جایگاه مناسبی در تولید برق از نیروگاه های حرارتی خورشید ندارد، ولی نصب نیروگاه خورشیدی یزد می تواند شروع مناسبی برای استفاده از این نوع نیروگاه ها باشد. هر چند این اقدام کافی نبوده و نصب نیروگاه های حرارتی خورشیدی با توجه به توجیهات اقتصادی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
*و حرف آخر
ما حق نداریم تمام منابع نفت و گاز کشور را در زمان کوتاهی مصرف کنیم و محیط زیست را با سوختن آنها آلوده نماییم. در واقع منابع عظیم این کشور به ارث به ما نرسیده تا آنها را اتلاف نماییم، بلکه آنها به امانت به ما سپرده شده است تا به نسل های بعدی بسپاریم. بنابراین باز بر کارکرد انرژی خورشیدی جهت تولید برق در سایر مصارف نظیر گرمایش و سرمایش تأکید می کنم.

حرم مطهر رضوی

کاظمین

کربلا

مسجدالنبی

مسجدالحرام

حرم حضرت معصومه

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • مدیر سایت مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظرات پس از تأیید منتشر می‌شود.
captcha